Het is evident dat seksueel misbruik een grote, negatieve impact heeft op het leven van het slachtoffer. Zeker als dit plaatsvindt in een afhankelijkheidsrelatie met ouders, hulpverleners of bekenden van het slachtoffer. Seksueel misbruik komt bij kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking drie tot vijfmaal vaker voor dan bij andere mensen uit de samenleving. Mensen met een beperking zijn in veel gevallen ook beperkt weerbaar. Het is daarom van groot belang om te voorkomen dat mensen met een verstandelijke beperking het slachtoffer worden van misbruik en om snel en adequaat hulp te verlenen als dit toch plaatsvindt.
Op dit gebied leveren Scharloo, Ebbers & Spijker een bijzonder waardevolle bijdrage met hun boek 'SOS, Snelle opvang bij seksueel misbruik van mensen met een verstandelijke beperking'. De auteurs richten zich in dit boek op eerstehulpverlening die direct nodig is na de onthulling of ontdekking van een situatie van seksueel misbruik. Snelle en actieve interventies zijn, volgens de auteurs, van groot belang om een effectief verwerkingsproces te bevorderen. De eerste opvang wordt daarbij niet gezien als een vervanger van eventuele, latere behandelingen maar gaat er heel nadrukkelijk aan vooraf. Zij voorzien daarbij, naar mijn idee, in een duidelijke behoefte. Het behandelingsrepertoire voor deze doelgroep in het algemeen en bij misbruik in het bijzonder, is namelijk aanzienlijk minder goed gevuld dan bij mensen zonder een verstandelijke beperking. Niet zelden leidt dit ook tot handelingsverlegenheid bij behandelaars, begeleiders, ouders en slachtoffers met alle gevolgen van dien.
Grote toegevoegde waardeDe betrokkenheid en de deskundigheid van de auteurs bij dit onderwerp is groot te noemen. Dit. komt tot uiting in een goed gedocumenteerd boek met actuele referenties, relevante achtergrondinformatie en praktische uitwerkingen in werkboeken. De auteurs leggen daarbij een duidelijke relatie tussen relevante literatuur en concrete handvatten voor directe en snelle begeleiding. De rijkdom aan aspecten van dit boek is groot. Helaas gaat dit soms enigszins ten koste van de structuur en leesbaarheid. Wie daar overheen stapt, ziet een belangrijk werk dat richting en houvast geeft aan de eerste hulp na seksueel misbruik. Zij voorzien daarmee in een lacune en hun handboek heeft grote toegevoegde waarde voor gedragsdeskundigen, therapeuten en gezinsvoogden.
A. Scharloo, S. Ebbers, M. Spijker, 'SOS, Snelle opvang bij seksueel misbruik van mensen met een verstandelijke beperking'. Bohn Stafleu van Loghum, Houten 2014, 34,50 euro, ISBN 9789036803274.
