De Tweede Kamer heeft op 25 september met brede steun de Wet langdurige zorg (Wlz) aangenomen. Alleen de kamerleden van de PVV, SP en GroenLinks stemden tegen. De Wlz gaat per 1 januari 2015 in. Bij de stemmingen ziin veel amendementen en moties aangenomen, die tot aanpassing van het wetsvoorstel leiden. Een deel van de amendementen en moties komt tegemoet aan de punten die door de VGN zijn aangekaart.
De afgelopen weken zijn er drie debatten geweest over de Wlz. De VGN heeft in haar contacten met Kamerleden haar standpunten onder de aandacht gebracht. Wij denken dat de wet met de aangenomen amendementen en moties meer in de richting komt van een Wlz zoals de VGN deze voor ogen heeft. 2015 is een overgangsjaar waarin nog veel zaken uitgewerkt moeten worden. Het is van groot belang dat de aangekondigde stappen ook daadwerkelijk gezet worden.
De belangrijkste wijzigingen die voor de gehandicaptenzorg relevant zijn, komen hieronder aan de orde.
Thuiswonende kinderen en jongeren
De VGN heeft ervoor gepleit de ‘vergeten groep’ kinderen en jongeren met een zware zorgbehoefte en een extramurale indicatie per 2015 direct toegang te geven tot de Wlz. Dit is helaas niet voor de hele groep gelukt. Wel is een motie aangenomen die regelt dat er extra waarborgen zijn voor thuiswonende kinderen die een zware zorgbehoefte hebben en gebruikmaken van kort verblijf, dagbesteding en medisch specialistische zorg en geen directe toegang tot de Wlz krijgen. Deze kinderen/jongeren starten in 2015 onder de Jeugdwet/Wmo. Voor deze cliënten wordt geregeld dat in 2015:
- het huidige totaalpakket aan AWBZ-zorg ingekocht bij dezelfde zorgaanbieder;
- het CIZ een beoordeling doet over de toegang tot de Wlz;
- zij bij één aanspreekpunt terecht kunnen: bij voorkeur het zorgkantoor.
Daarnaast regelt dit amendement dat de kinderdagcentra uiterlijk 1 november worden geïnformeerd, zodat zij weten waar ze aan toe zijn.
Het is de VGN niet helemaal duidelijk wat de consequenties van deze motie zijn. Wij zijn betrokken bij de verdere uitwerking van de toezeggingen van de staatssecretaris over het informeren van de cliënten en zullen onze vragen ook inbrengen. We zullen hierover apart berichten.
Voor de kinderen en jongeren die wel in de Wlz komen, wordt via een amendement geregeld dat het in de Wlz, net als nu in de AWBZ, mogelijk wordt om thuis te blijven wonen. Ook wanneer dit duurder is dan verblijf in een instelling.
Eigen perspectief
De VGN heeft steeds gepleit voor een eigen perspectief voor de gehandicaptenzorg en een eenvoudige, uniforme uitvoeringsstructuur. Een aantal amendementen en moties geven hiervoor goede aangrijpingspunten. Zo is afgesproken dat er voor het voorjaar een vernieuwingsagenda komt, waarin onder andere onderzocht gaat worden hoe het ontwikkeltraject voor kwaliteitseisen en bekostiging per sector moet gaan lopen en wat het gewenste aantal en de positionering van de zorgkantoren is. Verder zijn twee moties aangenomen die er op toe zien dat de langdurige zorg op de langere termijn niet wordt overgeheveld naar de Zorgverzekeringswet en dat de inkoop van de langdurige zorg niet risicodragend dient te worden uitgevoerd.
Ook is er een amendement aangenomen, waarmee er een haakje ontstaat om regels voor persoonsvolgende bekostiging op te nemen. Verder is een amendement aangenomen om tot meer uniformering in de inkoop te komen met betrekking tot kwaliteit. Het amendement regelt dat verplicht regels worden gesteld over het gebruik van landelijke kwaliteitscriteria, zodra deze beschikbaar zijn en dat de Kamer over deze regels mag oordelen. Daarnaast worden outcome-criteria ontwikkeld op basis waarvan zorgaanbieders door zorgkantoren worden beoordeeld. Zodra deze ontwikkeld zijn, moeten de zorgkantoren deze ook gebruiken bij de verantwoording.
Zorgplanonderwerpen in lagere wetgeving
De VGN heeft ook ingezet op het schrappen van de onderwerpen uit de beginselenwet, die verplicht bij de zorgplanbespreking aan de orde moesten komen. De VGN is blij met het aangenomen amendement, waarmee de onderwerpen niet in de Wlz zelf, maar in lagere regelgeving worden geregeld. Hierdoor is meer flexibiliteit mogelijk en kan worden aangesloten op wat er al is en past bij elke sector.
Overgangsrecht
De VGN is postief over de aanpassing van het overgangsrecht voor de lage ZZPs. Helaas is het niet gelukt alle thuiswonende cliënten met een ZZP indicatie in de Wlz te houden, maar wel is geregeld dat cliënten die nu niet voor verblijf kiezen, altijd toegang tot verblijf in de Wlz blijven houden en hier geen nieuwe indicatie voor nodig hebben. Eerder was al geregeld dat alle ZZP-geindiceerden in 2015 in de Wlz blijven, maar dat de lage zzps per 2016 naar de Wmo gaan als zij niet voor verblijf kiezen.
Meerzorg en maatwerkprofiel
Door een amendement is geregeld dat alle benodigde zorg, inclusief meerzorg door het CIZ wordt vastgesteld in plaats van door het zorgkantoor. Daarnaast is er in een motie vastgelegd dat er onderzocht moet worden hoe vanaf 2016 een maatwerkprofiel kan worden gevormd voor cliënten die niet in nog vast te stellen standaard zorgprofielen passen. Ook de bekostiging hiervan moet worden onderzocht.
Leveringsvormen
Door middel van verschillende amendementen is geregeld dat cliënten kunnen kiezen voor een mix van pgb en modulair pakket thuis en dat de leveringsvormen pgb en zorg in natura gelijkwaardig zijn. In beginsel bepaalt de cliënt de leveringsvorm, tenzij het zorgkantoor dit niet doelmatig of verantwoord vindt. Als een client kiest voor een mix van pgb en mpt, worden enkele onderdelen, zoals huisvestingslasten, uitgezonderd bij de bepaling van het maximaal te besteden budget.
Cliëntondersteuning en positie cliënt/mantelzorgers
Verschillende amendementen en moties regelen onafhankelijke cliëntondersteuning, onderzoek naar de mogelijkheid voor de functie van casemanager en het versterken de positie van mantelzorgers, bijvoorbeeld bij de zorgplanbespreking en zorgverlening.
Daarnaast wordt de positie van de cliënt versterkt door de introductie van het persoonlijk zorgplan (opgesteld door de cliënt) en de mogelijkheid van een zorgplan bij een modulair pakket thuis.
Overige aanpassingen
Verder wordt partneropname ook in de gehandicaptenzorg mogelijk. De subsidie voor ADL-assistentie wordt ook mogelijk in woningen die na 2009 met subsidie zijn gebouwd of nog worden gebouwd. De regels rond het beroepsgeheim worden aangepast. Er komt een onderzoek naar de mogelijkheid om wonen en zorg in de Wlz te scheiden. Ook komt er een onderzoek naar de regeldruk samenhangend met de aanvraag en verantwoording van een pgb.
De Wlz gaat nu naar de Eerste Kamer. Het is nog niet bekend wanneer hij daar wordt behandeld. We gaan er van uit dat er geen grote aanpassingen meer komen.
