Oud-kinderrechter Cees de Groot heeft een wetsvoorstel geschreven voor verplichte anticonceptie voor sommige kwetsbare mensen, zoals mensen met een verstandelijke beperking. Tijdens de uitzending van Nieuwsuur van zondag 22 januari lichtte hij zijn standpunt toe. De VGN pleit voor maatwerk en spant zich in om kennis over kinderwens en ouderschap aan te vullen, bundelen en delen, zodat gehandicaptenzorgaanbieders (toekomstige) ouders en kinderen met de laatste inzichten te kunnen bijstaan.
Dit voorstel is een aanvulling op een project dat in september is gestart in Rotterdam om kwetsbare vrouwen te bewegen vrijwillig anticonceptie te gebruiken.
VGN pleit voor maatwerk
In de ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking die een kinderwens hebben of al ouder zijn, is maatwerk heel belangrijk. Dat zeiden verschillende sprekers tijdens een symposium over dit onderwerp vorig jaar.
Kinderwens bij mensen met een verstandelijke beperking is een precair onderwerp, zei VGN-voorzittter Femke Halsema tijdens dit symposium. Het gaat om mensen die niet altijd zelf het woord kunnen voeren en het gaat over diepe verlangens, zowel van aanstaande ouders als van hun kinderen. Daarbij gaat het ook nog eens over elementaire mensenrechten. Dat maakt het moeilijk om er algemene uitspraken over te doen.
Later waarschuwde zij tijdens het symposium tegen een moreel debat. De discussie zou meer praktisch van aard moeten zijn: hoe gaan we de problemen aanpakken?
Kennis en expertise
Bij de leden van de VGN is veel kennis en ervaring beschikbaar over hoe je in gesprek kunt komen met mensen met een verstandelijke beperking en een kinderwens. Er is veel materiaal verzameld op het Kennisplein gehandicaptensector onder het thema Kinderwens en ouderschap.
Wanneer iemand met een verstandelijke beperking zwanger is, of als er al kinderen zijn, en er is zorg en ondersteuning nodig, zijn daarvoor al diverse ‘moeder- en kind huizen’.
De VGN spant zich in om deze kennis te blijven aanvullen, bundelen en delen onder de leden om op die manier de (toekomstige) ouders en kinderen met de laatste inzichten bij te kunnen staan.
Schrijnende verhalen
De verhalen van verschillende kinderen van ouders met een verstandelijke beperking zijn soms schrijnend. Dat bleek bij het congres van belangenvereniging Sien vorig jaar mei waar het boek Ouder van mijn ouders werd aangeboden aan VGN-bestuurder Gertrude van den Brink. Zij moesten als kind voor hun moeder of hun broertjes en zusjes zorgen. Roos Pronk vertelde tijdens die bijeenkomst dat haar moeder er weer twee kinderen bijnam, terwijl er al eerder twee broertjes – waarvoor zij de zorg had – uit huis waren geplaatst.
Maatwerk
Onderzoeker Marja Hodes wijst erop dat mensen met een verstandelijke beperking vaak niet de juiste informatie krijgen, omdat ‘de afkeuring op ons voorhoofd staat te lezen’. Zij ontwikkelde een koffer met voorlichtingsmateriaal waarmee je op een goede manier met een cliënt in gesprek kunt gaan. Een verstandelijke beperking is op zichzelf geen bepalende factor voor falend ouderschap, vertelde zij. ‘Armoede is een belangrijker factor.’
Volgens Hodes is er geen botsing tussen rechten van ouders en kinderen. ‘Een goede ondersteuning van de ouders komt ieder kind te goede. Maar elke ouder is anders, dus er is maatwerk nodig.’
VWS werkt niet mee
De Groot heeft zijn wetsvoorstel aangeboden aan staatssecretaris Van Rijn (VWS). In een reactie schrijft het ministerie geen voorstander te zijn van “zo’n ingrijpende maatregel als gedwongen anticonceptie”.
