Uit een lezing van hoogleraar Caren Sax uit San Diego, van een aantal jaar geleden, is één uitspraak mij goed bijgebleven. Zij vertelde bevlogen dat kinderen zelden zullen uitstijgen boven de verwachtingen die aan hen worden gesteld. En dat het daarom essentieel is dat we de juiste verwachtingen stellen. Zijn deze namelijk te laag, dan ontnemen we deze kinderen een kans op gewoon meedoen in het leven. Op bereiken wat ze willen en kunnen bereiken.
Haar uitspraak bevestigde mijn overtuiging dat de omgeving waarin kinderen groot worden mede bepalend is voor wat ze later zullen bereiken. En dat het hebben van een bepaald stempel, bijvoorbeeld een diagnose of kwalificatie, een risico met zich meebrengt om daar de rest van je leven last van te hebben.
Michel Opermeer beschrijft in zijn boek Gezicht achter het stempel op heel persoonlijke manier hoe het stempel ‘zeer moeilijk lerend kind’ hem gevormd heeft en hoe dat bepalend is geweest voor zijn jeugd. Hij hunkert naar gewoon meedoen als iedereen. Hij vertelt heel openhartig over hoe klein en onzeker hij zich voelt door de vele keren dat hij van begeleiders in tehuizen en leerkrachten in het speciaal onderwijs te horen krijgt dat hij zijn lat veel te hoog legt. Dat hij niet zo hoog van de toren moet blazen. Hij houdt echter vast aan zijn ambities om naar regulier vervolgonderwijs te gaan om zijn diploma te halen in het mbo en om zelfstandig te gaan wonen.
Pas als hij weer thuis bij zijn vader gaat wonen en een begeleider krijgt die in hem gelooft en die hem steunt in zijn keuzes en wensen, worden zijn ambities stap voor stap bereikt. En ook dan beschrijft hij openhartig hoe hij zich voelt.
Michel Opermeer geeft een unieke inkijk in wat een stempel met je kan doen. In wat te lage verwachtingen met een mens doen. En hij laat zien hoe sterk je in je schoenen moet staan om tegen de stroom in te zwemmen en te blijven geloven in jezelf. Dit boek ontroert.
Enid Reichrathis onderzoeker, projectleider en trainer op de thema’s inclusie, taal en de rechten van mensen met een beperking. Ze werkt samen met het lectoraat Inclusie van Mensen met een Verstandelijke Beperking van Zuyd Hogeschool en Koraal Groep.
Michel Opermeer, Gezicht achter het stempel. Kampen, Uitgeverij Van Warven, 2017. ISBN 978 94 92421 23 4.1.
> TOETSENMETENWETEN
