Vraag je je dat ook weleens af? Wat de bedoeling is van je werk? Ik wel. Zittend voor mijn caravan had ik ook deze zomer genoeg tijd om dit te overdenken. Waar lever ik een bijdrage aan?
Eenmaal terug op het werk popt de vraag weer op. Nu bij begeleiders van een woning van Ipse de Bruggen in Bodegraven. Om het antwoord te vinden, hebben ze voor hun teamdag een trainer uitgenodigd die met hen zal meedenken over het werken vanuit de ‘Bedoeling’. Ik mag een deel van de dag meemaken en doe dat maar al te graag. Het hele idee is natuurlijk dat zelforganiserend werken de Bedoeling voor de cliënt ondersteunt. Dus ik ben benieuwd.
De Bedoeling?
Wat is dat dan: de Bedoeling? De Bedoeling van een organisatie ligt niet alleen in het uitvoeren van het primaire proces. Het zit ‘m vooral in de betekenis daarvan in het leven van de ander. Voor dit team in Bodegraven gaat het om het bieden van de best mogelijke zorg en ondersteuning aan hun cliënten. Maar wat betekent dat concreet? Hoe kunnen ze als team meer vanuit die bedoeling werken? Durven ze elkaar kritisch te bevragen? En durven ze ook iets niet meer te doen? Over die vragen wil het team graag de diepte in.
Controle op controle
Het zijn interessante vragen, die leiden tot interessante voorbeelden. Zo is er de medicatie: deze wordt zowel bij het klaarzetten de avond van tevoren als bij het uitgeven op de dag zelf gecontroleerd. Het team volgt hiermee het protocol. Maar is controle van een controle eigenlijk wel nodig? “Pak verantwoordelijkheid op de opgave en niet op de procedure”, zegt de trainer. Deze uitspraak laat ik even op me inwerken. Aha, je bent er als medewerker dus verantwoordelijk voor dat elke cliënt de juiste medicatie krijgt en dat organiseer je vervolgens. Dat is in dit voorbeeld de bedoeling!
Stoplicht en rotonde
We staan stil bij een metafoor van het stoplicht en de rotonde. Hier zit voor mij de relatie met zelforganiserend werken. Een stoplicht neemt het denken over. Maar een rotonde biedt kaders om veilig over te steken, waarbij je nog wel zelf moet nadenken. Waar ervaart het team dat stoplicht? Er gaan voorbeelden over tafel als onnodige protocollen, boodschappen doen op vaste dagen (niemand weet meer waarom het op die dag moet en cliënten gaan niet meer mee terwijl dat juist zo’n meerwaarde had), gegevens uit het elektronisch cliëntdossier in mappen stoppen (ook hierbij weet niemand waarom)…
Helpende kaders
Bij de rotonde noemt het team voorbeelden waarbij ze helpende kaders ervaren die uitnodigen om zelf na te denken. Zelforganiserend werken gaat het best wanneer je weet wat de kaders zijn waarbinnen je dichtbij de cliënt kunt organiseren, maar je vervolgens maximale ruimte en vertrouwen krijgt om het in te vullen zoals jij denkt dat goed is voor de cliënt. Deze manier van werken spreekt medewerkers toch het meeste aan. Neem bijvoorbeeld het maken van een rooster. Hierbij moet je voldoen aan wettelijke kaders en houd je rekening met wat goed is voor de cliënt. Cliënten vinden het belangrijk zoveel mogelijk begeleid te worden door vast personeel. Maak je een rooster vanuit die wens van de cliënt of richt je je vooral op de wensen van de teamleden? Wat is in dit voorbeeld dan de bedoeling?
Omdat het hoort?
Geïnspireerd door de training vraagt het team zich af: doe je wat je doet omdat het hoort? Doe je het omdat je het altijd zo deed? Of doe je het omdat het helpt? Als we ons dat vaker af zouden vragen, komen we volgens mij al dichter bij het werken vanuit de Bedoeling. Zelf doe ik dat door in elke situatie weer de vraag te stellen: wat wordt de cliënt hier beter van? Dat is voor mij de manier om vanuit de Bedoeling te werken.
Dit verhaal is mede mogelijk gemaakt door
Marieke Verkerk
Marieke Verkerk is projectleider Organisatieontwikkeling & Innovatie bij Ipe de Bruggen en blogt regelmatig over haar ervaringen met zelforganiserend werken.
