In de gehandicaptenzorg wordt vaak gehandeld vanuit het beheersen van risico's en het voorkomen van probleemgedrag, vindt Hans van Wouwe, ontwikkelaar van de Triple-C-methode. Zijn advies: houd het simpel. 'Het gaat om de vraag: wat heeft iemand nodig? Dat kan iets heel simpels zijn.'
Te vaak gehandeld vanuit beheersing
Het is menseigen om de werkelijkheid veel ingewikkelder te maken dan zij daadwerkelijk is, ervaart Hans van Wouwe, hoofd behandeling bij zorgorganisatie ASVZ en ontwikkelaar van Triple-C, een behandelmodel voor mensen met een verstandelijke beperking en gedragsproblemen. Dat ingewikkelder maken, geldt vooral ook in de zorg en ondersteuning aan mensen met een beperking, ziet hij. ‘Er wordt vaak gehandeld vanuit beheersing van risico’s en het voorkomen van probleemgedrag. Daarmee maken we het te ingewikkeld.’
Kijk naar de mens en zijn behoeften
Van Wouwe’s advies: houd het simpel. ‘In mijn beleving gaat het om de vraag: wat heeft iemand nodig? Niet: wat heeft iemand? Door deze switch kijk je naar de mens en zijn behoeften. Wat heeft deze persoon nu van mij nodig? En dat kan iets heel simpels zijn: een arm om zich heen of troostende woorden.’
Triple-C staat voor Cliënt, Coach en Competentie
Dat is - in een notendop - het principe van Triple-C dat staat voor Cliënt, Coach en Competentie. Een methode die bij steeds meer zorgorganisaties gehanteerd wordt. Mensen met een beperking en coaches (begeleiders) bouwen samen door gezamenlijke, dagelijkse taken aan hun vertrouwensrelatie en competenties. ‘Het gaat om het winnen van iemands vertrouwen en het opbouwen van gehechtheid’, vertelt Van Wouwe. ‘Hoe kunnen we samen een betekenisvolle dag doorbrengen? Want als er een betekenisvolle invulling is en een vertrouwensrelatie, dan nemen spanningen, stress en probleemgedrag af en kunnen mensen met een beperking het gewone leven ervaren.’
Iedereen wil gezien worden
‘Zo simpel is het. Ik krijg wel eens de opmerking dat als het zo makkelijk was, we het allemaal wel zo deden. Nou, blijkbaar niet, want zo simpel is het echt. Iedereen wil gezien, gehoord, gewaardeerd en menswaardig behandeld worden. Dat stimuleert menswaardig gedrag. Gaat daar iets mis, dan is het vragen om problemen.’
Menswaardigheid boven alles
Natuurlijk is de praktijk weerbarstig, nuanceert Van Wouwe. ‘Bovendien vraagt dit van zorgprofessionals om anders te denken, te kijken en te doen. Het vraagt om interdisciplinair samenwerken, om elkaar te ondersteunen en om coaching. En ook hier geldt de vraag: wat heb je nodig? Maar de gedachte is simpel en die moeten we niet moeilijker maken: hoe draagt datgene wat ik nu doe, bij aan menswaardige zorg? Menswaardigheid boven alles.’
Ga naast de client staan
Vroeger kreeg Van Wouwe als orthopedagoog nog wel eens op zijn kop van zijn werkgever als hij geen jaarplannen of jaarverslagen maakte. ‘Ik heb liever gedoe omdat ik niet voldoe aan alle eisen van het systeem, dan dat ik de mensen voor wie we het doen in de kou laat staan. Als je dan toch prioriteiten moet stellen, ga dan naast de client staan.’
Dit artikel komt uit de eerste editie van 2024 van Markant, het tijdschrift van de VGN.
