Onderzoeken wat Simone echt leuk vindt, zodat ze de activiteiten kan ondernemen die ze zelf graag wil doen. Dat was het doel van het project Zeggenschap en inclusie bij gehandicaptenzorgorganisatie Talant. Inmiddels gaat Simone elke week naar de disco, staat ze op de wachtlijst voor een woongroep die beter bij haar past en wordt ze lid van een make-upclub op haar locatie. “Je moet durven uitproberen.”
Marja Riemersma, projectleider: “Bij Talant vinden we het belangrijk dat cliënten met een ernstige meervoudige beperking deel uitmaken van de samenleving, en dat ze zelf kunnen beslissen wat ze willen doen. Het project was voor ons een kans om daar actief mee aan het werk te gaan. We vroegen bewoonster Simone om mee te doen.” Sandra Grijze, persoonlijk begeleider van de woning: “Simone is een vrouw van 23 jaar met het Rett-syndroom. Simone heeft een verstandelijke en motorische beperking, ze zit in een rolstoel en kan niet praten. Aan de hand van gekleurde ja/nee-kaarten kan ze antwoord geven op vragen. Als ze iets leuk vindt, glimlacht ze. Wij wilden graag weten wat ze wil, maar het is lastig te bepalen of ze positief reageert op een vraag omdat ze bekend is met het onderwerp, of omdat ze het echt leuk vindt. Of omdat ze geniet van de één-op-één aandacht. We wilden dat Simone op een breder gebied haar eigen keuzes ging maken.”
Durven dromen
Talant ging aan de slag met de VeranderKIZT (Kwaliteits-, Inclusie- en ZeggenschapTools), een handreiking met instrumenten en methodieken om het traject te doorlopen. Marja: “We stelden een veranderteam samen, bestaande uit de mensen die direct met Simone werken, haar moeder Ineke, de teamleider van de woonlocatie, begeleiders Sandra, Baukje en Sonja en Simone zelf. Tijdens bijeenkomsten brachten we in beeld wie Simone is en wat ze leuk vindt.” Ineke liet de deelnemers kennismaken met Simone, door haar levensverhaal te vertellen. Sandra: “Je denkt dat je als begeleider veel weet van de cliënt, maar het verhaal van haar moeder gaf toch nieuwe inzichten. We hebben vervolgens een toekomstplanning met activiteiten voor Simone gemaakt, zonder daarbij rekening te houden met de praktische zaken rond haar handicap, zoals vervoer en dergelijke. Durven dromen, daar ging het om.”
Huisgenoot en discoganger
Bij Simone bleken veel rollen te passen. “We kozen er samen met Simone voor om drie rollen in te vullen: die van huisgenoot, discoganger en lid van een make-upclub”, zegt Sandra. “Ze heeft nu weinig interactie met haar huisgenoten. Daarom hebben we haar op de wachtlijst gezet voor een nieuwe woongroep, met cliënten van verschillende niveaus. Simone zit in een rolstoel, maar als ze huisgenoten krijgt die kunnen lopen, kunnen ze misschien samen gaan wandelen. Het biedt meer mogelijkheden. Verder gaat ze nu elke week naar een disco op één van onze andere locaties. We hebben een vrijwilliger gevonden die haar elke week wil begeleiden en de PlusBus ingezet voor het vervoer. Simone vindt de disco geweldig. Tot slot zoeken we nu vrijwilligers die een make-upclub op onze locatie willen leiden. Simone is dol op tutten en individuele aandacht.” Marja: “Het mooie is dat de wereld van Simone veel groter wordt. Ze ontmoet nieuwe mensen, ze doet leuke dingen voor zichzelf, buiten de woongroep en de dagbesteding om.”
Volop kansen
Het project krijgt een vervolg in de rest van de organisatie. Marja: “Het biedt veel kansen om cliënten met een ernstige meervoudige beperking meer regie te geven, maar ook cliënten met lichtere beperkingen kunnen hier profijt van hebben. Door andere rollen aan te nemen, laten ze zien dat ze er echt zijn, dat het niet alleen om hun zorg draait. Het is nu zaak om de aanpak op een praktische manier in te bedden in ons werk.”
Voor meer informatie
- Marja Riemersma, via e-mail m.riemersma@talant.nl.
Tips: aan de slag!
- Ga het gewoon doen! Ga aan de slag met de VeranderKIZT, durf te dromen en laat je niet beperken.
- Zet de beperkingen van cliënten even opzij en denk in mogelijkheden.
- Stel een goed veranderteam samen, dat verder durft te denken en aanpakt.
- De vacaturebank voor vrijwilligers is een uitkomst. Vaak staan er vacatures op waar cliënten bij betrokken kunnen worden.
- Zorg dat het hele zorgteam op één lijn zit en de doelen helder voor ogen heeft.
- Betrek de familie nauw bij het project.
