Een cliënt heeft thuis een wietplantage. Moet een ambulant begeleider dat doorgeven aan de politie? Nee, dat mag in principe niet. Het enige wat de begeleider kan doen is de cliënt erop wijzen dat hij een strafbaar feit pleegt. Alleen als er sprake is van een (vermoeden van een) ernstig misdrijf waardoor een noodsituatie en gevaar ontstaat, dan is het doorbreken van het beroepsgeheim gerechtvaardigd.
Dit is nog een versimpelde weergave van de juridische werkelijkheid. Want er spelen nog meer zaken zoals verschoningsrecht, ‘conflict van plichten’ en toestemmingsverplichting. Alle uitleg daarover staat op het Kennisplein Gehandicaptensector in het nieuwe thema ‘Juridische kennis, zo zit het’. Daarin staan nu twee dossiers: ‘privacy, beroepsgeheim’ en ‘vertegenwoordiging’. Dit zal in de toekomst worden uitgebreid met meer juridische onderwerpen.
‘Begeleiders willen simpelweg weten: wat mag wel en wat niet? Maar de praktijk is weerbarstiger’, vertelt Tamara Streng, adviseur Kennisplein bij Vilans. ‘Dan staat er ineens een wijkagent aan de deur die van de begeleider wil weten waar Piet gisteravond was’, vervolgt ze. ‘Wat doet dat met je als mens? Een natuurlijke reactie is om het misschien te vertellen, ook al mag dat niet. De nieuwe rubriek op het Kennisplein geeft kennis over privacy en geheimhouding. Maar er speelt natuurlijk nog veel meer dan alleen kennis, zoals handelingsvaardigheden, normen en waarden. Het is dus ook zeker nodig om in een team hieraan te werken. In gesprek gaan met elkaar over privacy of over samenwerken met wettelijk vertegenwoordigers, de twee thema’s die nu zijn uitgewerkt.’
De dossiers geven antwoord op de vraag: hoe werkt het volgens de wet? Daarvoor zijn enkele interactieve infographics gemaakt waarmee je in enkele muisklikken de belangrijkste informatie krijgt. Naast die uitleg staan er veel Frequently Asked Questions (FAQ) op. Dat zijn vragen die binnen kwamen bij het juristenplatform, zoals die over de wietplantage. Dat is al een hele collectie vragen, maar ook deze zal in de loop van de tijd nog groeien. En als verdieping vind je er tot slot richtlijnen, handreikingen, stappenplannen, boeken, brochures, praktijkervaringen en filmpjes.
Zoals ‘Wie beslist?’, een film van Raad op Maat over besluiten nemen. Hierin komt een enorme variatie aan besluitvorming aan bod. Van zelf beslissen tot beslissingen door de begeleider of vertegenwoordiger en alle daar tussen liggende varianten. Bij deze filmpjes hoort het gelijknamige boek door Loes van den Dulk.
Bij alle informatie en kennis in deze dossiers staan de rechten van cliënten centraal. De cliënt zal niet altijd aangeven dat hij ergens recht op heeft. Daarom is des te belangrijker dat begeleiders basiskennis hebben over deze juridische onderwerpen.
Op het Kennisplein Gehandicaptensector, waarin de VGN participeert, wisselen begeleiders en ondersteunende professionals kennis en ervaring uit. In deze rubriek wordt steeds één resultaat van de vele activiteiten belicht.
Illustratie: Annet Scholten
