Aveleijn mag zichzelf de winnaar noemen van de VGN Gehandicaptenzorgprijs, die dit jaar in het teken staat van eenzaamheid. Dat maakte juryvoorzitter Rick Brink bekend tijdens een feestelijke uitreiking die online live was te volgen. Bartimeus en Amerpoort waren de andere finalisten. In het winnende project van Aveleijn werden kunstenaars met en zonder beperking aan elkaar gekoppeld om een periode lang samen kunst te maken. Door onder goede begeleiding samen bezig te zijn met een gedeelde passie, zijn er bijzondere connecties en vriendschappen ontstaan. Hierdoor groeiden deelnemers in het aantal diepgaande relaties én in zelfvertrouwen.
'Iedereen doet mee'
Waarom besloot Aveleijn hun initiatief 'Iedereen doet mee' te starten? De aanleiding was een onderzoek, waaruit bleek dat mensen met een beperking wel oppervlakkige relaties hebben met mensen zonder beperking, maar dat er - behalve familierelaties - weinig langdurige relaties zijn. Een echt, oprecht en intensief contact komt dus niet zomaar tot stand. Dat komt bijvoorbeeld door het ongemak dat er is in het ontmoeten van elkaar. Ook bestaan er - over en weer - allerlei vooroordelen. Daardoor wordt contact maken moeilijker, wat ervoor kan zorgen dat mensen met een beperking eenzaamheid ervaren en zich onbegrepen en ongezien voelen.
'Iedereen doet mee' probeert dat te doorbreken door mensen samen te laten werken aan een gedeelde passie, in dit geval kunst. In duo's werkten mensen met en zonder een beperking samen aan ofwel het creëren van kunst ofwel het cureren en organiseren van een kunstexpositie. De expositie kon ook als duo van iemand met en iemand zonder beperking worden bezocht. Alle duo's werden zorgvuldig gescreend en met een vragenlijst op gang geholpen om samen een connectie te maken. Uiteindelijk zijn er bijzondere vriendschappen ontstaan.
Waardering van de jury
Dit initiatief maakt indruk op de jury door de inspirerende visie van Aveleijn, waarin erkend wordt dat het ontwikkelen van een diepgaande relatie een ingewikkeld vraagstuk is dat inspanningen van iedereen vraagt. Aveleijn heeft hierin haar verantwoordelijkheid genomen.
Zoals uit het genoemde onderzoek is gebleven, kost het tijd om een oprecht, intensief contact tussen iemand met en iemand zonder een beperking te cultiveren; Aveleijn nam de tijd om deze beide werelden aan elkaar te verbinden. En wanneer die verbinding tot stand komt, is de opbrengst groot. Voor kunstenaars met een beperking gaat dat bijvoorbeeld om voor jezelf leren opkomen, grenzen afbakenen, weten wie je bent en dat je ertoe doet. Bij kunstenaars zonder beperking kan dit eruitzien als: leren om ruimte te geven, kunst vanuit een nieuw perspectief zien, je over ongemakkelijkheden heenzetten en je kwetsbaar durven opstellen. Er is sprake van gelijkwaardigheid in de relaties die bij Aveleijn zijn ontstaan. Men heeft geleerd van elkaar: wie ben ik, wie ben jij en wat kunnen we samen.
De jury is verder enorm te spreken over het feit dat naast het ontstaan van diepgaandere relaties, het initiatief kunstenaars hun kwaliteiten en talenten laat ontdekken.
Overige finalisten
Uit alle aanmeldingen koos de jury van inhoudelijk experts en ervaringsdeskundigen drie finalisten. Naast Aveleijn waren dit Bartiméus en Amerpoort. Zij voldeden het beste aan de beoordelingscriteria, elk op een heel andere manier:
Amerpoort organiseert regelmatig muzikale bijeenkomsten waar veel vriendschappen uit ontstaan, met als klap op de vuurpijl: het Buitengewoon Fluor Festijn, een festival voor mensen met een beperking. Door het initiatief IkbenOnline van Bartiméus kunnen mensen met een visuele en/of verstandelijke beperking, die niet kunnen lezen en schrijven, zelfstandig meedoen in de digitale wereld en zo verbinding vinden. Amerpoort en Bartiméus ontvingen beide een prijs van 2.500 euro om hun waardevolle initiatieven verder uit te werken.
Eenzaamheid
Eenzaamheid was dit keer het thema van de Gehandicaptenzorgprijs, omdat mensen met een beperking zich vaker eenzaam voelen dan mensen zonder beperking. Uit onderzoek blijkt dat ruim een op de drie mensen met een beperking (37 procent) zich elke week eenzaam voelt. Dat is veel. Het is belangrijk dat er binnen de gehandicaptenzorg aandacht is voor dit aangrijpende thema. Ook - of misschien wel juist - in deze tijden van corona. Met deze prijs wil de VGN bewustwording over dit onderwerp vergroten in de sector. Zodat we eenzaamheid beter kunnen aanpakken en voorkomen.
Eervolle vermelding
Naast de prijzen voor de drie finaliseten is er ook nog een eervolle vermelding vergeven door de jury aan zorgorganisatie DeSeizoenen, die hun werkwijze indiende voor de Gehandicaptenzorgprijs. De jury is van mening dat deze inzending een aparte categorie vormt, omdat het thema eenzaamheid in hun hele werkwijze is verweven, door de manier waarop zij naar het leven kijken. Deze inzending van DeSeizoenen paste minder bij de oproep van de prijs en de beoordelingscriteria, maar de jury heeft wel heel veel waardering voor hun werkwijze en wil deze organisatie daarom heel graag een eervolle vermelding geven.
Ondersteuning door Movisie en Vilans
Movisie en Vilans hebben aangeboden het prijswinnende initiatief te ondersteunen bij het beschrijven van hun interventie, opdat deze opgenomen kan worden in hun databank van effectieve interventies. Zo kunnen andere zorgorganisaties ditzelfde initiatief op een gemakkelijke en goede manier aanbieden.
Live uitreiking van de prijs
De prijsuitreiking van deze achtste editie van de Gehandicaptenzorgprijs ging gepaard met een uitgebreid inhoudelijk programma, gepresenteerd door VGN voorzitter Boris van der Ham en ervaringsdeskundige Nik van Hoogstraten. In totaal hebben bijna 400 mensen ingelogd om (een deel van) dit programma te volgen. De volledige uitzending is nu al hier terug te kijken en binnenkort zullen de interviews, presentaties en het optreden van Levi Noë ook afzonderlijk van elkaar terug te kijken zijn via het YouTubekanaal van de VGN.
