VGN-voorzitter Boris van der Ham heeft op het congres Lvb en Psychiatrie het belang benadrukt van het loslaten van hokjes: ‘We moeten integraal nadenken over hoe we mensen met een lvb en psychische problemen het beste kunnen helpen.’
Groeiende problematiek
In Nederland zijn er 140.000 mensen met een combinatie van lvb en psychische problemen, zoals trauma, psychose of verslaving. De verwachting is dat deze dubbelproblematiek de komende jaren alleen maar groter wordt, door de toenemende complexiteit van de samenleving. Het gevolg is dat er steeds meer mensen met een lvb buiten de samenleving komen te staan.
Het congres vond plaats op 15 februari 2023 in Utrecht en had tot doel professionals uit beide sectoren handvatten te bieden om tijdig de juiste zorg te bieden aan cliënten met een dubbele diagnose.
Tijdige herkenning
Voor professionals in de gehandicaptenzorg is het daarom belangrijk om ggz-problematiek tijdig te herkennen en hierop te acteren. Nu wordt nog vaak gedacht dat bepaald gedrag bij de verstandelijke beperking hoort, en dat het niet mogelijk is om er iets aan te doen. Tijdige herkenning van psychische problematiek is essentieel om de juiste zorg te bieden en te voorkomen dat mensen meer beperkingen ervaren dan nodig.
In de ggz is het belangrijk om een lvb tijdig te herkennen zodat de behandeling hierop aangepast kan worden. Voorbeelden zijn aanpassen van het taalgebruik en de hoeveelheid prikkels per behandelsessie.
Samenwerken
Boris van der Ham gaf aan dat het hiervoor belangrijk is om in beide sectoren expertise in te richten om er sneller achter te komen wat er met iemand aan de hand is, in de vorm van onderlinge consultatie of verdergaande samenwerking. Hiervan zijn al goede voorbeelden te vinden, zoals de samenwerking tussen ’s Heeren Loo en GGZ Centraal in Ermelo. Op het gebied van verslavingszorg werken Ambiq en Tactus al goed samen in Twente.
Maar alleen beter samenwerken in de zorg is niet voldoende. Om te voorkomen dat mensen met een lvb psychische problematiek ontwikkelen en geen deel kunnen blijven uitmaken van de samenleving, moet er ook beter worden samengewerkt met andere sectoren zoals onderwijs, politie, justitie en werkgevers.
Integrale benadering
Boris van der Ham: ‘Laten we oog hebben voor ieders bijzonderheid, voor de diversiteit die er is.’ Iemand wordt namelijk nooit volledig gedefinieerd door zijn beperking of zijn psychische kwetsbaarheid. Buiten dat is iemand ook nog bijvoorbeeld vader, werknemer en voetbalfan. Laten we opkomen voor het echt zien van mensen met alles wat er speelt, niet via een scherm maar door middel van een echte ontmoeting.
Grenzen opzoeken
Uit de zaal komt de opmerking dat de huidige financieringsvormen en wetten goede zorg voor de doelgroep vaak frustreren. Wat kunnen behandelaren en begeleiders doen om de zorg op dit punt te verbeteren. Het advies is om proactief te zijn en op basis van de behoeften van de cliënt de grenzen op te zoeken van wat mag binnen de huidige financiering en geldende wetten. Maar doe dat wel voorspelbaar: kondig aan wat je gaat doen en waarom en handel in de geest van de wet.
Laten we oog hebben voor ieders bijzonderheid, voor de diversiteit die er is.
