Voor het eerst in Nederland komt er een Outsider Art Museum met toonaangevende kunstwerken van nationale en internationale Outsider-kunstenaars. Het museum wordt gevestigd in een nieuwe museale ruimte in de Hermitage Amsterdam. Dankzij een bijzondere samenwerking tussen museum Het Dolhuys in Haarlem, zorgorganisatie Cordaan en Hermitage Amsterdam wordt een omvangrijke Outsider Art-Collectie getoond aan een groot, internationaal publiek.
Het nieuwe museum gaat op 17 maart open en richt zich op actuele Outsider Art, afkomstig uit de groeiende collectie van Het Dolhuys. Het gaat om honderden werken van tientallen Engelse, Franse, Iraanse, Japanse en Nederlandse kunstenaars. Eén van de meest beroemde kunstenaars is Shinichi Sawada (1982); hij exposeerde op de Biënnale van Venetië in 2013 die toen voor een groot deel was gewijd aan Outsider Art. Het betekende de doorbraak van deze opkomende stroming in de internationale kunstwereld. Sawada maakt op een zeer perfectionistische manier beelden van keramiek.
Dolhys
Directeur Hans Looijen van Het Dolhuys is artistiek en zakelijk verantwoordelijk voor het nieuwe Outsider Art Museum. ,,Voor het eerst krijgt deze bijzondere kunstvorm een vaste plaats in een van de leidende culturele instellingen van Nederland. Dit is voor ons een geweldige kans om nieuwe talenten aan een breed publiek te tonen,’’ aldus Looijen. Het Dolhuys exploiteert al tien jaar met succes het museum van de geest in Haarlem waar het publiek in contact komt met het bijzondere van de menselijke geest. De opgebouwde expertise en ervaring bij het exposeren en collectioneren van Outsider Art worden nu ingezet in de Hermitage Amsterdam.
Cordaan
In de Hermitage wordt ruimte gecreëerd voor een Outsider Art Galerie, een Artotheek en twee ateliers voor kunstenaars van Cordaan. Als partner van het nieuwe Outsider Art Museum wil Cordaan erkenning voor getalenteerde kunstenaars met een beperking. In de ateliers komt straks een speciaal programma dat moet uitgroeien tot de nationale ‘rijksacademie’ voor Outsider-kunst.
,,Een aantal van onze cliënten is bijzonder talentvol en gedreven. Hun werk is straks samen met dat van andere Outsider-kunstenaars te zien in de Hermitage. Dat is natuurlijk geweldig. Dit museum betekent erkenning, waardering en begrip voor mensen met een beperking,” aldus Eelco Damen, voorzitter van de Raad van Bestuur van Cordaan.
Hermitage Amsterdam
Met de komst van het nieuwe Outsider Art Museum biedt de Hermitage Amsterdam een podium aan een groeiende stroming in de hedendaagse kunst. ,,Voor de bijzondere Outsider Art-collectie creëren we nieuwe museale vierkante meters in ons gebouw. Met Cordaan werken we al langer samen, ons gebouw was vroeger een Cordaan-locatie. Het is mooi om een extra dimensie aan de samenwerking toe te voegen door in de ateliers van de Hermitage voor Kinderen, ons talentenprogramma, ook ruimte te geven aan de talenten van Cordaan. Straks bieden we naast wisselende tentoonstellingen uit het Staatsmuseum Hermitage St Petersburg en de zeer succesvolle tentoonstelling Hollanders van de Gouden Eeuw uit de collecties van het Amsterdam Museum en het Rijksmuseum, ook onderdak aan Outsider Art’’, aldus Cathelijne Broers, directeur van de Hermitage Amsterdam.
Outsider Art
Outsider Art wordt gemaakt door mensen die niet zijn opgeleid aan de kunstacademie. Na de Eerste Wereldoorlog kwam deze stroming volop in de belangstelling. Psychiater Hans Prinzhorn (1886-1933) publiceerde zijn boek ‘Bildnerei der Geisteskranken’ met een grote collectie werken van mensen uit psychiatrische instellingen. Veel kunstenaars lieten zich hierdoor inspireren, onder wie Salvador Dalí, Karel Appel en Asger Jorn. Later bedacht Jean Dubuffet (1901 – 1985) de term ‘Art Brut’, wat ‘rauwe kunst’ betekent. De Engelse kunsthistoricus Roger Cardinal lanceerde in 1972 de term ‘Outsider Art’. In 2013 zorgde de Biënnale in Venetië voor een doorbraak van Outsider Art in de internationale kunstwereld.
