Er bestaat geen uniformering binnen het administratieve proces in het sociaal domein. Dit is het grootste pijnpunt dat naar voren komt uit het onderzoek ‘Vooruitblik 2018’, dat marketingbureau Annalise in opdracht van de VGN heeft uitgevoerd onder VGN-leden. Het gebrek aan uniformering doet zich voor in het gehele administratieve proces, van aanbesteding tot en met verantwoording.
Het onderzoek concentreerde zich op het benoemen van kernthema’s, die naar verwachting de komende jaren een grote rol gaan spelen in de gehandicaptenzorg. In afwijking van voorgaande jaren is gekozen voor een domein overstijgende insteek (Wlz, sociaal domein en Zvw). Ook zijn de ervaringen van VGN-leden met de contractering in alle domeinen opgehaald. Het onderzoek bestond uit een online vragenlijst, diepte-interviews en focusgroepen. Ruim 70 van de 160 VGN-leden namen er aan deel.
Belangrijkste bevindingen
De leden van VGN zijn op hoofdlijnen positief over de wijze waarop de contractering voor de Wlz in het afgelopen jaar heeft plaatsgevonden, over de ruimte voor persoonsvolgendheid en over flexibiliteit bij zorgkantoren voor afwijkende afspraken. Over de contractering en processen binnen het sociaal domein gaven de respondenten aan minder tevreden te zijn. Men beoordeelt de contractering binnen de jeugdwet en de Wmo als ondermaats (score van 4,6 respectievelijk 4,8 op een schaal van 10).
De contractering voor 2018 heeft niet minder tijd of middelen gekost in vergelijking tot vorig jaar. De deskundigheid binnen gemeenten neemt toe, de verschillen tussen gemeenten zijn echter nog steeds groot en niet iedere gemeente weet de soms complexe zorgvraag adequaat te adresseren. Daarnaast moet het potentieel voor verbetering vooral ook gezocht worden in de aansluiting tussen de domeinen.
Eenduidigheid in het sociaal domein
Het grootste pijnpunt is het gebrek aan uniformering binnen het gehele administratieve proces, van aanbesteding tot en met verantwoording. Met het oog op de decentralisatie is het vanzelfsprekend dat gemeenten lokaal beleid voeren. Gemeenten kiezen soms echter voor omvangrijke én verschillende administratieve processen. Zo werken nog veel gemeenten niet volledig via de I-standaarden. Aanbieders geven aan dat zij zich vanaf een bepaald punt gedwongen zien om tijd te besteden aan administratieve processen die ten koste gaat van hulp en ondersteuning. In gemeenten waar bepaalde hulp en ondersteuning niet kostendekkend geleverd kan worden én waar men kampt met onevenredig hoge administratieve druk, geven aanbieders aan dat zij zich in toenemende mate terugtrekken. Dit betekent ook dat hun zorg aan bestaande cliënten elders moeten worden ondergebracht.
Aanbevelingen
Om de administratieve lasten te verminderen, doet de onderzoeker drie aanbevelingen. Uniformering moet vooral worden gezocht in het op één lijn brengen van definities, productcodes, en formulering van richtlijnen voor een minimum bedrag of tarief. Centralisatie van de aanbesteding en verantwoording is geen oplossingsrichting, stelt Annalise vast. Gemeenten zouden verder vaker meerjarenafspraken met aanbieders kunnen aangaan, in plaats van elk jaar opnieuw een aanbesteding uit te schrijven. Bovendien wordt sterk aanbevolen om in te zetten op een beperking van het aantal af te geven accountantsverklaringen.
Overige kernthema’s
De VGN gaat de komende tijd aan de slag met de aanbevelingen voor de overige kernthema’s: jeugd, zelfstandig wonen, passende zorg en ondersteuning in tijden van ontschotting van zorg persoonsvolgendheid in de Wlz.
