Het gebruik van medicijnen lijkt eenvoudig. De arts schrijft een recept uit. De patiënt haalt het medicijn op bij de apotheek, leest de bijsluiter en neemt op de juiste manier het medicijn in. Maar dit proces is niet altijd eenvoudig. Ronnie van Diemen, inspecteur-generaal van de Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ): “Als een arts een patiënt overdraagt aan een collega kunnen er risico’s ontstaan. We zien dat de kans dan groter is dat er iets misgaat met de medicatie.”
In 2015 en 2016 heeft de inspectie in alle sectoren in de zorg bezoeken afgelegd om te zien of er werd voldaan aan de voorwaarden voor veilig voorschrijven, zoals die door de beroepsgroepen zijn vastgesteld. Geeft een zorgverlener de medicijngegevens van een patiënt wel goed door aan een andere zorgverlener? Wordt er bij kwetsbare patiënten met meerdere medicijnen goed gekeken of het gebruik nog klopt? Verderop treft u de conclusie en kernboodschap van IGZ voor de gehandicaptenzorg aan.
Ingewikkeld
Het voorschrijven en toedienen van medicijnen kan ingewikkeld zijn. Doordat meerdere zorgverleners van verschillende zorgorganisaties betrokken zijn. Of omdat een patiënt diverse medicatie voor verschillende aandoeningen slikt. Van Diemen: “Als zorgverleners van verschillende organisaties zijn betrokken, is er vaak onvoldoende overleg. Een vergissing is dan zo gemaakt.”
Dit proces wordt nog kwetsbaarder als niet duidelijk is wie verantwoordelijk is voor het voorschrijven van de medicijnen aan de patiënt. “Belangrijk is dat zorgverleners per patiënt vastleggen wie eindverantwoordelijk is voor het voorschrijven van medicijnen”, zegt Van Diemen. “Natuurlijk niet alleen op papier, maar ook in de praktijk.”
Hulpmiddel
Steeds meer artsen schrijven elektronisch voor. “Dat is goed. Maar, zorgverleners moeten zich blijven realiseren dat dit een hulpmiddel is. Systemen kunnen fouten bevatten of onvolledig zijn. Je kunt niet blind erop vertrouwen. Luisteren naar de patiënt is en blijft essentieel.”
Zorgvuldigheid
Zorgvuldigheid staat dus voorop, zowel bij het voorschrijven als het toedienen van medicijnen. Maar ook de patiënt zelf speelt volgens Van Diemen een rol. “Tijdens een bezoek aan de huisarts kan een patiënt wel eens vergeten te vertellen dat hij bijvoorbeeld medicijnen gebruikt die hij zelf bij de drogist heeft gehaald. Het is goed als de patiënt dit doorgeeft aan de huisarts en de apotheek informeert. Het is tevens belangrijk de bijsluiter goed te lezen, ook als iemand de medicijnen al jaren gebruikt. Er kan nieuwe informatie in staan die voor de patiënt van belang is. Daarnaast kan de patiënt ook altijd vragen stellen bij de apotheek over het krijgen van een medicijn en het gebruik.”
De resultaten van het onderzoek laten zien dat aandacht voor medicatieveiligheid nodig blijft. In de gehandicaptensector zijn 12 zorgaanbieders bezocht. Het bewustzijn over risico’s met medicatie lijkt sinds 2010 te zijn toegenomen. Een aandachtspunt is de jaarlijkse medicatiebeoordeling door arts en apotheker. Met extra aandacht voor de risico’s van polyfarmacie en psychofarmaca en de afbouw van psychofarmaca. Tenslotte vraagt de IGZ om het actualiseren en synchroniseren van de veldnormen met andere zorgsectoren.
https://www.igz.nl/actueel/nieuws/samen-werken-aan-veilig-voorschrijven.aspx
