Extra aandacht voor mensen met een verstandelijke beperking blijft hard nodig – ook na de eerste fase van de coronacrisis. Dit constateert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in haar nieuwe beleidssignalement.
Sociaal-emotioneel welzijn onder druk
Door corona hebben mensen met een beperking minder sociale contacten dan normaal. Mensen in wooninstellingen hebben geleden onder de strenge bezoekregeling, maar ook mensen die thuis wonen hebben het moeilijk. Er was namelijk minder begeleiding beschikbaar en kinderen konden niet naar het speciaal onderwijs of de dagopvang. Dit verminderde het aantal contacten zette het welzijn van mensen met een verstandelijke beperking extra onder druk.
Het SCP vraagt zich af of het wenselijk en haalbaar is dat er in deze kwetsbare groep anderhalve meter afstand wordt gehouden. Voor velen is fysiek en sociaal contact immers van groot belang. Bij cliënten in een wooninstelling kan het verminderde contact met naasten leiden tot bijvoorbeeld boosheid en ontevredenheid. Voor thuiswonende mensen met een verstandelijke beperking kunnen de gevolgen van het wegvallen van dagbesteding en begeleiding ook grote gevolgen hebben. De belangrijke dagelijkse structuur valt weg.
Positie op arbeidsmarkt nu nog lastiger
Een ander aandachtsgebied is de positie op de arbeidsmarkt. Voor mensen met een verstandelijke beperking was het vóór de coronacrisis al lastig om werk te vinden. En als zij dan werk vinden, is dit vaak van tijdelijke aard, aldus het SCP. Juist dit flexibele werk staat door de crisistijd onder druk. Bovendien liggen bepaalde werkgeverseisen minder voor de hand tijdens een recessie, bijvoorbeeld goede begeleiding en acceptatie van een mogelijk lagere productiviteit. Het rapport van de SCP benadrukt dan ook dat de beschikbaarheid van passend werk voor mensen met een verstandelijke beperking nu nog sterker onder druk staat. Dit terwijl structurele dagbesteding juist essentieel is voor zelfredzaamheid en de overheid ook als doelstelling heeft om te zorgen voor begeleid en beschut werk. Hier zal dus extra aandacht aan besteed moeten worden.
‘Ja, mits’ in plaats van ‘nee, tenzij’
Als er een nieuwe golf van coronabesmettingen zou komen, en de maatregelen noodgedwongen weer strenger worden, is een zorgvuldige afweging tussen benodigde hulp, sociaal contact en de risico’s op extra besmettingen voor deze groep noodzakelijk. Een ‘ja (bezoek), mits'- in plaats van een ‘nee, tenzij’-regeling kan hierbij helpen – gecombineerd met de beschikbaarheid van voldoende beschermingsmiddelen (ook in de zorg thuis). Binnen de wooninstellingen kan dit zorgen voor minder boosheid en/of probleemgedrag en voor meer tevredenheid.
Lees het volledige beleidssignalement hier.
