Er zijn allerlei hulpmiddelen beschikbaar waarmee een zorgprofessional communicatie beter kan afstemmen op de cliënt. Betere afstemming geeft de cliënt ruimte om zich bewust te worden van wat hij wil vertellen, en het helpt hem om de professional dat ook duidelijk te maken. Cliënten en begeleiders (toneelspelers) demonstreren een flink aantal van die hulpmiddelen op de dvd Totale communicatie van SIG, een organisatie voor ondersteuning van mensen met een beperking.
De dvd is bedoeld als ondersteuning van de scholing Totale communicatie, maar is ook zonder cursus erg inspirerend.
Negen scènes
De dvd bevat negen scènes, waarin steeds een begeleider en een cliënt samen een probleem bij de kop vatten. De begeleider is altijd heel open, uitnodigend, en duidelijk van plan om niet te oordelen of te sturen maar om de cliënt zijn verhaal goed te laten vertellen. De negen begeleiders maken gebruik van een allerlei vormen van totale communicatie:
- lichaamstaal;
- gebaren;
- oogcontact en blikrichting;
- tekeningen;
- pictogrammen;
- foto's;
- geschreven taal;
- lay-out;
- gesproken taal;
- toon, toonhoogte, volume, tempo;
- voorwerpen;
- afstand-nabijheid;
- kleur.
Zich serieus genoemen voelen
De begeleiders communiceren meestal waardenvrij, wat betekent dat ze niet oordelen, en zich positief neutraal opstellen. Dat is nodig, om de cliënt het gevoel te geven dat hij serieus wordt genomen, zodat hij zijn verhaal durft te doen. De keren dat waarden wel aan de orde komen gaat het erom dat de cliënt inzicht krijgt in wat hij onder bepaalde omstandigheden wel - of beter niet - kan doen.
Zo is er een scène over een man die ontzettend graag een gratis telefoon wil bemachtigen met een duur abonnement. Afraden, doe het niet! wil je hem toeroepen. Maar zijn begeleidster leidt hem stap voor stap door alle financiële en sociale consequenties heen, met behulp van een vragenlijst en een budgetprogramma, zodat hem goed duidelijk wordt wat hij er allemaal voor moet inleveren. En toch gaat hij tot aanschaf over. Een mooi onderwerp om over te discussiëren.
Een andere scène gaat over een man die graag wil voetballen met iemand anders, en die tot de conclusie komt dat hij niet fijn woont. Zijn begeleider tekent zijn klachten op een groot vel: wat is fijn aan het wonen, wat is niet fijn. Eigenlijk is het meeste best fijn, maar de cliënt heeft last van eenzaamheid. Het gesprek helpt hem om te begrijpen waar de schoen wringt, wat daaraan kan worden gedaan, en welke hulp hij daarbij nodig heeft.
Kijk voor meer informatie over de scènes.
De dvd Totale communicatie is een uitgave van zorgorganisatie SIG, 0251-257 857 of info@sig.nu. Daar is ook informatie op te vragen over de scholing Totale communicatie. Klik hier om de dvd te bestellen. Prijs: € 22,50.
