Armoede bij mensen met een beperking leidt ertoe dat ze geïsoleerd raken in samenleving. Dat blijkt uit onderzoek van Martin Schuurman, Hans Kröber en Manon Verdonschot. ‘De invloed van armoede gaat veel verder dan mensen denken’, zegt Schuurman. ‘Mensen gaan de deur niet meer uit, ze kunnen hun familie en vrienden niet meer opzoeken, omdat ze geen geld hebben voor een treinkaartje.
De drie onderzoekers, werkzaam bij Kalliope Consult, Vlians en Inclusie.nu, deden een inventariserend onderzoek. Ze maakten gebruik van bestaande data en literatuur, die ze aanvulden met een eigen enquête en zeventien interviews.
Uit de data blijkt dat naar schatting een kwart van de mensen met beperkingen in financiële moeilijkheden verkeert. Wat dat betekent blijkt bijvoorbeeld uit het verhaal van een 32-jarige man die rond moet komen van 75 euro per week. Hij besteedt zijn geld aan boodschappen, shag en beltegoed. Hij gaat nooit uit, maar heeft sinds twee jaar een vriendin in Friesland. Ze zien elkaar nooit, want de treinreis kost vijftig euro. Alle contact gaat via de webcam.
Schuurman: ‘Er is sprake van een stapeling van oorzaken. Daarmee doel ik niet alleen op de stapeling van kabinetsmaatregelen die leiden tot een lager inkomen, maar ook op het gebrek aan de juiste vaardigheden bij de mensen die erdoor worden getroffen.’
Volgens Schuurman krijgen zorgaanbieders de komende periode vaker te maken met de gevolgen van armoede onder hun cliënten. ‘Het is belangrijk dat begeleiders meer van geldzaken afweten dan nu het geval is, zodat ze hun cliënten kunnen ondersteunen in het beheer van hun financiën en hen kunnen doorverwijzen naar de juiste instanties.’
Ook valt het de onderzoekers op dat gemeenten mensen met een beperking niet speciaal benaderen. Schuurman: ‘Ze hoeven geen speciale regels te maken, maar moeten wel aandacht besteden aan deze doelgroep waar ze meer mee te maken gaan krijgen. Op dit moment richten ze hun armoedebeleid op allochtonen en mensen uit de bijstand, niet op mensen met een beperking.’ De onderzoekers hebben armoede bekeken in relatie tot inclusie van mensen met een beperking.
Paradoxaal genoeg neemt door inclusie de armoede vaak toe. Dat gebeurt onder andere doordat mensen die werk vinden niet meer in aanmerking komen voor allerlei financiële regelingen, zodat hun netto inkomen daalt. Maar ook doordat bij mensen die zelfstandig wonen eerder schuldeisers op de stoep staan dan bij mensen in een instelling. De eerste aanbeveling aan politici is daarom preventie en ondersteuning van armoede te bezien vanuit een visie op de inclusieve samenleving. Bijvoorbeeld bij de implementatie van het VN-verdrag.
Over het onderzoek verscheen een wetenschappelijk artikel in NTZ. Ook gaat binnenkort de digitale Wegwijzer Weg met de armoede online. Het rapport zelf is op twee adressen als pdf te downloaden: http://kalliopeconsult.nl/images/5_63.pdf of http://www.inclusie.nu/wp-content/uploads/inclusie-publicaties-Armoede.pdf.
