Een van de moeilijkste dingen bij verslaving is mensen motiveren om er wat aan te doen. Wat in ieder geval niet helpt is een veroordelende houding. Wat dan wel? De ‘functionele zelfonthulling’ is een hulpmiddel om in de strijd te gooien: vertel dat het ook voor jou moeilijk is om weerstand te bieden aan verleidingen. En vertel wat jou helpt of geholpen heeft om die te weerstaan. Dat alleen is natuurlijk niet voldoende.
In de webapp ‘Gebruik en verslaving LVB’ vind je een totaalpakket aan tips en methoden om als begeleider om te gaan met verslaving bij mensen met een lichte verstandelijke beperking. Deze webapp is ontwikkeld door Cordaan in samenwerking met Jellinek, expert op het gebied van verslaving.
De webapp is onderverdeeld in de thema’s voorlichten, signaleren, behandelen, motiveren en ontmoedigen. Signaleren is één van de eerste stappen bij een verslaving. Een hele voor de hand liggende, maar toch vaak niet toegepaste tip is: ga niet in gesprek met iemand die onder invloed is. Ten eerste blijft informatie dan niet hangen en ten tweede beloon je op die manier het gedrag. Zeg bijvoorbeeld: ‘Ik zie/ruik/merk dat je stoned/dronken/onder invloed bent, daarom gaan we nu niet in gesprek, maar morgen.’
Als het om ontmoedigen gaat is het essentieel om zelf gezond voorbeeldgedrag te laten zien en een omgeving te maken waarin gebruik niet vanzelfsprekend is. Effectief is ook om te werken aan beschermende factoren, zoals een nuttige dag-invulling. Uit onderzoek blijkt dat werk- of dagbesteding het middelengebruik kan halveren.
Via het Kennisplein Gehandicaptenzorg vind je de webapp, die op een makkelijke manier voor begeleiders te gebruiken is. Behalve handelingsrichtlijnen bevat de app ook websites, testjes en filmpjes.
Op het Kennisplein staat nog meer informatie over middelengebruik en verslaving. Zoals ‘Take it personal!’, een interventie gericht op het verminderen van middelengebruik bij jongeren (veertien tot dertig jaar) met een licht verstandelijke beperking en gedragsproblemen. Deze is ontwikkeld door Pluryn, Tactus Verslavingszorg, het Trimbos-instituut en de Radboud Universiteit.
Roken is één van de meest voorkomende en hardnekkige verslavingen. Voor mensen die laaggeletterd zijn of in achterstandswijken wonen is het vaak nog moeilijker om te stoppen door persoonlijke omstandigheden, stress en een niet helpende omgeving. Voor hen is nu de app ‘Stopcoach’ in ontwikkeling bij Pharos, een landelijk expertisecentrum dat bijdraagt aan het terugdringen van de grote gezondheidsverschillen tussen hoog en laag opgeleiden. In juni 2019 begon een pilot met de Stopcoach in vijf gemeenten.
Op het Kennisplein Gehandicaptensector, waarin de VGN participeert, wisselen begeleiders en ondersteunende professionals kennis en ervaring uit. In deze rubriek wordt steeds één resultaat van de vele activiteiten belicht.
> KENNISPLEINGEHANDICAPTENSECTOR.NL
