Achtergrond

Inclusie als realiteit

17 december 2015

Jeroen Knevel, docent aan de Hogeschool Utrecht, deed met 24 studenten onderzoek onder de titel ‘Inclusie, (on)gewoon doen!’. Het mes sneed aan twee kanten. Zowel de onderzoekende studenten als de zorgprofessionals die zij aan het woord lieten, kwamen tot voortschrijdend inzicht over inclusie. 

‘Studenten zijn gedurende het onderzoek gaan snappen dat inclusie niet een ideaal moet zijn, maar een realiteit. Binnen de opleidingen Sociaal Pedagogische Hulpverlening en Maatschappelijk Werk & Dienstverlening, kan ik nu met mijn studenten concreet over inclusie praten. En ik moet jaarlijks de toekomstige zorgprofessional leveren. Dus…’

Veel mensen die voor het vak kiezen, doen dat volgens Knevel vanuit dezelfde motivatie: ze hebben zorggerelateerde levenservaring opgedaan die zij een ander niet toewensen. ‘Wij proberen die motivatie wat bij te stellen. Het gaat niet meer om louter helpen, maar om “zorgen dat…”. De primaire drijfveer mag nooit de belangrijkste motivatie zijn. Het lukt me dankzij dit onderzoek steeds beter om dat tussen de oren van de studenten te krijgen.’ 

Cultuuromslag

De professionals hebben, blijkens het onderzoek, nog een weg te gaan voordat inclusie in de werkopvatting is geïntegreerd. De weerstand in de sector is hardnekkig: inclusie is een utopie, te abstract en behoort niet tot mijn werk.
Knevel: ‘Dat is te begrijpen. Inclusie vraagt van de zorgprofessional dat hij geconditioneerde werkwijzen loslaat. Kantelen naar inclusiegericht werken kost tijd. De zorgprofessional moet inclusie vanzelfsprekend gaan vinden. Strategische allianties aangaan met gemeenten en maatschappelijke partners. Lef en ondernemerschap tonen, naar buiten gericht. Niet langer: we lossen het binnen de muren wel op.’
Hij hoopt dat de aandacht op het Kennisplein, het onderzoek en een speciaal magazine (zie de rubriek Media in Markant) voor een verandering zorgen. ‘Inclusie leidt tot zelfontplooiing, ook bij begeleiders. Het brengt je als professional verder. Inclusie is een opvatting. Een gemoedstoestand die je moet bereiken. De weg er naartoe is lang, maar je maakt onderweg mooie dingen mee.’

Foto: Stijn Rademaker

Foto van Johan van Ruijven
Wil je meer weten?
Neem contact op met Johan van Ruijven