Als je op een gelijkwaardige manier wilt samenwerken met ouders, waarom neem je ze dan niet in dienst? Bij Joyce-House in Wolvega doen ze dat. Sleutel tot het succes: ‘We schoffelen niets weg, alles mag er zijn.’
Een alledaagse situatie
Madelon heeft vandaag een rechtopstaande groene kuif in het haar, want haar vader is jarig en vanmiddag gaat ze naar hem toe. Trots laat ze zich zien aan Renate, die even komt binnenlopen. Ze knuffelen elkaar en terloops vraagt Renate waarom ze het dichte voorblad op haar rolstoel heeft. ‘Dat wilde ze zelf’, zegt begeleidster Esmeralda van der Meulen, die Madelon vandaag heeft geholpen met opstaan.
Door dat dichte blad kan Madelon niet bij de joystick van haar elektrische rolstoel en moeten anderen haar helpen zich te verplaatsen, maar ze heeft een goede reden. De vriendin van een medebewoner heeft een puppy en Madelon hoopt dat die vandaag op het voorblad van haar rolstoel komt zitten. Net als gisterenavond.
Die buurman is trouwens nog niet gesignaleerd vanochtend. Esmeralda vraagt zich af of ze hem moet wakker maken, of dat zijn vriendin er nog is en ze samen liggen uit te slapen. Dan gaat ze het paar liever niet storen. Niemand weet het, behalve Madelon. Die heeft de vriendin horen weggaan, maar ze hoopt dat ze vandaag weer terugkomt, met de puppy.
Als ouder betaald betrokken zijn
Het lijkt een alledaagse situatie in een doorsnee groepswoning. Behalve dan dat Renate de moeder is van Madelon en hier ook werkt. Rodermond is hun beider achternaam. In mei nam Renate afscheid bij de HEMA, waar ze 32 jaar op allerlei afdelingen had gewerkt. ‘Daar ben je ook een soort maatschappelijk werkster hoor’, zegt ze. Ze is hier niet alleen om haar dochter te ondersteunen, maar ook andere bewoners en deelnemers aan de dagbesteding. ‘Ik zie het als een extra familie’, zegt ze, ‘ik heb thuis een familie en hier nog één.’
‘Ze is betaald betrokken’, zegt bestuurder Irene Bernsen. In april trad zij aan bij Joyce-House, omdat de organisatie toe was aan een professionaliseringsslag. Gelijkwaardige samenwerking tussen ouders en professionals was al het uitgangspunt van de organisatie, die vernoemd is naar de dochter van één van de oprichters. Haar leek het een goed idee om ook ouders in dienst te nemen, mits zij dat willen en over de juiste competenties beschikken. Net zoals zij-instromers bij Joyce-House aan de bak kunnen. Met een gewoon salaris, want ze doen hetzelfde werk en moeten er vaak een andere baan voor opgegeven, plus de mogelijkheid zich bij te scholen.
Deskundigheid van ouders is nodig
‘Iets als dit moet je niet alleen doen om het personeelstekort aan te vullen’, zegt manager Bart Naaijer, die door Irene werd gevraagd om ervoor te zorgen dat deze locatie in mei zou ‘draaien’. ‘Het moet deel uitmaken van je visie. Wij vinden dat ouders belangrijk zijn, dat we hun deskundigheid ook nodig hebben.’
Behalve Renate is er nog een tweede moeder in dienst. Zij neemt deel aan de ondersteuning van haar zoon, die in het andere deel van het pand woont en die één-op-één-begeleiding nodig heeft. En een vader die ’s nachts voor de beademing van zijn dochter zorgt, krijgt daar ook voor betaald, ook al woont zij nog thuis. Bernsen: ‘Die moeder koos voor ons, toen ze merkte dat je hier als ouder gewoon kan komen binnenlopen.’
Joyce-House in de schijnwerpers
Joyce-House staat inmiddels flink in de schijnwerpers, omdat er nog weinig of geen andere organisaties zijn die een gelijkwaardige samenwerking met ouders op zo’n vergaande wijze vormgeven. ‘Dat je dat durft!’, zeggen collega-bestuurders tegen Irene Bernsen. ‘Het werkt doordat we transparant zijn. We schoffelen niets weg, alles mag er zijn. Als iemand zich afvraagt of Renate iets zegt als moeder of als begeleider, dan hebben we het daarover. En we willen ook niet alle ouders in dienst nemen. Sommigen willen dat zelf helemaal niet en tegen anderen zeggen we dat het ons geen goed idee lijkt. Dat hebben ze dan zelf ook wel in de gaten.’
Er zijn drie locaties. Behalve de geschakelde groepswoning en dagbestedingslocatie in Wolvega, zijn er locaties in Smilde en Steenwijk. De organisatie wil er nog twee bij om financieel meer vlees op de botten te krijgen, maar dan stoppen ze met uitbreiden. De bewoners hebben uiteenlopende beperkingen en mogelijkheden om zelfstandig te leven, maar alle ondersteuning wordt gefinancierd vanuit de Wet langdurige zorg, met uitzondering van de pgb-bekostigde logeerplekken. Ook de ondersteuning van mensen met een licht verstandelijke of alleen een fysieke beperking.
Snelheid van kleine organisatie is een voordeel
De medewerkers in Wolvega komen uit hetzelfde netwerk, ze hebben bijna allemaal bij Vanboeijen gewerkt. Geen kwaad woord over hun vorige werkgever, maar ze genieten nu wel van de snelheid waarmee in een kleine organisatie beslissingen worden genomen. ‘Als iemand een goed idee heeft, beslissen we binnen een week of we het gaan uitvoeren’, zegt teamleider Judith Fuhler, ‘dat kan in een grote organisatie nou eenmaal niet.’
Lege flessen ophalen
Na het ontbijt arriveert een groepje cliënten uit Steenwijk die hier meedoen aan de dagbesteding, die wordt geleid door Gea Vrieling. Aan een grote tafel maken sommige van hen kaarten voor de verkoop, en anderen zitten achter een prikkaart. Waaronder Mirthe Bennen, een meisje met syndroom van Down, dat niet veel prikt. Gea vertelt dat ze hier op proef één dag in de week komt en dat ze het naar haar zin heeft.
Dat blijkt pas echt als we na de koffie naar buiten gaan om de lege flessen, die gisteren in de buurt zijn opgehaald, met een bolderkar naar de glasbak te brengen. Mirthe zet er flink de pas in en heeft er schik in de flessen in de opening met de juiste kleur te werpen. Als we terugkeren ziet Madelon dat de vriendin van haar buurman, die met de puppy, weer is gearriveerd. Haar moeder helpt haar snel naar binnen.
Meer weten over anders organiseren
Lees ook het interview met Irene Bernsen, de bestuurder van Joyce-House. Dit interview maakt deel uit van een speciale webpagina over het anders organiseren van zorg en ondersteuning. Op dit platform worden voorbeelden verzameld van initiatieven waar ouders en zorgmedewerkers samenwerken op basis van gelijkwaardigheid.
Dit artikel komt uit het februarinummer van 2023 van Markant, het tijdschrift van de VGN. In dit nummer kun je ook een interview met onze directeur Theo van Uum lezen waarin hij vertelt over zijn ambities voor de VGN.
