Het begon deze zomer. In mijn vakantie las ik de nieuwe biografie over kunstenaar en onderzoeker Leonardo da Vinci (1452 – 1519). Als hij iets zag - een dier, een mens, een stad - wilde hij begrijpen hoe het werkt. Ik raakte gefascineerd door zijn nieuwsgierigheid. Waarom kan een vogel vliegen? Zouden mensen ook kunnen vliegen? Wat een krachtige drijfveer! En die past volgens mij ook goed bij de gehandicaptenzorg.
In deze Markant lezen we het verhaal van een Nijmeegse non, Ida Frye, die in 1938 gefascineerd raakte door een jongetje dat moeite had in de omgang met anderen. Ze legde haar observaties nauwkeurig vast en droeg daarmee bij aan de beschrijving van een stoornis die zij en anderen autisme noemden. Ook lezen we het verhaal van twee jonge vrouwen, Joanneke van der Nagel en Marion Kiewik, die tien jaar geleden zagen dat verslaving bij mensen een licht verstandelijke beperking veel vaker voorkomt dan werd aangenomen. ‘Je moet leren observeren!’, zeiden ze. En samen verbonden ze de kennis van twee sectoren.
Moet je jong zijn om zo’n onbevangen blik te hebben? Nee hoor, niet perse. Peter Nouwens (geboren in 1956) was in 2010 bestuurder van Prisma. Hij vroeg zich af hoe het kwam dat het aantal mensen met een lvb dat een beroep deed op ondersteuning, explosief groeide. ‘Ik dacht: wat raar!’, zegt hij nu. Toen niemand het hem kon uitleggen, besloot hij onderzoeker te worden en het zelf uit te zoeken. Of neem Martin Schuurman, al een leven lang actief als onderzoeker. Dat weerhoudt hem er niet om met een frisse blik naar begrippen als ‘inclusie’ en ‘community’ te kijken.
En natuurlijk Leonardo. Pas in 1517, twee jaar voor zijn dood, voltooide hij het portret van een vrouw die Lisa heette. Dat wil zeggen, hij hield op er steeds weer iets aan te veranderen. Want eigenlijk ben je er nooit. Ook in de gehandicaptenzorg niet.
FRANK BLUIMINCK DIRECTEUR VGN
FBLUIMINCK@VGN.NL
TWITTER @FRANKBLUIMINCK
