Rookvrije zorg bij Estinea: kleine stappen naar verandering
Het rookvrij beleid van zorgorganisatie Estinea richt zich vooralsnog vooral op het begeleiden van medewerkers en bewoners als zij willen stoppen met roken. Zo biedt Estinea medewerkers jaarlijks de mogelijkheid om mee te doen aan een training om te stoppen met roken. Die is er nu nog niet structureel voor bewoners, maar er zijn al wel stappen gezet om rookvrij leven bespreekbaar te maken.
Pilot: stoppen met roken voor mensen met een lvb
In 2019 startte Estinea een pilot om mensen met een licht verstandelijke beperking te ondersteunen bij het stoppen met roken. Hiervoor werd gebruik gemaakt van de Allen Carr-methode in samenwerking met Bewegen Werkt. Dat is een methode die bekend staat om zijn praktische en positieve benadering. In de training wordt niet gezegd dat iemand moet stoppen met roken en is er geen ‘opgeheven vingertje’. De nadruk ligt op het niet meer hoeven roken, en de training geeft een deelnemer inzicht in waarom hij of zij eigenlijk rookt. De keuze voor deze methode was gebaseerd op eerdere positieve ervaringen van medewerkers met deze training en de mogelijkheid om de training aan te passen aan de behoeften van mensen met een licht verstandelijke beperking.
De resultaten waren veelbelovend
De bewoners werden op de hoogte gesteld van deze training via posters, flyers en persoonlijke gesprekken. Begeleiders speelden een belangrijke rol in het informeren en motiveren van bewoners. Om ervoor te zorgen dat bewoners die wilden stoppen met roken zich ook zouden opgeven voor de training, organiseerde Estinea het vervoer naar de cursuslocatie met eigen personeel, zodat reiskosten geen belemmering zouden zijn. De resultaten van de pilot waren veelbelovend: van de zeven deelnemers stopten er vier volledig met roken, terwijl anderen hun rookgedrag verminderden of een nieuwe poging ondernamen om te stoppen.
Gezonde leefstijl via BRAVO-training
‘Het plan was om de training een tweede keer aan te bieden, maar corona gooide roet in het eten’, vertelt Evi Lubbers, coördinator vitaliteit en bewegen bij Estinea. ‘En daarna is het vanwege de financiën niet meer aangeboden. Daarom is voor bewoners het rookvrij leven nu nog vooral een gespreksonderwerp binnen de bredere BRAVO-trainingen.’ BRAVO staat voor Bewegen, Roken, Alcohol, Voeding en Ontspanning. Bewoners krijgen op hun woonlocatie deze BRAVO-trainingen, gegeven door de coördinatoren vitaliteit en bewegen van Estinea. Lubbers: ‘In die trainingen praten bewoners over een gezonde(re) leefstijl, want wat is dat eigenlijk? Bij het thema voeding doen we bijvoorbeeld een suikerklontjes-spel waarbij bewoners moeten raden hoeveel klontjes suiker er in een glas frisdrank zitten. En (niet)-roken is hier ook een onderdeel van.’
De voordelen van het niet roken
Bij het onderdeel roken ligt de nadruk op bewustwording. Aan de hand van een interactieve werkvorm bespreken bewoners en begeleiders samen wat roken is, of ze het zelf wel eens geprobeerd hebben, hoeveel geld het kost en wat de voordelen zijn van niet roken. Lubbers: ‘Wil iemand echt stoppen met roken dan hebben we tot op heden nog geen methode die voldoende aansluit bij mensen met een licht verstandelijke beperking. De pilot die we gedaan hebben in 2019 was een voorbeeld van hoe het wel zou kunnen. Een wens zou daarom zijn dat reguliere trainingen zó worden aangepast dat het ook voor mensen met een licht verstandelijke beperking goed te volgen is én dat de extra ondersteuning die daarvoor nodig is dan ook wordt vergoed vanuit de basisverzekering. In samenwerking met andere zorgorganisaties en de VGN zijn we momenteel aan het onderzoeken waar stoppen met roken ondersteuning voor mensen met een licht verstandelijke beperking aan moet voldoen. Tot die tijd kijken begeleider en de leercoach van Estinea, samen met de bewoner die wil stoppen met roken wat voor hem of haar passend is.’
Fit en Vitaal
De training die medewerkers jaarlijks krijgen aangeboden om te stoppen met roken past binnen het Fit en Vitaal-aanbod, waarin ook thema’s zoals mantelzorg, werk-privébalans en de overgang een plekje hebben. ‘Ons beleid richt zich dus vooral op het begeleiden van medewerkers en bewoners, maar we willen graag vervolgstappen zetten. Hoe, dat gaan we onderzoeken’, vertelt Lubbers.
Praktijkvoorbeelden van rookvrije zorg
VGN brengt praktijkvoorbeelden in beeld van organisaties die zijn gestart met het thema rookvrije zorg, zodat andere organisaties daar hun voordeel mee kunnen doen. Welke successen behaalden deze organisatie en wat zijn (of waren) knelpunten? Lees de praktijkvoorbeelden hier. Heb jij een praktijkvoorbeeld? Mail deze naar communicatie@vgn.nl.
