Recente berichtgeving in verschillende landelijke dagbladen over diplomafraude en frauderende ZZP'ers in de zorg baart zorgen. Wat kan een werkgever doen om het risico's op dergelijke uitwassen te beperken?
Elke zorgaanbieder is verplicht te controleren of een nieuwe medewerker geschikt is om zorg te verlenen. De term die we hiervoor gebruiken is de vergewisplicht. Het is een actief onderzoek door de zorgaanbieder naar het arbeidsverleden van de sollicitant. Die verplichting is echter niet beperkt tot werknemers die op basis van een arbeidsovereenkomst werken. De vergewisplicht geldt ook als de nieuwe medewerker wordt ingezet als flexkracht, zoals een uitzendkracht of ZZP'er.
De verplichting geldt alleen ten aanzien van nieuwe zorgverleners, dus niet ten aanzien van de medewerkers die al bij de instelling werken.
Hoe dan?
Op 1 januari 2016 is de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) in werking getreden. Op grond van deze wet zijn zorginstellingen verplicht om de geschiktheid te onderzoeken van nieuwe zorgverleners.
De Wkkgz schrijft niet voor wèlke bronnen voor het vergewissen gebruikt moeten worden. Het is aan de zorgaanbieder zelf om te beslissen welke bronnen nodig zijn. Zo is het mogelijk om op verschillende manieren na te gaan of een sollicitant geschikt is om met cliënten om te gaan en zorg te verlenen.
De zorgaanbieder mag dus zelf bepalen welke bronnen gebruikt worden om onderzoek te doen naar het arbeidsverleden van de sollicitant. Er zijn verschillende manieren om te onderzoeken of een nieuwe zorgverlener geschikt is.
- Zorgvuldig het CV beoordelen (zit er bijvoorbeeld een onverklaarbaar gat tussen verschillende dienstverbanden?)
- Navraag doen bij eerdere werkgevers via het opvragen van referenties
- Diploma’s en getuigschriften verifiëren
- Het laten overleggen van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG)
Dit is verplicht voor zorginstellingen in werken het kader van de WLZ, ook zzp’ers, uitzendkrachten of gedetacheerden die met cliënten in contact komen dienen een VOG te overleggen - Het beroepsregister raadplegen, zoals
- het register met tuchtrechtuitspraken bekijken
- een ander register van de beroepsgroep bekijken.
Ook kunt u navraag doen bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). U kunt per formulier informatie opvragen voor maximaal 20 personen. Gebruik hiervoor het: Aanvraagformulier vergewisplicht
Als er sprake is van disfunctioneren dan kunnen het IGZ een zorgverlener een aantekening geven. Dat gebeurt als het IGZ vindt dat de zorgverlener een ernstige bedreiging zou kunnen vormen voor de veiligheid van cliënten of de zorg.
Als zorgaanbieder kunt u de inspectie vragen of een zorgverlener zo’n aantekening heeft gekregen. En zo ja, op welke datum de inspectie dit heeft besloten.
Let op: een aantekening bij de IGJ is geen absoluut verbod om een sollicitant in dienst te nemen. Maar het kan wel aanleiding zijn om een gesprek met de sollicitant hierover aan te gaan. Of nog eens extra navraag te doen bij een eerdere werkgever.
Voorkom diplomafraude: vraag om uittreksel
Als werkgever kunt u uw sollicitant of werknemer vragen om een gratis digitaal uittreksel uit Mijn diploma’s van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Dit digitale uittreksel is een officieel bewijs van het diploma. Zo weet u zeker dat het diploma is behaald en voorkomt u diplomafraude. In Mijn diploma’s van DUO staan de diploma’s voor hoger beroepsonderwijs (hbo) en wetenschappelijk onderwijs (wo) vanaf 1996 en voor middelbaar beroepsonderwijs (mbo) vanaf 2007.
Controleer of het diploma echt is
Op de website van DUO leest u hoe u controleert of een digitaal uittreksel uit Mijn diploma’s geldig is. Is er geen digitaal uittreksel van het diploma? Dan kunt u de onderwijsinstelling vragen of het diploma echt is.
Zelftest voor u als zorgaanbieder
Niet voor elke sollicitant zal het hele rijtje van toepassing zijn en ook als alles is nagelopen heeft de instelling niet de absolute zekerheid dat de sollicitant geschikt is. De instelling moet in elk geval kunnen aantonen dat op een goede manier is nagegaan of de sollicitant geschikt is. Het is daarom van belang een goede administratie bij te houden. Als de IGZ bij een controle constateert dat niet aan de verplichtingen is voldaan, kan u een boete worden opgelegd.
Elke zorgaanbieder kan een zelftest doen om te bepalen of uw instelling onder de reikwijdte van de Wkkgz valt en moet voldoen aan de vergewisplicht: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/brochures/2016/12/23/val-ik-onder-de-wet-kwaliteit-klachten-en-geschillen-zorg
