Meerdere groepen Oekraïense vluchtelingen met een beperking hebben noodopvang gevonden bij zorgaanbieders in de gehandicaptenzorg in Nederland. In dit artikel vertelt de Utrechtse zorgaanbieder Reinaerde hoe dat bij hen is gegaan. De organisatie deelt de ervaringen die de afgelopen weken zijn opgedaan, en hoopt zo anderen te inspireren.
“Mensen worden tijdelijk opgevangen in de Jaarbeurs nadat ze aankomen met de trein op Utrecht Centraal” vertelt Joost Hamelynck, communicatieadviseur bij Reinaerde in een interview aan Utrechtzorg. “Sommige mensen die daar nu verblijven, hebben beperkingen en kunnen niet zomaar in een gezin geplaatst worden. Als zorgorganisatie kun je contact met de gemeente leggen en aangeven welke opvangmogelijkheden jouw organisatie heeft.”
Bij verschillende gemeenten en ook bij zorgorganisaties wordt de vraag gesteld: hebben jullie plaats om vluchtelingen met een beperking noodopvang te bieden? Reinaerde kreeg deze vraag via SOFT tulip. SOFT tulip is een Nederlandse organisatie die zich al jaren in Oekraïne inzet om de zorg voor mensen met een beperking en ouderen te verbeteren en zich hard maakt voor inclusie.
Allereerst veel praktische zaken om te regelen
“Toen ons de vraag gesteld werd, hebben wij gekeken wat er bij ons mogelijk was”, vertelt Joost, “We kwamen uit op een nog leegstaand gebouw in Utrecht, dat we deze zomer wilden betrekken voor mensen met een verstandelijke beperking. Toen we besloten dit gebouw beschikbaar te stellen, kwam er een heleboel op ons af”, aldus Joost. “Er waren veel praktische zaken die geregeld moesten worden: zo hingen er nog geen gordijnen en stonden er nog geen meubels. Collega’s hebben servies gekocht”. In één week konden de vluchtelingen er terecht. “Dankzij de hulp van buren en vele medewerkers en vrijwilligers die voor Reinaerde werken."
Oproep voor tolken via social media
“Wat enorm geholpen heeft” vertelt Joost, “is de oproep voor vertalers die we via ons LinkedIn kanaal deelden. Dit bericht was al snel ruim 300 keer gedeeld.” Vijftien vertalers meldden zich. Het dagelijks coördineren bleek al snel een taak te zijn voor iemand die al bij Reinaerde werkte in plaats van voor een vrijwilliger. Het is meer werk dan gedacht. En de vijftien Oekraïense vertalers? Daarvan is een pool opgezet van mensen die afwisselend helpen vertalen.
Zorginhoudelijke en financiële vraagstukken
Naast de praktische zaken die nodig zijn voor het bieden van ‘brood-bed-bad’ komen nu ook de meer zorginhoudelijke en financiële vraagstukken. “Van de mensen die in verschillende etappes met de bus naar ons toe kwamen wisten we niet precies wat ze nodig hadden. Een aantal praktische dingen wisten we wel, zoals: hebben ze een rolstoel, zodat we wisten of ze in de lift konden bijvoorbeeld.” Toch is het vooral nog veel zoeken naar antwoorden en oplossingen. “Vorige week arriveerde er een moeder met niet-aangeboren hersenletsel. Zij is regelmatig haar geheugen kwijt. Hoe gaan we dit opvangen? Onze collega’s die normaal de zorgvraag van nieuwe cliënten beoordelen, zijn hier druk mee. En er zijn ook nog veel andere vragen: zijn er mensen die professionele zorg kunnen bieden en (hoe) wordt die vergoed?”
Al doende antwoorden vinden
In de coördinatie speelt SOFT tulip for Ukraine voor de zorgaanbieders ook een belangrijke rol. “Zij hebben een draaiboek gemaakt met tips voor de noodopvang. Een levend document wat nog aangevuld wordt”. En zo pakt Reinaerde de situatie ook op. “Niet alle antwoorden zijn voorhanden, maar al doende komen we er met elkaar.”
Maak kenbaar waar je hulp bij nodig hebt
Het aanbod van hulp is heel mooi en welkom. Een belangrijke les als je als zorgorganisatie wat wilt met de opvang: maak kenbaar waar je mee bezig bent en waar je hulpvraag nog ligt. Maak goed gebruik van je netwerk en deel zowel via social media als ook met de mensen die je spreekt waar je mee bezig bent en wat er nodig is. Dit laatste zorgde er bij Reinaerde voor dat ook een organisatie in de huisvesting met Reinaerde in gesprek wil over samenwerking in de opvang van vluchtelingen. En die samenwerking is volgens Joost Hamelynck hard nodig: “Deze situatie vergt opnieuw veel. De coronacrisis is nog niet eens helemaal voorbij, onze uitval is nog groot, en toch werken meerdere vrijwilligers en medewerkers van Reinaerde eraan mee. Het past bij waar Reinaerde voor staat, namelijk bouwen aan een betere wereld.”
Gemeente is spin het web
Het coördineren van zaken rondom noodopvang heeft voor nu de prioriteit en dat is waar op dit moment de meeste vraagstukken liggen. Het is al met al dus een hele puzzel; eentje die al doende gelegd moet worden. Reinaerde prijst daarbij de inzet van de gemeente Utrecht. “Zij zijn een spin in het web en druk bezig om onze vragen te beantwoorden. En dan te weten dat zij al die honderden vragen die op hen afkomen moeten coördineren; daar hebben we veel respect voor.”
Melden van (tijdelijke) huisvesting bij SOFT tulip
Er komen steeds meer mensen met een beperking naar Nederland en is er behoefte aan plekken op korte termijn. SOFT tulip heeft een coördinatiepunt ingericht waar zorgorganisaties die (tijdelijke) huisvesting beschikbaar hebben, zich kunnen melden voor de opvang voor mensen met een beperking uit Oekraïne. U kunt zich hier aanmelden.
