De VGN heeft eind 2019 haar ‘Werkwijze overgangsjaar Wzd’ gepresenteerd. De minister gaf begin 2020 in reactie op deze voorstellen aan dat hij bereid is om met de VGN te verkennen om de administratieve lasten terug te dringen, zolang er niet wordt getornd aan de rechtsbescherming van de cliënt.
Over de verschillende punten hebben VWS, IGJ en de VGN het afgelopen half jaar constructief overleg gevoerd hetgeen tot onderstaand resultaat heeft geleid. De afspraken zijn ook afgestemd met ActiZ en Zorgthuisnl en worden door hen onderschreven. Bij de wetsevaluatie worden de afspraken geëvalueerd en zal bezien worden of de afspraken in stand kunnen blijven. De implementatie van de Wzd is ook na 2020 niet af. Met deze afspraken willen VWS en de brancheverenigingen zich inzetten voor de verdere implementatie van de Wzd.
Pilot voor gegevensaanlevering aan IGJ
De IGJ wil met haar informatiebehoefte zo veel als mogelijk aansluiten bij de wijze waarop aanbieders en professionals gegevens vastleggen in hun systemen. In 2020 komt er een pilot gegevensuitwisseling voor registratie aan de bron, t.b.v. rapportage van onvrijwillige zorg aan IGJ. In de pilot wordt met een viertal zorgaanbieders onderzocht of en hoe met zo min mogelijke administratieve lasten aan de rapportageverplichting kan worden voldaan.
Aanbieders die er klaar voor zijn, kunnen de gegevens op grond van artikel 17 Wzd over de eerste helft van 2020 aanleveren[1]. Aanbieders die er nog niet klaar voor zijn, hoeven dit niet te doen. Ook over de tweede helft van 2020 hoeven geen gegevens aangeleverd te worden als zorgaanbieders daar nog niet klaar voor zijn. Wel moet de gegevensaanlevering bij de IGJ over cliënten die nog onder de Wet Bopz vallen, doorlopen.
Analyse onderdeel van het kwaliteitsrapport
De analyse (kwalitatief en kwantitatief) krijgt structureel een plek in het jaarlijkse kwaliteitsrapport, onderdeel van het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg, die ook bij de IGJ wordt aangeleverd. De aanbieders voeren de analyse wel halfjaarlijks uit binnen hun organisatie en is beschikbaar voor de IGJ als zij op bezoek komt of ernaar vraagt, bijvoorbeeld vanwege een melding.
Zorgaanbieders die geen kwaliteitsrapport hoeven aan te leveren moeten wel, conform ministeriële Regeling zorg en dwang, een analyse aanleveren aan de IGJ. Dit mag ook één keer per jaar. De aanbieders voeren ook halfjaarlijkse een analyse intern uit, zodat deze beschikbaar is voor IGJ als zij op bezoek komt of ernaar vraagt
Covid-19 heeft de doelstelling van de Wzd onder druk gezet. IGJ en VWS hebben daarom behoefte aan een actueel beeld over toegepaste onvrijwillige zorg in relatie tot Covid–19. Er komt een korte uitvraag bij zorgaanbieders, uiterlijk half december is de rapportage gereed.
Registratie t.b.v. gegevensaanlevering van onvrijwillige zorg aan IGJ;
Het format voor registratie en aanlevering van de gegevens over onvrijwillige zorg is bijgesteld. De gegevensaanlevering aan IGJ vindt plaats aan de hand van een nieuw format met negen hoofdcategorieën. Omdat hoofdcategorie één veelomvattend is, is afgesproken dat de subcategorie ‘onder dwang toedienen van medicatie’ wel apart geregistreerd en aangeleverd wordt. Dit wordt uitgewerkt en meegenomen in de pilot.
Geen stappenplan bij vrijwillige zorg bij wilsonbekwame cliënten
De minister heeft laten weten niet in te kunnen stemmen met dit voorstel, omdat dit de kern raakt van de Wet zorg en dwang. Dit raakt de rechtsbescherming voor de meest kwetsbare cliënten die niet voor zichzelf op kunnen komen.
Vilans werkt inmiddels in opdracht van VWS aan een actiegericht onderzoek met betrekking tot dit onderwerp (artikel 2 lid 2 Wzd). Samen met zorgaanbieders verkennen zij of er voorbeelden zijn van vormen van zorg waartegen de wilsonbekwame cliënt zich niet verzet en waarmee de vertegenwoordiger instemt, waarbij het volgen van het stappenplan niet zinvol en betekenisvol is.
Geen stappenplan bij RM/IBS cliënt bij verlaten instelling
Over dit onderwerp is nog geen overeenstemming en na de zomer vindt vervolgoverleg plaats.
Locatieregister
Er wordt aangesloten bij het accommodatiebegrip uit de wet. Dit betekent dat alle bouwkundige voorzieningen als accommodaties worden geregistreerd. Zorgaanbieders kunnen in het register aangeven of de accommodatie geschikt is voor gedwongen opnamen met een RM of IBS of Besluit tot opname en verblijf en aangeven op welke accommodaties onvrijwillige zorg wordt verleend. Nadere afstemming over de uitwerking vindt na de zomer plaats.
Overgang Wet Bopz-behandelplannen naar Wzd-plannen
In het overgangsrecht staat dat een Bopz-behandelplan voor 1 juli 2020 omgezet moet zijn naar een Wzd-zorgplan. Om hiertoe te komen, moet het Wzd-stappenplan worden doorlopen. Het is denkbaar dat hierbij vertraging is ontstaan, onder meer door de coronacrisis. VWS, IGJ en VGN hebben afgesproken dat elke zorgaanbieder verantwoorde afwegingen maakt voor zijn specifieke situatie om de omzetting vorm te geven, waarbij ook goed wordt gekeken naar de zorgbehoefte per cliënt. De zorgaanbieder stelt hiervoor een plan van aanpak op voor zijn organisatie. Op het moment dat de IGJ hiernaar informeert, kan de aanbieder een dergelijk plan van aanpak overleggen. Uiterlijk eind 2020 moet de omzetting wel zijn gerealiseerd.
Voor vragen kunt u tijdens de zomervakantie contact opnemen met Jos Noordover of Marijke Delwig (vanaf 17 augustus weer aanwezig).
[1] Zie https://www.dwangindezorg.nl/documenten/publicaties/implementatie/wzd/diversen/kamerbrief-wet-zorg-en-dwang-20-december-2019
