Nieuws

Beoordelingsronde huidige instrumenten Waaier VGN vervalt in 2021

4 minuten

29 april 2021

Het bestuur VGN heeft op advies van de Commissie van Deskundigen besloten om de beoordeling van instrumenten in de Waaier VGN voor 2021 te laten vervallen. Daarmee komen de commissie en het bestuur VGN de signalen van ontwikkelaars over de rapportagefrequentie tegemoet. Zowel de rapportage als de beoordeling komt voor bestaande instrumenten in de Waaiers in 2021 te vervallen. Voor nieuwe indieningen worden de gebruikelijke procedures in stand te houden.

Aanleiding voor de wijziging

De beoordeling van cliëntervaringsinstrumenten in de Waaier van de VGN is gestart in 2013. In de huidige Waaier 2020-2022 zijn (varianten/ voorlopers van) 9 van de 11 instrumenten al vanaf het begin opgenomen. De beoordeling van cliëntervaringsinstrumenten in de Waaier door de Commissie van Deskundigen heeft zich de afgelopen jaren verder doorontwikkeld. De criteria die de commissie hanteert voor de beoordeling zijn steeds verder aangevuld en aangescherpt. Daarnaast zijn de instrumenten in de Waaier met behulp van de feedback van de commissie steeds verder verbeterd. Tijdens de laatste beoordelingsrondes in het najaar van 2020, heeft de commissie rapportagemoeheid opgemerkt bij de ontwikkelaars. De frequentie van het jaarlijks afleggen van verantwoording over dezelfde thema’s lijkt te hoog. Dit werd bevestigd in een brief van het bestuur van één van de ontwikkelaars waarin wordt verzocht om de frequentie van rapporteren terug te brengen. Deze oproep wordt als volgt onderbouwd:

_{(..) “De aandacht, tijd en focus die een jaarlijkse rapportage van ons (en u) vraagt, neemt tijd weg van de ontwikkeling zelf.”}

De ontwikkelaars hebben de afgelopen jaren aangetoond dat ze de continue doorontwikkeling van hun instrumenten met zorg en aandacht aanpakken. Een bepaalde mate van vertrouwen in de ingezette koers vindt de commissie daarom op zijn plaats. De commissie wil bovendien niet onnodig bijdragen aan de al hoge administratieve druk in de zorg. Voor nieuwe instrumenten heeft de beoordeling van de commissie duidelijk meerwaarde om de kwaliteit en overzichtelijke omvang van de Waaier te bewaken en tegelijkertijd vernieuwing te stimuleren.

Daarop heeft de commissie besloten het VGN bestuur te adviseren om de beoordelingsronde in 2021 te laten vervallen. Het VGN bestuur heeft ingestemd met dit advies en ontwikkelaars zijn hier eind maart over geïnformeerd.

Gevolgen voor de langere termijn

De commissie heeft ook nagedacht over de aanpak van rapportages en beoordelingen in 2022 en verder. Binnenkort brengt zij hierover advies uit aan het bestuur van VGN. Zodra hierover nieuws is, zal deze informatie worden gedeeld.

Werkwijze Waaier cliëntervaringsinstrumenten VGN

Omdat we willen weten hoe mensen met een beperking hun zorg in de langdurige gehandicaptenzorg ervaren én wat anders kan of moet, maken zorgaanbieders gebruik van een cliëntervaringsinstrument uit de Waaier van de VGN. Deze waaier is een onderdeel van het Landelijk Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg 2017 - 2022 (bouwsteen 2), dat betrekking heeft op de Wet Langdurige zorg.

De instrumenten worden beoordeeld door een onafhankelijke Commissie van Deskundigen die tot taak heeft de kwaliteit van de cliëntervaringsinstrumenten te stimuleren en te toetsen. Deze commissie bestaat uit prof. dr. Kees Ahaus (vz), prof. dr. Petri Embregts en prof. dr. Mirella Minkman. De commissie wordt ondersteund door de wetenschappelijk secretaris dr. Roos Mesman.

De commissie beoordeelt de instrumenten op basis van de acht geldende criteria en specifieke ontwikkelopgaven die de ontwikkelaars van de instrumenten hebben. Ook nieuwe cliëntervaringsinstrument kunnen worden ingediend voor opname in de Waaier. De commissie kan een nieuw instrument voordragen voor de Waaier. Daarvoor is een negende criterium toegevoegd.

De volgende beoordelingscriteria gelden:

Het instrument levert cliëntinformatie op individueel niveau.
De systematiek is ingebed in de zorgplancyclus.
Het instrument geeft zicht op ervaringen en concrete verbeterwensen van de individuele cliënt waarbij voor mensen met een ernstig meervoudige beperking sprake is van een verbijzondering:

De persoon is zelf aan het woord, en dus niet bij proxy.
Het instrument volstaat niet met het vastleggen van de huidige situatie maar biedt expliciet de mogelijkheid om wensen voor verbetering naar voren te brengen.
En wel zodanig dat het eigen referentiekader van de persoon herkenbaar is.
Dataverzameling bij mensen met EMB geschiedt aan de hand van het instrument door tenminste 2 personen, die elk vanuit een ander perspectief bij de cliënt betrokken zijn, bijvoorbeeld een naaste en een begeleider.

Gegevens kunnen (anoniem) worden geaggregeerd naar verschillende niveaus (team, afdeling/vestiging, organisatie).
Er zijn waarborgen voor continuïteit van de ontwikkelaar wat betreft voortbestaan en doorontwikkeling.
Geëxpliciteerd is onder welke omstandigheden een instrument zinvol is en onder welke voorwaarden het tot zijn recht komt.
Het instrument moet betrouwbare metingen opleveren.
Het betreft een valide instrument.

Voor nieuwe indieningen geldt een negende criterium, namelijk:

Het instrument biedt meerwaarde ten opzichte van de huidige samenstelling. Dat wil zeggen:

Concreter en beter dan tot nu toe toegesneden is op een specifieke doelgroep en/of
Op een andere wijze ervaringen van mensen met een beperking ophaalt, dan het geval is bij instrumenten in de Waaier tot nu toe.

Nieuwe indiendingen

Indieningen van nieuwe cliëntervaringsinstrumenten kunnen wel doorgang vinden dit jaar. Deze instrumenten zullen volgens de gebruikelijke beoordelingssystematiek worden beoordeeld.

Ontwikkelaars die voornemens zijn om een nieuw instrument ter beoordeling in te dienen, worden verzocht om contact op te nemen met Roos Mesman (mail@roosmesman.nl) voor het verkrijgen van de aanleverformats en een uitleg over de procedure. De deadline voor het aanleveren van de benodigde stukken is 27 augustus 2021.

De commissie voert de beoordeling van nieuwe indiendingen in de periode september- oktober 2021 uit. Na besluitvorming door het bestuur van de VGN worden de ontwikkelaars op de hoogte gesteld van de uitkomsten. Dit zal naar verwachting eind november 2021 zijn. Daarna vindt publicatie plaats via de website VGN.