Het Europees Comité voor de Preventie van Foltering en Onmenselijke of Vernederende Behandeling of Bestraffing (hierna: CPT), kan de faciliteiten voor gesloten opvang in uw instelling in 2016 bezoeken. Het Koninkrijk der Nederlanden heeft als lidstaat op grond van het Europees Verdrag ter voorkoming van foltering de verplichting mee te werken aan de inspectiebezoeken van het CPT. Het doel van het bezoek van het CPT is te onderzoeken of de leefomstandigheden en faciliteiten conform de eisen van het Verdrag zijn. Voor, tijdens en na een bezoek is medewerking van alle (medewerkers van) de betreffende instellingen onontbeerlijk. Onder de te bezoeken instellingen vallen onder andere psychiatrische ziekenhuizen, gesloten jeugdhulp, verpleeginrichtingen en zorginstellingen voor verstandelijk gehandicapten.
Achtergrond Europees Verdrag ter voorkoming van foltering
Het Verdrag ter voorkoming van foltering is tot stand gekomen binnen het kader van de Raad van Europa en is op 1 februari 1989 in werking getreden voor het gehele Koninkrijk. De officiële naam van het Verdrag luidt: European Convention for the Prevention of Torture and Inhuman and Degrading Treatment or Punishment. Het Verdrag bevat bepalingen ter voorkoming van foltering of onmenselijke behandeling ten aanzien van personen die onvrijwillig verblijven in een instelling, bijvoorbeeld op grond van de Wet bijzondere opneming in psychiatrische ziekenhuizen (Wet bopz). Teneinde naleving van het Verdrag te verzekeren voorziet het Verdrag in een speciaal toezichthoudend comité, ook wel (naar zijn Engelse afkorting) CPT genoemd.
Bezoeken CPT algemeen
Het CPT controleert of de faciliteiten en instellingen waar personen onvrijwillig verblijven conform de eisen van het Verdrag zijn. Een delegatie, bestaande uit leden van het CPT, medewerkers van het secretariaat van het CPT en externe deskundigen en tolken, kan een lidstaat zowel aangekondigd (‘periodiek’) als onaangekondigd (‘ad hoc’) bezoeken. In beide gevallen wordt de lidstaat slechts kort van tevoren ingelicht over de precieze data van het aanstaande bezoek. Zo wordt ook bij een ‘periodiek’ bezoek slechts tien dagen van tevoren bekend gemaakt welke plaatsen het CPT in ieder geval wenst te bezoeken. Het aangekondigde bezoek in 2016 is het zesde periodieke bezoek aan ons land.
Bevoegdheden CPT
Het CPT heeft onbeperkte toegang tot elke plaats binnen de rechtsmacht van het Koninkrijk waar personen tegen hun wil (en dus ook zonder uitdrukkelijke bereidheid daartoe) worden vastgehouden. In de zorginstellingen heeft het CPT toegang tot alle ruimtes. Tevens mag het CPT (onbegeleid) met iedereen spreken met wie zij wensen. Aan het Verdrag ontleent het CPT het recht op alle (ook medische) informatie die het noodzakelijk acht voor de uitoefening van zijn taak. Bij het inzien van medische dossiers zal het CPT trachten vooraf toestemming te vragen, hetgeen immers op grond van Nederlandse wetgeving vereist is. Op basis van de bevindingen van de delegatie schrijft het CPT een rapport.
