Dove en slechthorende jongeren komen sociaal minder goed mee in het regulier onderwijs. Dit blijkt uit onderzoek van Nina Wolters, onderzoeker bij Kentalis. Met het oog op het aankomend Passend Onderwijs, maar ook door de start van het nieuwe schooljaar, zijn deze zorgelijke onderzoeksresultaten extra actueel en relevant. Wolters ontwikkelde voor o.a. leerkrachten in het regulier onderwijs een handreiking over de participatie van dove en slechthorende jongeren. Ook middels een filmpje vraagt Wolters aandacht voor haar relevante onderzoek.
Minder geaccepteerd
Voor de eerste keer is in Nederland op grote schaal onderzoek gedaan naar sociale acceptatie en populariteit van dove en slechthorende jongeren in het regulier en speciaal onderwijs. Uit het onderzoek komt duidelijk naar voren dat dove en slechthorende jongeren in het regulier onderwijs minder geaccepteerd worden en minder populair zijn dan hun horende klasgenoten. Vaak is het kind de enige in de klas of zelfs op school die doof of slechthorend is. Het risico op sociaal isolement ligt daardoor op de loer, met als gevolg een verhoogde kans op psychische en aanpassingsproblemen op school en negatieve invloed op de schoolprestaties.
Passend onderwijs
Deze resultaten verdienen de aandacht. Zeker met oog op de invoering van Passend Onderwijs per 1 augustus 2014. Dan zullen immers veel meer dove en slechthorende leerlingen deel gaan nemen aan het regulier onderwijs. Wolters: “Vanaf volgend jaar gaan jaarlijks veel meer doven en slechthorende leerlingen naar het regulier voortgezet onderwijs. Het is belangrijk dat deze jongeren straks goed aansluiting vinden bij hun klasgenoten om psychische problemen en schooluitval te voorkomen.
Aandachtspunten
Tijdens mijn promotieonderzoek formuleerde ik een zevental aandachtspunten waar docenten en ouders de dove en slechthorende leerling in kunnen ondersteunen om zo de acceptatie en populariteit te vergroten.” Het is belangrijk om bij dove en slechthorende jongeren aandacht te besteden aan hun communicatieve vaardigheden en mogelijk teruggetrokken gedrag. Hierbij maakt het ook veel uit of het om een jongen of meisje gaat. Bij meisjes hebben communicatieve vaardigheden een belangrijke invloed op vriendschapsrelaties en daarmee op hun welbevinden. Het is belangrijk om hier aandacht aan te schenken op school en bij de begeleiding. Bij jongens is de positie in de groep en het samen ondernemen van activiteiten belangrijker. Hierbij komen andere communicatieve vaardigheden kijken zoals korter en dominanter taalgebruik.
Bewustzijn creëren bij docenten in het regulier onderwijs
De onderzoeksresultaten en aanbevelingen legde Wolters vast in een toegankelijke handreiking waarmee docenten in het regulier onderwijs hun kennis kunnen vergroten en kunnen inspelen op de problematiek die specifiek is voor dove en slechthorende jongeren.
Handreiking en filmpje
De handreiking ‘Sociale participatie van dove jongeren op school’ is gratis te downloaden en om meer bewustzijn te creëren voor de participatieproblematiek van dove en slechthorende jongeren in het regulier onderwijs ontwikkelde Wolters ook een kort filmpje. Daarin gaat zij in op de relevantie van haar onderzoek en benoemt zij de belangrijkste resultaten en aanbevelingen. Ook komt haar beste vriendin Maaike aan het woord en deelt haar persoonlijke ervaringen als dove leerlinge op een reguliere school.
