Op 4 april 2022 gaf minister Conny Helder, van Langdurige Zorg en Sport, de officiële start voor de brancheopleidingen. Vanaf december 2021 zijn er ruim honderd studenten enthousiast begonnen aan hun opleiding. Dat geldt natuurlijk ook voor de trainers en de werkbegeleiders. Wat zijn de ervaringen tot nu toe? Dit is gemeten in de tussentijdse evaluatie in juni jl.
Ervaringen studenten
Projectleider Isabel Verleun ging, samen met Irmgard Lauxtermann (VWS) of Ingeborg Kerseboom (projectsecretaris) op werkbezoek bij 11 lesgroepen en heeft daarbij 91 studenten gesproken. Hoe is het voor de studenten om deze kans te krijgen om te starten met een brancheopleiding? 100% reageerde meteen met leuk! Maar 73% vond het ook wel spannend. En ruim 82% is blij dat zij eindelijk deze kans hebben gekregen. Daarom is 18% nu al trots op zichzelf en 82% is dan ook waanzinnig gemotiveerd om hun diploma te halen.
Ook het samendoen en het leren van elkaar wordt veel genoemd. De studenten geven aan dat zij hier veel nieuwe dingen kunnen leren en zelfstandiger kunnen worden.
Vanaf de start van de opleidingen moest 27% wel even wennen aan de groepsgrootte zo samen bij elkaar. En in het begin was het soms nog even zoeken naar de juiste middelen zoals een leslokaal, een laptop of een digiboard. Organisaties waren aan het begin nog niet altijd ingericht op het leven lang leren van studenten en welke middelen dit vraagt.
De begeleiding vanuit de trainer en de werkbegeleider wordt als zeer positief ervaren. Ook het werken met de e-learnings scoort hoog. Studenten waarderen de praktijkopdrachten en dan vooral hoe de werkbegeleider in staat is om de opdrachten te vertalen naar hun mogelijkheden en talenten. Het mag dan ook duidelijk zijn dat de motivatie heel hoog is, ruim 92% gaf aan super gemotiveerd te zijn en vrijwel alle studenten willen graag een diploma behalen. Slechts vier van de 91 studenten gaven aan in eerste instantie voor een certificaat te gaan en mogelijk later voor het diploma. Enkele reacties op wat het voor hen betekent om een diploma te halen waren: “dat ik iets kan leren en samen met anderen”, “dat ik erbij hoor”. “doorgroeien naar een echte baan en/of betaald werk” en “zelfstandig worden”.
Ervaringen trainers
Hoe ervaren de trainers de brancheopleidingen tot nu toe? 11 trainers (van de 38) gaven ons feedback. Op de vraag in hoeverre zij zich toegerust voelden om te starten met de brancheopleidingen liepen de antwoorden uiteen van matig, tot redelijk tot goed. Wij zien in de praktijk dat het trainers met een docentenachtergrond makkelijker afgaat om de lesstof te vertalen en de verbinding met de praktijk te zoeken. Er is bij veel organisaties gekozen om af te wijken van de intakeprocedure, zoals ontwikkeld voor de brancheopleidingen. Tijdsdruk en corona zijn hierop van invloed geweest. Naast de intakeprocedure zien we ook dat organisaties zich gaan scholen in INVRA. De intakeprocedure is dan ook op eigen wijze vormgegeven en de beschikbare tools vanuit de brancheopleidingen zijn niet overal conform de afspraak ingezet. Op de vraag of corona invloed heeft gehad op de intake, start en het trainen zelf geeft ruim 58% inderdaad aan hier last van te hebben gehad. Werving en selectie van studenten verliep hierdoor moeizaam en introductiebijeenkomsten konden niet doorgaan. In praktijk bleek ook dat de implementatie van de brancheopleidingen als onderwijsconcept de zorgorganisaties voor de nodige uitdagingen stelde. Voor de toekomst vraagt dit nog wel een paradigmashift op het gebied van ontwikkelingsgerichte dagbesteding vanuit het concept levenslang leren en ontwikkelen.
Vanaf de start van de opleiding ervaarden de trainers nog wel enkele knelpunten ten aanzien van de vaardigheden van studenten. Vooral de digitale vaardigheden was bij 55% een uitdaging. 36% gaf ook aan bij de leesvaardigheden uitdagingen te ervaren (de leesfunctie in de e-learning biedt hierin uitkomst) en 27% van de trainers moest wennen aan het aantal te trainen studenten. De meeste groepen zijn gestart met 10 of 11 studenten. Bij 28% van de lesgroepen zijn geen studenten uitgevallen. Bij 27% één student en bij 36% twee studenten. Daar waar studenten uitvallen, proberen trainers nieuwe studenten in te laten stromen.
Ook de trainers geven aan de samenwerking en afstemming met de werkbegeleider enorm te waarderen. Het werken met het lesmateriaal, de e-learning en Bewizr, gaat goed en trainers kunnen de lesstof goed vertalen naar de leerstijl en mogelijkheden van de studenten. Bovendien ervaren ook de trainers het geweldige enthousiaste en de buitengewone motivatie van de studenten.
De trainers geven aan dat het voor toekomstige trainers handig zou zijn om vooraf te vertellen hoe een lesochtend eruitziet. Bijvoorbeeld door het meekijken met een al begonnen groep of een te filmpje maken. De informatie die een nieuwe trainer vervolgens ontvangt valt hierdoor beter op zijn plek. Ook de workshop met betrekking tot het studentenportfolio zouden pas gegeven moeten worden wanneer er ook gestart is met de opleiding, zodat je een beter beeld kan vormen. De trainers geven namelijk wel aan dat (omdat het allemaal nog nieuw is) het veel werk is, de administratie, lesvoorbereidingen en het uploaden van de bewijzen in het digitale studentenportfolio. Dat neemt niet weg dat de trainers aangeven dat de e-learnings en de brancheopleidingen een supermooi aanbod is om studenten verder te laten ontwikkelen.
Ervaringen werkbegeleiders
Ook de werkbegeleiders zijn een belangrijke schakel in de brancheopleidingen. Zes werkbegeleiders (van de 22) gaven ons feedback. Daarbij vroegen wij hen eveneens hoeverre zij zich toegerust voelden om te starten met de brancheopleidingen, ruim te helft voelde zich goed toegerust. Bij de opstart ervaarde 67% geen enkele knelpunten, 33% merkte nog wat opstartproblemen met het werken met de opdrachten in de praktijk. De samenwerking met de trainers wordt door de werkbegeleiders eveneens als zeer positief ervaren. Het lesmateriaal, de e-learnings, sluiten goed aan bij het werken in de praktijk en de opdracht zijn in de praktijk, soms met wat aanpassingen, goed uit te voeren. De werkbegeleiders ervaren dezelfde enthousiasme bij de studenten als de trainers. Een werkbegeleider geeft aan dat het opvalt dat dat de studenten soms moeite hebben met het formuleren en uitleggen van hun antwoorden wanneer ze dit op moeten schrijven voor de opdrachten, maar in de praktijk het echter wel goed uitvoeren. Daar waar studenten niet zelf in staat zijn om te schrijven wordt er met creatieve oplossingen, zoals het maken van foto’s of filmpjes, gewerkt om de bewijslast in het Portfolio te kunnen vastleggen.
Kijk voor meer informatie over de brancheopleidingen op de website van de Academie voor Zelfstandigheid.
