Het organiseren van crisiszorg voor cliënten met een verstandelijke beperking die geen Wlz-indicatie hebben is niet eenvoudig. Zowel de start van de zorg, de doorstroom naar vervolgzorg als de uitstroom van deze groep cliënten verloopt vaak problematisch. Het Ministerie van VWS heeft aan Andersson Elffers Felix (AEF) de opdracht gegeven een handreiking en advies uit te brengen.
Ernstig nadeel
Landelijk gaat het jaarlijks om maximaal 150 cliënten waarbij sprake is van een acute situatie en (nog) geen sprake is van een Wlz-indicatie. Het exacte aantal cliënten is niet goed in beeld. Het betreft cliënten waarbij niet de psychiatrische problematiek, maar een (vermoeden van een) verstandelijke beperking op dat moment de voorliggende oorzaak is van het ernstig nadeel dat aanleiding geeft voor een beschikking tot IBS.
Prestatie en tarief
In juli 2022 heeft de NZa een prestatie en tarief vastgesteld voor inbewaringstelling van cliënten met (een vermoeden van) een verstandelijke beperking, die geen Wlz-indicatie hebben. De VGN berichtte hier afgelopen zomer over in dit artikel.
Hoewel deze zorg nu gedeclareerd kan worden bij zorgverzekeraars, zijn er nog veel knelpunten in de organisatie van deze zorg.
Crisisregeling
Voor cliënten met een IBS zonder Wlz-indicatie bestaat er nog geen adequate crisisregeling met bijbehorende infrastructuur. Voor cliënten met een verstandelijke beperking die met een beschikking tot IBS moeten worden opgenomen in een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking blijkt de route van instroom, inclusief de vindbaarheid en regievoering over de beschikbare plekken onduidelijk te zijn, evenals de route naar vervolgzorg of uitstroom na de opname. Daarnaast is het onduidelijk waar welke verantwoordelijkheden liggen met oog op de wettelijke kaders in het proces van instroom, de uit- of doorstroom.
Standpunt VGN
De VGN pleit voor een integrale crisisinfrastructuur voor cliënten met én zonder Wlz-indicatie en is in overleg met onder andere het Ministerie van VWS, zorgkantoren, zorgverzekeraars, VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) en zorgaanbieders om dit mogelijk te maken. We pleiten voor één crisisdienst per regio waar cliënten snel, adequaat en efficiënt behandeld kunnen worden. Hiervoor is een goede samenwerking tussen de ggz en de gehandicaptenzorg noodzakelijk, zodat de expertise van de psychiater en arts VG gebundeld kan worden.
Handreiking
AEF besteedt in de handreiking aandacht aan:
- Wettelijke kaders crisiszorg
- Rollen en verantwoordelijkheden van de betrokken partijen, zoals de zorgaanbieder en de gemeente
- Advies over regievoering over de beschikbare plekken
- Advies over een passende crisisinfrastructuur
De handreiking en het advies worden in maart 2023 verwacht.
