Amsta Karaad begon als een van de eerste gehandicaptenzorgorganisaties met de VeiligPlus-aanpak. Ruim een jaar later zijn de positieve effecten van de dialoog duidelijk voelbaar, vindt Hessel Dokkum, coördinerend begeleider op een van de locaties voor dagbesteding. “De sfeer in het team is opener geworden. Bovendien werken we veiliger door concrete verbeteringen.”
Hessel Dokkum is coördinerend begeleider op de dagbesteding van Amsta Karaad op de Overtoom in Amsterdam. Amsta Karaad is onderdeel van Amsta, dat ook zorg biedt aan ouderen en mensen met dementie. De dagbesteding op de Overtoom bestaat uit vijf teams. Twee Aanjagers zetten hier begin 2017 de VeiligPlus-aanpak in gang. “In eerste instantie dacht iedereen dat het zou gaan over eigen veiligheid ten opzichte van cliënten”, vertelt Hessel. “Maar in het gesprek met elkaar kwamen we erachter dat er verschillende hoofdstukken zijn, waar je allemaal aandacht aan moet besteden. Het gaat over veiligheid tussen collega’s, over veiligheid van de cliënt en over veiligheid binnen de organisatie.”
Concrete verbeteringen
Hessel was blij dat de aanpak werd ingevoerd, want hij vond dat het werk veiliger kon op een aantal punten. De aanpak heeft dan ook direct geleid tot concrete verbeteringen. Zo had een aantal mensen al een tijd geen agressietraining gehad. Dat is weer opgepakt. “Nu weet iedereen hoe hij moet handelen bij een incident en vertrouwen we elkaar meer. Ook is het alarmsysteem dat we allemaal bij ons dragen vernieuwd en er is naar de deuren van gesloten afdelingen gekeken. Die gingen heel langzaam open, terwijl collega’s snel naar binnen moeten kunnen als er een incident is.”
Verder bleek in de Veiligheidsdialoog dat sommigen zich onveilig voelen als aan escalaties achteraf geen aandacht wordt besteed. “Sommige mensen kunnen escalaties goed aan, maar bij anderen brengt het veel schrik en adrenaline. Als er dan geen aandacht voor is, voel je je niet veilig in je team. Nu wordt een escalatie aan het eind van de dag altijd doorgesproken en na een week wordt nog eens gevraagd hoe het is met degenen die erbij betrokken waren.”
Niet meer verschuilen
De grootste verbetering binnen Hessels team is wel dat nu in iedere teamvergadering wordt gepolst of iedereen zich veilig voelt in het team. “Mensen die weinig inbreng hadden in de vergaderingen, voelden zich vaak ook minder veilig. Dat kun je ondervangen door in een vast rondje ieder zijn verhaal te laten doen en te laten vertellen hoe ze zich voelen. Niemand kan zich meer verschuilen. De sfeer in het team was voorheen niet slecht, maar is nu veel opener geworden.”
De Veiligheidsronde is ook een toevoeging, vindt Hessel. Omdat Amsta zo groot is, wordt de Veiligheidsronde niet gedaan met de bestuurder, maar met de hoofdmanager van Amsta Karaad. Wat Hessel betreft blijft het gesprek met de hoofdmanager eens in de zoveel tijd terugkomen. “We hebben een manager die het belang van de dialoog inziet. Door de VeiligPlus-aanpak heeft hij directer contact met de medewerkers. Hij neemt alles wat hij hoort serieus en zet het uit binnen het managementteam, zodat er daadwerkelijk iets mee gebeurt. Maar hij speelt ook dingen terug naar de teams. Hij vindt: Je hebt zelf ook een rol, je moet niet alleen naar de organisatie kijken. En dat is terecht.”
Ook overleg met invallers
Nadat de teams de drie cycli hadden doorlopen, was de vraag hoe je de dialoog kunt borgen in de organisatie. “Het is belangrijk om het niet laten verwateren. Iedereen zou het kunnen opnemen als vast agendapunt in zijn teamvergadering. In mijn optiek moet er zelfs een soort verplichtstelling zijn vanuit de organisatie om het onderwerp veiligheid in het overleg op te nemen. De moeilijkheid is – en dat blijft de situatie onveilig maken – je hebt een vast team en je hebt invallers. De invallers werken twee dagen en dan zie je ze vier, vijf weken niet. Het zijn passanten, het is moeilijk om daar open mee te zijn. Ik heb wel eens geopperd: laten we de vaste krachten en de invallers eens per maand bij elkaar brengen om te horen wat er speelt. Wil je vertrouwen hebben in elkaar, dan moet je dat doen.”
Na afloop van de drie cycli was er een afsluitende bijeenkomst met de vijf teams van de dagbesteding. Wat Hessel toen opviel was dat het gevoel van medewerkers over de rol van de manager positief was veranderd. “In het begin hadden de mensen moeite met hem, omdat het leek alsof hij alle veiligheidsdilemma’s teruglegde. De teams wisten niet dat hij die dilemma’s ook voorlegde aan het managementteam. Daar had hij duidelijker over kunnen zijn. Ik heb hem later nog gesproken. Hij vertelde dat hij blij was dat hij hoorde wat er speelde op de afdeling. De meeste dingen zijn meteen opgepakt. De VeiligPlus-aanpak heeft hier op de dagbesteding veel gedaan.”
Als professional in de gehandicaptenzorg sta je soms voor lastige keuzes. Kies je voor je eigen veiligheid of voor goede zorg voor je cliënt? Door met elkaar te praten over deze dilemma’s neem je onveilige gevoelens weg en kom je samen tot oplossingen. De VeiligPlus-aanpak is een methode om hierover een dialoog te voeren. U kunt zich hier aanmelden voor deze nieuwsbrief waarin we berichten over hoe zorgorganisaties die dialoog op gang brengen en houden.
