VGN en ActiZ, de brancheorganisaties in de gehandicapten- en ouderenzorg, hebben in de afgelopen weken van verschillende zorgorganisaties het signaal gekregen dat gemeenten irreële tarieven vragen bij de inkoop van ondersteuning in de Wmo 2015. Uit deze meldingen blijkt dat gemeenten buitensporige kortingen op het tarief eisen, die de beloofde zachte landing voor kwetsbare burgers onmogelijk maken. Daarom hebben ze een dringende oproep voor de leden van de Eerste Kamer, die vanavond en morgen de nieuwe Wmo 2015 behandelen: staatssecretaris Van Rijn moet ingrijpen, zodat kwetsbare burgers de zorg en ondersteuning krijgen die nodig is.
Sinds 1 september 2012 is de zogenoemde Wet basistarieven in werking getreden die gemeenteraden verplicht reële basistarieven voor huishoudelijke hulp vast te stellen. Ook in de nieuwe Wmo 2015 is opgenomen dat gemeenten een reële kostprijs moeten hanteren. Ondanks deze kaders gedragen gemeenten zich in de praktijk anders. In veel regio’s zijn de eisen nog niet bekend, maar daar waar dat wel het geval is, baren ze zorgen. Dit blijkt uit de meldingen die VGN en ActiZ van zorgorganisaties krijgen over hoge kortingen bij de aanbestedingen van gemeenten.
De praktijk
Actiz en VGN hebben in de afgelopen weken van zorgaanbieders uit verschillende delen van het land de bestekken gekregen van aanbestedingen van gemeenten in hun regio. Voor begeleiding van psychiatrische patiënten en mensen met dementie geven gemeenten aan dat werkzaamheden soms moeten worden geoffreerd voor maximum tarieven van € 25 per uur, terwijl de huidige tarieven tussen de € 60 en € 90 per uur liggen. Voor deze werkzaamheden zou volgens gemeenten niet langer een HBO-er ingezet hoeven te worden. Dit was gezien de aard van het werk voorheen wel een eis.
Ook in de gehandicaptenzorg gaan sterk afwijkende tarieven over tafel. In een samenwerking tussen negen gemeenten wordt gerekend met een korting van 30 procent op de zorg die geboden wordt in het kader van het overgangsrecht. In een ander bestek zijn voor de nieuwe ondersteuningsarrangementen kortingen toegepast van 33 tot 86 procent (…) op de huidige AWBZ tarieven.
Ingrijpen is nodig
VGN en ActiZ roepen de leden van de Eerste Kamer op om dit gedrag van gemeenten vanavond en morgen tijdens de wetsbehandeling Wmo 2015 met de staatssecretaris van VWS te bespreken. Zij vinden dat gemeenten terughoudend moeten zijn met het doorvoeren van tariefkortingen en oog moeten hebben voor de kwaliteit. De staatssecretaris heeft huidige cliënten een zachte landing beloofd. Elke kwetsbare burger die nu AWBZ zorg krijgt, houdt deze zorg in 2015 totdat hun indicatie afloopt. Deze belofte houdt alleen stand als de staatssecretaris gemeenten verplicht om deze overgangszorg in te kopen volgens de afspraken in het Zorgakkoord van april: een korting van maximaal 11% op het Wmo-budget in begeleiding. Daarnaast moeten gemeenten uiterlijk 1 oktober 2014 de afspraken voor de contracten in de nieuwe Wmo hebben afgerond. Als bij nauwgezette monitoring blijkt dat gemeenten zich niet aan de afspraken houden, moeten er bij AMvB nadere regels worden gesteld of dienen individuele gemeenten te worden aangesproken op hun inkoopbeleid. Evaluatie van de Wet na twee of drie jaar is te laat; zorgorganisaties kunnen dan niet anders dan duizenden mensen ontslaan. Met alle gevolgen van dien voor de kwetsbare burger.
