Deze handreiking beschrijft de knelpunten op het gebied van de ruimtelijke ordening voor woonzorglocaties en formuleert mogelijke oplossingsrichtingen. De handreiking is bedoeld voor zorgaanbieders, woningcorporaties, beleidsmakers bij gemeenten en provincies en ook voor (sociale) ondernemers die woonzorglocaties hebben of willen ontwikkelen.
De overheid streeft ernaar dat mensen met een zorgvraag langer zelfstandig (thuis) wonen. Dit past bij de maatschappelijke trend. Eén van de maatregelen is het afschaffen van de lichtere verblijfsindicaties. Dat heeft gevolgen voor woonzorgvoorzieningen. De instroom van cliënten met een lage zorgindicatie valt weg. De eigenaar van het zorgvastgoed (de zorgaanbieder of corporatie) moet de dreigende leegstand zien te keren en maakt plannen voor bijvoorbeeld zelfstandige verhuur. Deze plannen worden al volop gemaakt, maar het aspect ‘ruimtelijke ordening’ levert vaak knelpunten op. Gemeenten en provincies hebben een wettelijke taak tot sturing van de ruimtelijke inrichting in Nederland en hun afwegingen kunnen anders uitvallen dan zorgaanbieders en vastgoedeigenaren voor ogen hebben. Dat bedreigt de uitvoering van plannen. Een zorglocatie heeft doorgaans in het bestemmingsplan de bestemming ‘maatschappelijke doeleinden’ en het is niet zonder meer toegestaan om verblijfseenheden om te zetten naar gewoon ‘wonen’. In de handreiking worden met name twee kernbegrippen uitgewekt:
* het bestemmingsplan: in veel gevallen is een wijziging van het bestemmingsplan nodig. De bevoegdheid om een bestemmingsplan te wijzigen ligt bij de gemeente, maar een gemeente kan soms redenen hebben om hier niet aan mee te werken. Hoe kan een instelling dit punt dan aanpakken?
* de woningprogrammering: zelfstandige woonruimtes in zorgvoorzieningen aanbieden, is soms strijdig met regionale afspraken om het aantal woningen niet te laten groeien of zelfs te reduceren. Dit knelpunt doet zich vooral voor in regio’s waar, onder regie van provincies, beperkingen voor de woningbouw zijn overeengekomen tussen gemeenten, bijvoorbeeld in krimpgebieden. Hoe gaan instellingen hiermee om?
De handreiking beschrijft de knelpunten op het gebied van de ruimtelijke ordening voor woonzorglocaties en formuleert mogelijke oplossingsrichtingen. We voegen het document als bijlage toe.
