Het Ministerie van Veiligheid & Justitie heeft op 2 december 2016 het rapport Mensen met een licht verstandelijke beperking in het justitiële domein uitgebracht. Het rapport benoemt 12 knelpunten uit de uitvoeringspraktijk in antwoord op de volgende vraagstelling: Hoe kunnen verbeterslagen aangebracht worden in de signalering en benadering van lvb-problematiek binnen de tenuitvoerlegging van (jeugd)sancties, het bieden van slachtofferzorg en jeugdbescherming? Op welke wijze kan een integrale visie tot stand worden gebracht?
Wanneer een persoon met een lvb in aanraking komt met de strafrechtketen, wordt een groot aantal knelpunten ervaren door professionals en hun leidinggevenden. Deze knelpunten staan hen in de weg om de personen met een lvb binnen het justitiële domein ‘de juiste aanpak’ te geven. Elementen die terugkomen in de ambities die verschillende partners uitspreken ten aanzien van de aanpak van personen met een lvb zijn:
- Herkennen en signaleren van een lvb heeft prioriteit.
- Voor iedere persoon met een lvb wordt ingezet op een interventie die - vanzelfsprekend tegemoet komend aan bredere strafdoelen zoals preventie, vergelding en resocialisatie - aansluit bij de behoefte van de persoon.
Alle partners die zijn betrokken bij de verkenning uiten de sterke wens om deze ambities te realiseren. Zij benadrukken dat bij een groot deel van de populatie die zij tegenkomen in hun werk (vermoedelijk) sprake is van een lvb. Zij zijn van mening dat de huidige praktijk nog onvoldoende is ingericht op deze grote groep kwetsbare personen. Binnen verschillende organisaties is de laatste jaren wel meer urgentie voor het onderwerp lvb gekomen. Echter, uit de interviews in het kader van deze verkenning blijkt dat nog niet alle partners voldoende aandacht hebben in hun professionele standaard voor lvb. Bovenal wordt door de respondenten aangegeven dat het nog ontbreekt aan een integrale benadering die juist bij deze groep personen belangrijk is. Er wordt hierdoor nog onvoldoende recht gedaan aan de levensloopbenadering bij personen met een lvb. Alle partners zijn dan ook van mening dat een domein overstijgende aanpak, waarin justitiële partners, gemeenten en zorgpartners met elkaar samenwerken nodig is om de benodigde ondersteuning of zorg aan personen met een lvb te bieden.
Inzet VGN
De VGN herkent veel elementen in de analyse. Diverse knelpunten hangen samen met keuzes die worden gemaakt binnen de justitieketen en de schotten in de regelgeving tussen justitie, zorg, huisvesting en werk & inkomen. Daarnaast biedt de analyse voor zorgaanbieders en de VGN verschillende aanknopingspunten om hun inzet voor deze doelgroep verder te ontwikkelen, zoals het delen en verspreiden van kennis en het ontwikkelen van nieuwe samenwerkingsvormen binnen het domein van de zorg en over de domeingrenzen heen. Daarnaast zal de VGN zich inzetten om het thema te agenderen bij andere betrokken stakeholders.
