Overeenkomst voor meer inclusie in de bouw en infra
Als eerste gemeente in Nederland heeft Amsterdam een samenwerkingsovereenkomst gesloten om mensen met een dagbestedingsindicatie structureel kansen te bieden in de bouw- en infrasector. Daarmee wordt een belangrijke stap gezet om blijvende bruggen te slaan tussen zorg en bouw.
Overeenkomst
Recent is de overeenkomst in het Amsterdamse stadhuis ondertekend door Rutger Groot Wassink (wethouder Sociale Zaken Gemeente Amsterdam), Theo van Uum (directeur Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland – VGN) en Gijs Lokhorst (sectordirecteur cao-partijen Bouw & Infra). Hun gezamenlijke handtekeningen markeren het belang van leer- en werktrajecten die aansluiten bij de mogelijkheden van deelnemers en perspectief bieden op ontwikkeling, werkervaring en, waar haalbaar, betaald werk.
‘We hebben een groep mensen in beeld gebracht die normaal gesproken niet zomaar op een bouwplaats terechtkomt. Dat dit nu kan, stap voor stap, is een groots moment. ’
Het doel en ontstaan van deze overeenkomst
Met deze overeenkomst willen de betrokken partijen de bouw- en infrasector toegankelijker maken. Inclusie en diversiteit staan daarbij centraal, samen met het creëren van extra werk- en ontwikkelkansen voor Amsterdammers met een dagbestedingsindicatie.
De afspraken bouwen voort op de ervaringen uit de pilot die sinds 2022 in Amsterdam loopt. Daarin werkten deelnemers bij projecten van diverse bouwbedrijven aan uiteenlopende taken, zoals het maken van bekistingen, het scheiden van restmaterialen of het ondersteunen bij beton storten. Deze aanpak liet zien dat mensen met een beperking stap voor stap vaardigheden kunnen ontwikkelen: vaak opdrachten die op een dagbestedingslocatie worden uitgevoerd, maar soms in groepsverband op de bouwplaats.
Het traject begon niet op de tekentafel, maar in de praktijk. Zorgorganisaties als Cordaan nodigden bouwbedrijven uit en andersom. Er werd onderzocht welke taken passen, hoe begeleiding kan worden georganiseerd en hoe deelnemers veilig kunnen werken. Daarbij werd samengewerkt met scholen en opleidingscentra, zodat ook het behalen van certificaten mogelijk werd. Een bijzonder resultaat van de pilot is dat negen van de twaalf deelnemers hun VCA-diploma (Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers) hebben behaald: hét certificaat dat nodig is om veilig op een bouwplaats te mogen werken. Daarmee werd duidelijk dat ook deze groep kan voldoen aan de eisen die de sector stelt.
‘Wat mensen met een beperking willen, is bijdragen. Niet alleen geholpen worden, maar zelf iets kunnen neerzetten. Het geeft veel meer eigenwaarde om te kunnen zeggen: ik werk (voor of) bij een bouwbedrijf, dan om te zeggen: ik zit in dagbesteding’
Wat betekent dit voor de sector?
De bouwsector kent grote uitdagingen: personeelskrapte, hoge werkdruk en strikte veiligheidseisen. Toch zien werkgevers ook kansen. Door taken slim te verdelen en begeleiding te organiseren, kunnen mensen die nu vaak buitenspel staan waardevol werk verrichten.
“De bouw heeft de reputatie hard te zijn. Maar wie langer meeloopt, weet dat het een sector is met een groot hart. Bedrijven willen echt ruimte maken, maar hebben ook hulp nodig om het goed te organiseren”.
- Astrid Mersmans, Stichting Onderzoek Duurzaam SROI
Voor bedrijven is het waardevol dat de inzet van deze trajecten meetelt als social return (SR). SR betekent dat bedrijven die opdrachten van de gemeente uitvoeren, een deel van de opdrachtwaarde teruggeven aan de stad, bijvoorbeeld door werk- of leerplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te realiseren. Dankzij de onderliggende afspraken met Bureau Social Return van de gemeente Amsterdam telt een deel van de investering in deze trajecten mee als SR-inzet.
“Als bouwbedrijven hiervoor waardering krijgen in de vorm van social return, wordt het aantrekkelijker om structureel mee te doen. Het gaat niet om de euro’s, maar om de erkenning voor een inspanning die je niet altijd in productie terugverdient.”
- Aart Bertijn, VGN
Betekenis voor Amsterdammers
De samenwerking betekent dat meer mensen met een ondersteuningsbehoefte gewoon mee kunnen doen en een bijdrage leveren. Dit biedt niet alleen een invulling van de dag, maar ook eigenwaarde, perspectief en soms de kans op een betaalde baan.
Sociaal Werkkoepel Amsterdam speelde een verbindende rol in dit proces, samen met Bureau Social Return van de gemeente Amsterdam. Door partijen aan elkaar te koppelen, beleidsstukken uit te werken en kaders op te rekken, werd de weg vrijgemaakt voor de formele samenwerking.
‘Het bijzondere is dat sectoren die elkaar van nature niet snel vinden, elkaar hier toch hebben weten te ontmoeten. Dankzij de inzet van gemeente, werkgevers en zorgorganisaties is dit gelukt.’
