Staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken presenteerde onlangs een wetsvoorstel om Wajong te vereenvoudigen en verbeteren. Op de voorgenomen wijziging van de wet kon gereageerd worden via een internetconsultatie. In een gezamenlijke reactie met Federatie Opvang en RIBW Alliantie geeft de VGN aan een groot voorstander van de vereenvoudiging te zijn, maar stelt ook dat een aantal aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn.
Het doel van het wetsvoorstel is om de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering jonggehandicapten (Wajong) te vereenvoudigen en stroomlijnen waardoor (meer) werken lonend is, mensen die gaan studeren er niet op achteruit gaan en mensen niet langer bang zijn hun uitkering te verliezen als ze gaan werken.
Aangekondigde maatregelen
In het wetsvoorstel worden een aantal gepaste maatregelen aangekondigd zoals de harmonisering en de verlenging van het herlevingsrecht tot aan de AOW-leeftijd, het inrichten van één regeling voor inkomensondersteuning waardoor werken altijd meer loont, het vervallen van de “studieboete” en het schrappen van de uitsluitingsgrond studeren in de Wajong 2015. Deze maatregelen zijn nodig om mensen met een beperking voldoende vertrouwen te geven om te kunnen beginnen aan een ontwikkelingstraject gericht op een (on)betaalde baan. De VGN, Federatie Opvang en RIBW Alliantie stellen ter verbetering de volgende aanvullende maatregelen voor:
1. Verleng het garantierecht naar 12 maanden
De voorgestelde geharmoniseerde regeling voor inkomensondersteuning kan in een aantal situaties leiden tot een lager inkomen. De VGN is blij dat in het wetsvoorstel wordt geregeld dat mensen met een Wajonguitkering in dat geval recht houden op hun oude inkomensondersteuning, zodat zij er financieel niet op achteruit gaan. Dit garantierecht vervalt echter al als zij langer dan twee maanden een hoger inkomen verdienen of na twee maanden geen nieuwe baan hebben gevonden. Deze periode vinden wij veel te kort. Mensen met een Wajong uitkering hebben vanwege hun beperking en de concurrentie op de arbeidsmarkt meer tijd nodig om een nieuwe werkgever te vinden. Daarom pleit de VGN voor een verlenging van het garantierecht tot minimaal twaalf maanden.
2. Beëindig de mogelijkheid tot toetreding in de oWajong niet
In het wetsvoorstel wordt de mogelijkheid om alsnog een Wajonguitkering aan te vragen - indien personen geboren zijn voor 1980 - beëindigd. Dit lijkt een redelijke maatregel, maar dat is het in onze ogen niet. Juist voor deze beperkte groep is het van belang dat deze mogelijkheid er blijft.
Binnen de opvang en beschermd wonen komen wij volwassenen tegen met problematische schulden die blijken alsnog aanspraak te kunnen maken op de Wajong. Er is bij deze mensen vaak sprake van schrijnende situaties. Voor deze beperkte groep mensen is het toch nog kunnen aanvragen van een Wajonguitkering een belangrijke stap in het opnieuw opbouwen van een zelfstandig bestaan. Daarom pleit de VGN ervoor om de toegang tot de oWajong voor deze mensen beschikbaar te houden.
3. Houd toezicht op de effecten
Mensen met een Wajong zijn doorgaans kwetsbare mensen die zonder ondersteuning niet zelfstandig in hun inkomen kunnen voorzien. De regelgeving rondom de Wajong is te complex geworden en de ervaring leert dat, ondanks alle goede intenties, nieuwe regels kunnen leiden tot onbedoelde inkomenseffecten. De VGN is er daarom voorstander van het periodiek monitoren van de effecten van getroffen maatregelen, zodat onbedoelde (inkomens)gevolgen snel kunnen worden opgelost.
