Samenwerken aan doorontwikkeling EMB‑instrumentarium Waaier
Op 25 november 2025 kwamen ontwikkelaars, gebruikers en verwanten bij elkaar tijdens de EMB‑bijeenkomst van de VGN‑Waaier. Het doel: samen onderzoeken wat in de praktijk goed werkt bij het ophalen van ervaringen van mensen met ernstige meervoudige beperkingen (EMB) — én wat beter kan. Dit leverde waardevolle inzichten, energie en concrete ontwikkelrichtingen op.
Inventarisatie vanuit drie perspectieven
Tijdens het eerste deel van de ochtend gingen deelnemers in gesprek vanuit drie perspectieven: eindgebruikers (verwanten), gebruikers (begeleiders) en ontwikkelaars. Zij verzamelden sterke punten en knelpunten uit de dagelijkse praktijk.
Wat opviel: de dialoog zelf is vaak het waardevolst. Zowel begeleiders als verwanten benoemden hoe betekenisvol het is om verschillende perspectieven bij elkaar te brengen en samen stil te staan bij de kwaliteit van bestaan van de cliënt. Tegelijkertijd kwamen er duidelijke knelpunten naar voren. Tijd en werkdruk, personeelskrapte en het risico dat het ‘iets extra’s’ wordt, vormen voor veel organisaties een uitdaging. Daarnaast is het lastig om opbrengsten door te vertalen van cliëntniveau naar team‑ of organisatieniveau.
Reflectie van EMB‑expert Ines van Keer
EMB‑expert Ines van Keer (postdoc onderzoeker bij de Academische werkplaats EMB) ging in haar reflectie in op de opgehaalde punten. Zij benadrukte dat kwaliteit van leven uit meerdere domeinen bestaat die zich niet laten vatten in een momentopname. In de praktijk blijkt het vaak effectiever om te focussen op de thema’s die op dat moment voor een cliënt relevant zijn, in plaats van alle domeinen standaard uit te vragen. Volgens Van Keer ligt de kracht van instrumenten vooral in het gesprek en in het contact met de cliënt en diens netwerk. Te uitgebreide of infrequent ingevulde lijsten sluiten minder goed aan bij de dagelijkse praktijk, terwijl een lichtere en meer cyclische aanpak beter werkt.
Dialoogtafels: richting geven aan doorontwikkeling
In het tweede deel van de bijeenkomst werkten gemengde groepen aan de vraag wat volgens hen de belangrijkste ontwikkelpunten zijn voor de doorontwikkeling van het EMB‑instrumentarium. In de gesprekken kwam naar voren dat organisaties zoeken naar een werkbare balans tussen verantwoorden en verbeteren, en dat het ophalen van cliëntervaringen eenvoudiger, korter en meer ingebed moet zijn in het dagelijks werk. Deelnemers bespraken daarnaast het belang van vaardigheden zoals doorvragen en duiden, en de wens om ruimte te hebben voor zowel doorlopende kleine observaties als periodieke bredere reflecties. Ook de uitdaging om inzichten op individueel niveau te bundelen tot bruikbare informatie voor team‑ en organisatieniveau werd breed herkend.
Vervolg
De commissie gebruikt de opbrengsten van de bijeenkomst om de doorontwikkeling van het EMB‑instrumentarium door de ontwikkelaars verder te ondersteunen en te stimuleren. Ook neemt de commissie de inzichten mee in het meta-advies dat zij in Q1 2026 aan het VGN Bestuur zal voorleggen over de toekomst van de Waaier Cliëntervaringsinstrumenten.