Succesvolle lobby: bezuiniging van 140 miljoen euro voor 2026 in ijskast

Noodkreet: schrap bezuinigingen ook na 2026!

De bezuinigingen zijn voor 2026 in de ijskast gezet, maar staan voor de jaren daarna nog wel gewoon in de begroting. De VGN vreest een verschraling van de zorg als deze bezuinigingen na 2026 alsnog doorgezet worden. ‘Dat kan in de praktijk betekenen dat mensen minder aandacht krijgen dan ze nodig hebben. Dat ze niet zelf kunnen bepalen wanneer ze uit bed gaan, dat ze minder vaak kunnen douchen. Maar ook dat medewerkers, ouders en andere familieleden zwaarder belast gaan worden, terwijl die vaak al op de toppen van hun kunnen zitten. Daarnaast zien we dat er zorgaanbieders zijn die het onderhoud aan panden al langere tijd uitstellen, omdat ze dat geld gebruiken voor de zorg. Maar dat is niet houdbaar. Goede zorg staat onder druk als het dak lekt’, aldus VGN-directeur Van Uum. De VGN roept de politieke partijen op om in hun verkiezingsprogramma op te nemen dat zij deze bezuinigingen structureel schrappen.

Ingewikkeld proces: brief splitsen

Het had procedureel heel wat voeten in aarde om de bezuiniging van 52 miljoen euro controversieel verklaard te krijgen. Het structureel schrappen van de bezuiniging voor ‘meerjarig contracteren’ in de ouderenzorg, op basis van het daar gesloten hoofdlijnenakkoord, stond samen met het wél doorgaan van deze bezuiniging voor de gehandicaptenzorg en de langdurige ggz in één brief aan de Tweede Kamer. Die brief controversieel verklaren, zou de ouderenzorg benadelen. De Tweede Kamer heeft daarom aan de staatssecretaris gevraagd die brief te splitsen in twee aparte brieven. Daarom kon de Tweede Kamer pas deze week beslissen over het controversieel verklaren hiervan.

Ingewikkeld proces: oude aanwijzing ‘slechts’ herbevestigd

In de nieuwe brief benadrukt staatssecretaris Pouw dat het controversieel verklaren van de brief niet automatisch leidt tot het schrappen van de tariefmaatregel. In juni 2023 heeft de NZa namelijk al de opdracht gekregen om vanaf 2024 op basis van de tariefmaatregel ‘meerjarig contracteren’ structureel 52 miljoen euro te korten op de tarieven in de gehandicaptenzorg. Die tariefmaatregel is destijds met instemming van de Tweede Kamer genomen. Later heeft de NZa voor de jaren 2024 en 2025 steeds eenmalig de opdracht gekregen om de korting nog niet door te voeren, maar de structurele aanwijzing is niet ingetrokken. 

Dit betekent dat deze bezuiniging doorgevoerd zou moeten worden in de tarieven voor 2026. Het controversieel verklaren van de brief waarin deze bezuinigingsopdracht wordt herbevestigd, betekent volgens de staatssecretaris niet dat de oorspronkelijke opdracht wordt ingetrokken. Daarvoor is een nieuw besluit met een aangepaste opdracht door de staatssecretaris nodig. Die nieuwe aanwijzing wil de staatssecretaris niet enkel op basis van een controversieel-verklaring van de brief nemen.

Dubbel controversieel

In reactie hierop heeft de Tweede Kamer een stevig signaal afgegeven, door de tariefmaatregelen ‘dubbel’ controversieel te verklaren. De (afgesplitste) brief over de bezuiniging  van 52 miljoen euro op de gehandicaptenzorg en 13 miljoen euro op de langdurige zorg is volgens de reguliere procedure door een Kamermeerderheid controversieel verklaard. 

Daarnaast nam de Tweede Kamer een motie aan om de staatssecretaris duidelijk te maken dat een nieuwe aanwijzing wel degelijk gewenst is. De Tweede Kamer ‘verzoekt de regering om deze bezuinigingen in ieder geval niet in te laten gaan in 2026’. Op korte termijn wordt een brief verwacht waarin de staatssecretaris uitlegt hoe zij met deze wens van de Tweede Kamer om zal gaan.

Ook bezuiniging van 88 miljoen euro van tafel voor 2026 

Vorige week werd de bezuiniging van 88 miljoen euro, behorend bij de tariefmaatregel ‘behandeling’, al controversieel verklaard voor 2026. Daar was nog niet eerder een aanwijzing over naar de NZa gegaan, dus in dit geval volstond het controversieel verklaren van de aanwijzingsbrief. Die procedure was dus een stuk eenvoudiger, maar kende ook een spannend moment. 

Tijdens de procedurevergadering vergiste de PVV zich en stemde tegen het controversieel verklaren van deze bezuiniging. Gelukkig kon dit bij de plenaire stemmingen over de lijst met controversiële voorstellen rechtgezet worden. In haar brief over de tariefmaatregel ‘meerjarig contracteren’ bevestigt staatssecretaris Pouw dat de bezuiniging van 88 miljoen euro daarmee volgend jaar niet doorgaat: ‘Het is mij inmiddels ook bekend dat de voorhangbrief behandeling gehandicaptenzorg  door uw Kamer controversieel is verklaard. Dit betekent dat ik de aanwijzing aan de NZa met betrekking tot behandeling niet zal versturen’.