De VGN Waaier bevat een palet van cliëntervaringsinstrumenten. Aanbieders kiezen uit deze Waaier een instrument dat het beste past bij hun visie van zorg en dienstverlening. Het VGN-bestuur wordt jaarlijks over de Waaier geadviseerd door de externe, onafhankelijke Commissie van Deskundigen. Deze commissie beoordeelt jaarlijks de instrumenten uit de Waaier en de nieuw ingediende instrumenten. Eind van dit jaar heeft deze beoordeling wederom plaatsgevonden. Hieronder leest u de uitkomsten van de beoordeling van de Commissie van Deskundigen (CvD).
De Commissie van Deskundigen constateert en waardeert dit jaar opnieuw dat ontwikkelaars veel aandacht besteden aan de doorontwikkeling van hun instrument. De aanwijzingen die de commissie elk jaar geeft worden zichtbaar serieus genomen.
De CvD beoordeelt de instrumenten aan de hand van de onderstaande criteria (conform besluit Bestuur VGN 16 mei 2019):
- Het instrument levert cliëntinformatie op individueel niveau.
- De systematiek is ingebed in de zorgplancyclus.
- Het instrument geeft zicht op ervaringen waarbij voor mensen met EMB sprake is van een aanvullend subcriterium. Voor alle doelgroepen geldt: a) de cliënt zelf is aan het woord, en dus niet bij proxy; b) het instrument volstaat niet met het vastleggen van de huidige situatie maar biedt expliciet de mogelijkheid wensen voor verbetering naar voren te brengen; c) en wel zodanig dat het eigen referentiekader van de cliënt herkenbaar is. Voor instrumenten voor EMB mensen geldt daarbij; d) dataverzameling bij EMB-cliënten geschiedt aan de hand van het instrument door tenminste 2 personen, die elk vanuit een ander perspectief bij de cliënt betrokken zijn, bijvoorbeeld een naaste en een begeleider.
- Gegevens kunnen (anoniem) worden geaggregeerd naar verschillende niveaus (team, afdeling/vestiging, organisatie).
- Er zijn waarborgen voor continuïteit van de ontwikkelaar wat betreft het voortbestaan en doorontwikkeling.
- Geëxpliciteerd is onder welke omstandigheden een instrument zinvol is en onder welke voorwaarden het tot zijn recht komt.
- Het instrument moet betrouwbare metingen opleveren.
- Het betreft een valide instrument.
Naast bovengenoemde criteria, hanteert de commissie de volgende beoordelingssystematiek:
- Categorie 1: toegelaten tot de Waaier 2020 – 2022: Er is een gedegen basis en men blijft doorontwikkelen.
- Categorie 2: toegelaten tot de Waaier 2020 – 2022: Er is nog geen sprake van een gedegen basis op onderdelen zodat er sprake is van een ontwikkelopgave.
- Niet toegelaten tot de Waaier 2020-2022: Er is geen sprake van ontwikkeling op de ontwikkelopgave en dat betekent en afwijzing.* Of een nieuwe aanvraag tot toelating in de Waaier, voldoet niet aan de gestelde criteria.
(*= indien het een instrument betreft dat is opgenomen in de Waaier en nu de status 'niet toegelaten' krijgt, zit het instrument nog een jaar in de Waaier waardoor aanbieders de tijd hebben om een ander instrument te kiezen. De afgewezene kan bij de volgende toetsing opnieuw het instrument indienen, als zijnde een nieuwe aanmelding.)
De commissie kan een nieuw instrument voordragen voor de Waaier indien deze meerwaarde biedt ten opzichte van de huidige samenstelling. Dat houdt in:
- concreter en beter dan tot nu toe toegesneden is op een specifieke doelgroep.
- op een ander wijze ervaringen van cliënten ophaalt dan het geval is bij instrumenten van de Waaier tot nu toe.
De commissie zal zich in 2020, met behulp van methodologische experts, in het bijzonder buigen over de rapportage van onderzoek naar betrouwbaarheid en validiteit (criteria 7 en 8). Begin februari organiseert de commissie van deskundigen een tweedaagse. Doel van deze ontmoeting tussen commissie, ontwikkelaar en gebruiker is om met elkaar in gesprek te gaan over de doorontwikkeling van het instrument.
