Verkiezingsdebat over gehandicaptenzorg: eens over de intentie, verdeeld over de rekening
Bij het landelijk gehandicaptendebat, gistermiddag in de Jaarbeurs in Utrecht, waren de acht debatterende politici van de partijen die in de peilingen aan kop gaan het in theorie nagenoeg over alles eens. Maar wanneer de portemonnee moet worden getrokken voor mensen met een beperking is de VVD mordicus tegen.
De lege stoel van de PVV
Opvallende afwezige: de grootste partij van het land, de PVV; wel uitgenodigd, niet gekomen. Dat zegt iets, formuleerde Merel Muller van de Partij voor de Dieren. Ze neemt waar dat de PVV in de Kamer vaak tegen stemt bij moties bedoeld voor mensen met een beperking.
Drie stellingen over gelijkwaardigheid en toegankelijkheid
Aan de hand van drie stellingen gingen de acht aanwezige politici met elkaar van gedachten wisselen. Echt spannend werd het nauwelijks. Iedereen is voor goede zorg en vindt dat mensen met een beperking moeten kunnen meedoen aan de samenleving. Alleen als het gaat om hoe je hier invulling aan geeft lopen de ideeën uiteen.
Boetes of bewustwording?
Boetes uitdelen aan overheden, bedrijven en zorginstellingen bijvoorbeeld, wanneer die niet toegankelijk zijn voor mensen met een beperking, terwijl ze dat volgens het geratificeerde VN-verdrag wel zouden moeten zijn. Goed idee of niet? Het CDA ziet dat niet zitten, want ondanks een uitgedeelde boete kan iemand met een beperking nog steeds een ontoegankelijk gebouw niet in, denkt Chantal van den Berg. Ze ziet meer brood in het toegankelijk maken van locaties bij nieuwbouw. Wieke Paulusma van D66 denkt daarentegen juist dat boetes het ultieme middel zijn om Nederlanders iets na te laten leven.
Een persoonlijk verhaal dat binnenkomt
Marike van Weelden, moeder van Jons, een jongen met een zware verstandelijke beperking, gaf de politici op het podium tussen de stellingen door een aangrijpend persoonlijk verhaal mee hoe zij als moeder in de knel is gekomen door het schrappen van het meerzorggeld, een potje afkomstig uit de Wet langdurige zorg (Wlz) - waar de VVD in de nabije toekomst verder op wil bezuinigen met 1,2 miljard. Vanwege het wegvallen van dit extra geld voor complexe zorg kan Jons nu al geen een-op-een begeleiding meer krijgen terwijl hij dat wel nodig heeft. Dan moet moeder Marike, wiens man overleden is, maar inspringen, en dat kan ze niet altijd. Mag het personeelstekort in de zorg worden afgewenteld op familie en naasten, was dan ook de vraag aan de debatterende politici. Daar wrong het, want hoewel iedereen aangaf dat onacceptabel te vinden blijft de VVD toch staan achter de bezuinigingsplannen.
Onbegrijpelijke bezuinigingen
Een klassiek liberaal verhaal volgde van Daan de Kort (VVD), die zelf een visuele beperking heeft. Niet te veel focussen op de kwetsbaarheid van de doelgroep, vindt hij, maar juist ruim baan voor de talenten en zelfredzaamheid van mensen. En meer efficiëntie en minder bureaucratie in de zorg graag. Daarop opende Lisa Westerveld van GroenLinks/PvdA het vuur. Want het probleem met de gehandicaptenzorg is juist dat de VVD hier al decennialang op bezuinigt, waardoor de zorg steeds verder afbrokkelt. ‘Iedereen wil zelfredzaam zijn’, riposteerde Westerveld, ‘alleen niet iedereen is hier zonder ondersteuning toe in staat.’ En ondersteuning kost geld – dus ook de SP en ChristenUnie vinden het onbegrijpelijk dat de VVD wil blijven bezuinigen. ‘Je moet ongelijk investeren om gelijke kansen voor iedereen te bewerkstelligen’, bracht Cora Otter van de ChristenUnie in. De SP vindt dat zorgmedewerkers beter betaald moeten krijgen; het aantrekkelijker maken van werken in de zorg kan ook helpen het personeelstekort terug te dringen.
De tekst gaat door onder de video's. In beeld is de ondertiteling te zien die live werd getypt door een schrijftolk, voor de dove of slechthorende mensen in de zaal en op de livestream.
Hulpmiddelen horen bij de mens, niet bij de gemeente
Nu wisselt de kwaliteit van de zorg in Nederland ook nog eens heel erg per gemeente, ook wel ‘postcodeloterijzorg’ genoemd. Het is gekmakend als je bij een verhuizing het hulpmiddel dat je nodig hebt voor je beperking moet inleveren, om het vervolgens in je nieuwe gemeente weer te moeten aanvragen. Dat vindt ook de VVD. Wat Daan de Kort betreft zouden hulpmiddelen persoonsgebonden zijn, en zijn en blijven ze dus van jou ongedacht waar je naar toe verhuist. Daar voegt Westerveld nog aan toe: ‘Hulpmiddelen zijn als ondersteuning pas geregeld in Nederland wanneer ze voor werk nodig zijn, en niet voor sport of ontspanning.’ GroenLinks-PvdA wil dat hulpmiddelen ondersteunend zijn voor het leven, en niet alleen wanneer het economisch rendabel is. En goede zorg krijgen zou niet afhankelijk moeten zijn van iemands portemonnee, onderstreepte Westerveld: ‘Het is een mensenrecht.’
