De Eerste Kamer heeft in een debat met minister Schippers (VWS) dinsdag 19 november 2013 de nodige kritische kanttekeningen geplaatst bij het wetsvoorstel concentratietoetsing zorg (fusietoets). De Eerste Kamer stemt dinsdag 26 november over het wetsvoorstel en over twee moties die tijdens het debat werden ingediend. De VGN heeft samen met de brancheorganisaties in de zorg (BoZ) bij de Eerste en Tweede Kamer steeds haar zorgen geuit vanwege het gebrek aan meerwaarde van deze zorgspecifieke fusietoets die gepaard gaat met forse administratieve lasten.
Deze wet moet ervoor gaan zorgen dat de overheid haar verantwoordelijkheid kan nemen wanneer de kwaliteit of de bereikbaarheid van zorg in gevaar komt bij een faillissement van een zorgaanbieder of bij schaalvergroting.
Standpunt VGN en BoZ partijen
De BoZ-partijen vinden dat de minister de meerwaarde van deze wet niet heeft aangetoond, wel dat deze wet een onnodige stijging van kosten (verhoging administratieve lasten, verlenging doorlooptijden, overige extra kosten) te weeg zal gaan brengen. We vinden onder andere dat de splitsingsbevoegdheid van de IGZ in de praktijk niet uitvoerbaar is, omdat de ideale maat van de zorgverlening eenvoudigweg niet bestaat; er bestaat geen eenduidige relatie tussen schaalgrootte en kwaliteit van zorg. Bovendien is deze bevoegdheid onnodig: de IGZ kan al sinds jaar en dag via het instrument van de individuele aanwijzing de vereiste kwaliteit afdwingen (bijlage).
We hebben de Eerste Kamer bovendien verzocht om de minister kritisch te bevragen over de rol die de NZa krijgt toebedeeld als 'toezichthouder op de medezeggenschap bij fusie'. Dit omdat we deze rol niet passend vinden bij de rollen van marktmeester en regelgever voor tarieven, prestaties en budgetten. In feite wordt een extra toezichthouder ingeschakeld om toe te zien op het gebruik van nu reeds bestaande afdwingbare medezeggenschapsrechten van cliënten en medewerkers.
Verder hebben we speciale aandacht gevraagd voor de reikwijdte van de wet voor wat betreft de beoordeling en weging van publieke belangen, toegankelijkheid, beschikbaarheid en kwaliteit, in relatie tot de schaalgrootte van zorgaanbieders die geheel of ten dele werkzaam zijn in het domein van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
We zijn dan ook blij met de kritische opstelling van een aantal Eerste Kamerleden tot nu en dat deze hun twijfels over de noodzaak en de effectiviteit van het wetsvoorstel hebben geuit.
Moties
In de motie Ter-Horst wordt de regering verzocht om voor de zomer 2014 met concrete maatregelen te komen om de regeldruk in de gezondheidszorg te verminderen en daar alle nog niet ingediende wetsvoorstellen op dit terrein op te laten beoordelen, alsmede de regeldrukgevolgen in kaart te brengen van de implementatie van wetsvoorstellen in de afgelopen vijf jaar. In de motie Flierman wordt gevraagd om een visie van de regering op de spreiding van algemene ziekenhuizen in Nederland en mogelijkheden om die te realiseren.
