Als je agressie succesvol wilt aanpakken, moet je met collega’s bespreken waar de gezamenlijke grens ligt. Vanuit het actieplan Veilig Werken in de Zorg is daarvoor de AgressieWijzer ontwikkeld, een methode die centraal stond tijdens de RegioSessies ‘Samen grenzen bepalen’. Trainer William Bertrand: “Het doel is met je team samen afspraken maken over wat acceptabel is en wat niet, hoe jullie erop reageren en welke maatregelen je neemt.”
Meer dan 100 professionals uit verschillende (jeugd)zorgorganisaties gingen tijdens sessies in De Bilt, Eindhoven en Emmeloord in drie stappen onder leiding van een trainer aan de slag met de tool. Iedere stap stond in het teken van een soort gedrag: groen (gewenst), oranje (emotioneel) en rood (agressief).
Gewenst gedrag hoort er ook bij
Hoe herken je groen gedrag? Hoe stimuleer je het? En hoe hou je het op de agenda? Met die vragen trappen de RegioSessies af. Niet toevallig de onderwerpen die in de AgressieWijzer aan bod komen. Een GGZ-medewerker denkt direct aan een positieve ervaring: “Een cliënt werd uitgedaagd door een andere cliënt. Hij ging daar niet in mee, maar bleef kalm. Daar werd ik blij van.”
“Je moet samen een grens trekken”
Het onderwerp emotioneel gedrag zorgt voor levendige discussies. “Waar het om gaat, is dat je samen als begeleiders een grens trekt. Ik laat me bijvoorbeeld niet uitschelden”, reageert een medewerker uit de gehandicaptenzorg op de discussie. Aan de hand van de AgressieWijzer komen ook de onderwerpen reageren en afhandelen aan bod: “Emoties kunnen overgaan in agressie, dus het is belangrijk om hier met je team afspraken over te maken.”
Rood gedrag gaat echt over de grens
De AgressieWijzer typeert rood gedrag als verbale agressie, bedreiging, intimidatie en fysiek geweld. Vrijwel direct worden vanuit de zaal onderwerpen normvervaging en doelgroepverzwaring ingebracht. Maar waar ligt de grens? En hoe bepaal je die? “Onze grens ligt nu bij doodsbedreigingen. De houding is dat schelden en agressie bij ons werk horen”, is een eerste reactie. “Persoonlijke bedreiging vind ik echt heel lastig. Als een cliënt zeg: ‘Ik zoek je thuis op’, komt het heel dichtbij”, reageert een collega op basis van een eigen ervaring.
“Aangifte moet altijd in behandeling worden genomen”
Ook bij rood gedrag moeten afspraken gemaakt worden over het reageren op en afhandelen van het gedrag. Aangifte doen is een veel besproken onderwerp. Trainer William Bertrand geeft een tip: “Vraag bij het doen van aangifte altijd of ze de VPT-code willen toekennen. De aangifte moet dan worden opgenomen en het OM zal dan in principe altijd moeten vervolgen en een hogere straf eisen. Maar ten eerste blijft het belangrijk dat er binnen teams en organisaties afspraken over worden gemaakt.”
Positieve reacties
De deelnemers aan de drie sessies waren enthousiast: “De AgressieWijzer is een mooi middel om het onderwerp levend te houden op de werkvloer.” Ook een collega wil de tool gaan gebruiken: “Ik ga dit zeker op mijn eigen afdeling doen, maar ook nadenken over hoe we dit organisatiebreed kunnen inzetten.”
Bewezen in de praktijk
De AgressieWijzer is ontwikkeld in samenwerking met RadarVertige en mensen uit de directe praktijk. Het werkt vanuit een ‘normstellend kader’ die alle onderdelen van een effectieve aanpak van agressie bevat (preventie, reageren op een voorval, zorgvuldige afhandeling) en al enkele jaren bij gemeenten, UWV, Belastingdienst en verschillende zorgorganisaties succesvol wordt toegepast.
Zelf aan de slag?
Jij kunt met je team ook direct aan de slag met de AgressieWijzer. Je vindt hier meer informatie over de AgressieWijzer en alle hulpmiddelen die je nodig hebt. Bekijk ook het filmpje waarin de tool kort wordt uitgelegd.
Wil je je ook laten inspireren door hoe andere organisaties al succesvol anti-agressiebeleid invoeren? Kom naar de volgende regiosessie! Kijk op www.duidelijkoveragressie.nl/bijeenkomsten voor een regiosessie bij jou in de buurt.
