Achtergrond

Boris van der Ham: 'Emotie mag hoger op de agenda'

Leestijd: 4 minuten
11 mei 2021

Het was op een mooie, zonnige vrijdag dat ik op het Plein in Den Haag stond met ervaringsdeskundigen Idman en Freek, persoonlijk begeleider Luka, ouder Marjan en een camerateam. We overhandigden in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen het Manifest Gehandicaptenzorg aan acht (kandidaat) Kamerleden. Er ontstonden mooie gesprekken over volwaardig meedoen in de
samenleving, ongeacht een beperking.

Een écht inclusieve samenleving

In het manifest beschrijven we vijf onderwerpen die van wezenlijk belang zijn voor een écht inclusieve samenleving. Punten waarop we actie van politiek Den Haag vragen. Heel concreet, zoals bijvoorbeeld: ‘maak kinderopvang gratis om arbeidsdeelname te bevorderen’ en ‘schaf de harde leeftijdsgrens van achttien voor jeugdhulp af in de Jeugdwet, naar voorbeeld van de Noorse Jeugdwet’.

Schroeven en bouten

Als VGN proberen we altijd om zo concreet mogelijk te zijn. We wijzen de politiek op de bouten en schroeven die zij moeten aandraaien om echte verandering in gang te zetten. Maar soms zijn zaken helemaal niet zo concreet en oplosbaar. Niet zo technisch, maar eerder vloeibaar en moeilijk te pakken.

Zo sprak ik pas geleden met een meisje van vijftien met een lichamelijke beperking. Ze houdt van reizen, maar vindt dat ook wat ingewikkeld, vertelde ze me, want ze gebruikt een rolstoel. Omdat ze aangaf dat het openbaar vervoer goed rolstoeltoegankelijk is, vroeg ik haar wat het reizen dan zo ingewikkeld maakt. Wat bleek: ze heeft last van gêne. Mensen kijken naar haar.

Verbinding door emotie 

Iedereen ervaart negatieve gevoelens als gêne, schaamte of jaloezie. Ook positieve: liefde, vriendschap en blijdschap. Dat zijn niet-materiële stukjes van ons leven die ons verbinden. Soms neemt een negatieve emotie zoals gêne of schaamte zo de overhand, dat die je belemmert om volwaardig mee te doen in de maatschappij. Of zijn positieve gevoelens juist ingewikkeld, want hoe ga je om met verliefdheid? Dit kunnen we niet met beleidsmatige schroefjes oplossen. Of met regelgeving of wetsvoorstellen.

Ja, we moeten zorg concretiseren in beleid, regelgeving en mooie programma’s. Maar niet alles laat zich in die vormen vatten. Er spelen emoties mee en het is lastig om daar als sector en als medeburgers mee om te gaan. Hierin kunnen, naast familie en vrienden, ook bijvoorbeeld geestelijk verzorgers een rol spelen. Zij weten emoties te pakken die voor anderen vaak niet te pakken zijn. Die rol en die kant van de zorg, dat vloeibare, de emoties en de ruimte om gevoelens te bespreken, mag wat mij betreft hoger op de agenda komen. Want in een echt inclusieve samenleving mag je meedoen met alles wat je hebt en vooral ook met alle emoties die je hebt.

Boris van der Ham schreef dit stuk voor het magazine Markant. Wil je meer Markant artikelen lezen? Of je abonneren op het magazine? Klik dan hier

Overhandigen Manifest Gehandicaptenzorg Boris van der Ham
Boris van der Ham
Boris van der Ham
Wil je meer weten?
Neem contact op met Boris van der Ham