De Groene Gehandicaptenzorg: de theetuin van Bartiméus

Nieuwe bordjes voor de fruitsoorten

‘Het is hier weer een zoete inval’, zegt Marja Mostert, beheerder van de historische theetuin van Bartiméus in Doorn. Een groep gepensioneerde mannen en andere vrijwilligers is ’s ochtends vroeg al bezig nieuwe bordjes op te hangen aan de muren van de moestuin, waarop je kunt lezen welke soorten leifruit er tegenaan groeien. In de houtwerkplaats, ook een dagbestedingslocatie van Bartiméus, zijn de namen gegraveerd in geperst hout dat hopelijk wat langer meegaat dan de vorige bordjes. Maar welk bordje hoort bij welke boom?

Werken op de tast

Verschillende bewoners van Bartiméus zijn begonnen met mos verwijderen (op de tast), snoeien of slakken zoeken. Heidi Doest zit op haar knieën op een smalle strook grond tussen twee lange rijen bonen en erwten. Dor blad haalt ze weg, peulen laat ze nog even hangen. Als ze koffiepauze heeft, vertelt ze op het bankje voor de perzikenkas dat ze dat niet moeilijk vindt, omdat ze vroeger wel kon zien. Ze verloor pas een paar jaar geleden haar gezichtsvermogen en kreeg een oogprothese. Of het werk hier haar helpt bij het verwerken daarvan? ‘Alles helpt’, zegt ze, ‘maar je moet zelf ook de wilskracht hebben.’

Oogsten in de pluktuin

Een vrouw met een mandje snelt voorbij. Ze begeleidt een groep mannen die tijdens een wandeling vanuit het nabijgelegen Nederlands Veteranen Instituut spontaan is neergestreken op het terras van het theehuis, en neemt de gelegenheid te baat om in de pluktuin een krop krulsla te oogsten. ‘Voor vanavond.’

Kassen uit de 18de eeuw

Ook meldt zich een groep ouderen, de meesten in rolstoel, die op vakantie zijn in Nieuw Hydepark. Bianca Talens wil haar werkzaamheden wel even onderbreken om Marja te helpen hen iets te vertellen over deze tuin. Met een stapel geplastificeerde foto’s laten ze zien hoe vervallen deze plek, inclusief de achttiende-eeuwse kassen, erbij lag toen ze hier in 2010 van start gingen. Een groot verschil met hoe verzorgd en toegankelijk het nu is. ‘Wie van jullie heeft een tv?’, vraagt Bianca luidkeels. Aarzelend steken mensen hun vinger op. ‘Nou, ik was laatst op tv’, zegt ze. Want de tuin was te zien in het KRO-NCRV-programma BinnensteBuiten.

Teamuitje

De vakantiegangers moeten verder, in de groep veteranen wordt iemand onwel en er moet medische hulp komen. Twee onderwijsassistenten van de naburige school, die met Marja afspraken zouden komen maken over een teamuitje op deze plek, besluiten ’s middags terug te komen.

Tot rust komen in het rosarium

‘En dan is de theetuin nog niet eens open’, zegt Marja, ‘dat gebeurt pas om twaalf uur, dan komen de bezoekers.’ We lopen nog even het rosarium in. De theetuin is bedoeld als een ontmoetingsplek, waar mensen uit de zorg en uit de samenleving met elkaar in contact komen. Maar in dit deel kun je even met je taartje en je koffie van de rust genieten. Aanvankelijk werden er vooral oudere rozensoorten gekweekt, nu groeien er ook andere planten tussen, zoals ijzerhard een fraaie drie-urenbloem. ‘Laat die maar staan’, zegt Marja tegen een tuinman die aan het wieden is.

Dit artikel komt uit de derde editie van 2025 van Markant, het tijdschrift van de VGN.