‘Arbeidsbeperking’ is eigenlijk een raar woord, bedenk ik me na mijn bezoek aan Abrona - Nudoen! in Woerden. Wij hebben immers allemaal een arbeidsbeperking. Het hangt van de taak af of je daartoe goed uitgerust bent. Zo heb ik geen groene vingers en kan ik ook niet klussen. Je mag mij in die taken rustig arbeidsbeperkt noemen.
Werk is belangrijk. Voor iedereen. Ongeacht je opleidingsniveau, je verstandelijke vermogens of je lichamelijke conditie.
Natuurlijk: werk levert een inkomen op. En dat is plezierig. Maar werk levert veel meer: het geeft je een dagindeling, sociale contacten en een kans je steeds verder te ontwikkelen. Zo draagt werken bij aan geluk en zelfs zingeving. Een passende baan maakt iemands leven bevredigend en zinvol.
Uit onderzoek van arbeidspsychologen blijkt dat mensen het meest gelukkig worden als zij werk doen dat bij hun talenten past, daar leuke collega’s ontmoeten en zich door hen gewaardeerd weten. Nieuwe dingen leren op het werk, en zo je potentieel tot uiting brengen, geeft een goed gevoel. Het is positief voor je zelfbeeld en zelfvertrouwen als je een klus heb weten te klaren! Maar nog mooier is het als je daardoor iets voor een ander hebt kunnen betekenen en deel was van een team. Je hoort erbij als collega.
In onze arbeidsmarkt is het voor de meeste mensen mogelijk om een baan te vinden die aansluit bij wat ze willen en kunnen.
Trots op werk
Maar dat geldt niet voor iedereen. Mensen met een ‘arbeidsbeperking’ hebben meer moeite een werkplek te vinden die bij hen past. Via de Participatiewet hebben gemeenten de opdracht om mensen met een arbeidsbeperking te begeleiden naar een passende werkplek, bij een gewone werkgever. In sommige gevallen is dat beschut werk, met extra aandacht voor goede begeleiding. Maar het gaat altijd om écht, betaald werk.
Maar er zijn ook jongeren voor wie door een flinke verstandelijke, psychische of lichamelijke beperking geen perspectief (lijken te) hebben op de stap naar betaald werk. In beleidstaal noem wij hen: mensen die duurzaam geen arbeidsvermogen hebben. Geen arbeid dus. Zij krijgen dagbesteding aangeboden.
Nudoen! biedt jongeren dagbesteding. Maar waar ik had verwacht jongeren te treffen die activiteiten krijgen aangeboden, ontmoette ik jongeren voor wie hun dagelijkse werk álles was. Werken in de bibliotheek, in een restaurant, op een terras, in de bezorging en in het opknappen van tuinen. En zij waren trots op hun werk, vanwege de kleine stappen die zij zetten in hun eigen ontwikkeling, maar vooral omdat zij deel zijn van een team. Gezien worden, erbij horen, waardering krijgen. En in het werk iets voor anderen kunnen betekenen.
Praktijkopleiding biedt kansen
Een mooi voorbeeld vond ik het groene team dat in opdracht van een woningbouwcorporatie verwaarloosde tuintjes van huurders opknapt. Die huurders krijgen bezoek van een klein team van handige tuiniers. Een paar dagen hard werken en de tuin ligt er weer prima bij (ik heb even gevraagd of ik hen in kan huren, mocht niet). Maar ook: teamwork, contacten met stadgenoten, en een voldaan gevoel. Nudoen! biedt jongeren de praktijkopleidingen Woonhulp, Horeca en Groen aan. Een prachtige mogelijkheid voor jongeren voor wie het leren in het praktijkonderwijs of voortgezet speciaal onderwijs behoorlijk lastig was. In je eigen tempo een (deel)certificaat halen, hoe mooi is dat?
Wat ik zag waren jongeren die volop bezig waren met opleidingen, met hun sociale vaardigheden, met gewoon werken en met nadenken over hun toekomst. “Ooit wil ik lekker werken in een bedrijfsrestaurant, dat vind ik mooi werk. Liever niet in de horeca want dan werk je ook veel ’s avonds”, vertelde Cheyenne me. Zij komt er wel!
Ik heb besloten bij het woord dagbesteding vanaf nu gewoon te denken aan werk. Mooi werk!
