Judith Rolf: Plussen en minnen op de inclusieve werkplek De Meelfabriek

‘Cliënt is een verkeerd woord'

Haar aanpak met een glimlach valt meteen op. Judith is sociaal zeer vaardig, maar ze blijft scherp. In het gesprek valt het woord cliënt. ‘Nee, dat woord gebruiken wij hier niet meer.’ Deelnemers  dan? ‘Nee, ‘collega’s’ vinden wij goed klinken.’ 
De Meelfabriek is nog gedeeltelijk in een bouwkundige transitie. Veel is al klaar, zoals de cadeauwinkel en woningen, in allerlei prijsklassen. De projectontwikkelaar had inclusiviteit hoog in het vaandel. Er komen nog een bakkerij en een hotel en meer woningen. Ondernemerschap en talent moeten er samenkomen. 

Echte zij-instromer

Ze werkt er nu bijna twee jaar, twee dagen per week. Thuis houdt ze nog een praktijk aan als natuurdiëtiste. Ze is dus feitelijk part time zij-instromer.  ‘Ik was al eerder zij-instromer, letterlijk, lacht ze. Ik verzorgde voor Gemiva in een sportcomplex Watsu zwemmen voor mensen met een beperking. Dat is een techniek om mensen op het water te laten drijven, waardoor er ontspanning ontstaat. Ik lag wel onophoudelijk in het chloorwater, dat was voor m’n huid niet geweldig. Daarom ben ik een studie tot diëtiste gaan doen.’

Ondernemerschap inzetten

Hoe kwam ze toch weer terug bij Gemiva? ‘Ik miste de doelgroep. De collega’s, de voordelen van een vast dienstverband. Totdat de vacature voor een begeleider hier vrijkwam. Met veel vrijheid en eigen initiatief. Dat past bij mij, ik kan m’n ondernemersvaardigheden hier goed inzetten. Het is echt m’n toko geworden. De tent runnen, maar ook de externe contacten met afnemers goed houden. Een bijzondere vorm van dagactiviteiten. Met een sterke nadruk op inclusiviteit.’

Basiskamp voor werk

Veel deelnemers beginnen in de Meelfabriek. Daar leren ze de basis van het werken in een team en in een organisatie. Hoe je bijvoorbeeld met klanten omgaat, dat is vaak spannend. Op één plek, de fabriek, wordt met verschillende ondernemers samengewerkt. Er is een kapsalon, een restaurant en een naaiatelier gevestigd. Gemiva levert personeel voor ondersteunende diensten: terras buiten zetten, servetten vouwen, boodschappen doen, de lunch voor het personeel, het klaarzetten van naaimachines, zorgen voor koffie en thee.

Ruimte voor dromen

Het aantal deelnemers verschilt per dag; het schommelt rond de tien. ‘De meeste deelnemers werken ook extern,’ zegt Judith. ‘De Meelfabriek is voor hen de thuisbasis, die functioneert als een modern, inclusief uitzendbureau. Zodra het kan, vliegen ze uit. Er waren van oudsher al veel lokale contacten met bedrijven en organisaties. Middenstand, horeca, de gemeente. De persoonlijke wens staat centraal. Als bijvoorbeeld een deelnemer ervan droomt om in een boekenwinkel te werken, dan leggen we contacten en zoeken we naar mogelijkheden. Hoe dan ook, we bouwen het langzaam op. Bijvoorbeeld twee uurtjes per dag bij Albert Heijn werken, de rest van de dag hier.’  

Bestand tegen prikkels

Hoe mooi het concept van de Meelfabriek ook is, Judith blijft realistisch. ‘Zeker. Niet iedereen kan hier deelnemen. ‘Het is hier heel dynamisch. Je moet bestand zijn tegen enige drukte, prikkels aankunnen. Voor sommige deelnemers van Gemiva zijn de klassieke, prikkelarme dagactiviteiten met veel vastigheid een betere keuze. Al vind ik het wel jammer te horen dat er mensen met een beperking zijn die naar die activiteiten gaan, maar in hun hart toch iets anders willen dan ze doen. Dan wordt er te weinig in mogelijkheden gedacht.’

Zeggen wat je denkt

Terug naar de Meelfabriek. Judith is er erg op haar plek. Het meest aantrekkelijke van dit werk vindt ze de deelnemers. ‘Hun eerlijkheid. Ze zeggen direct wat ze denken. Je moet hier in de begeleiding een stapje harder lopen om ergens te komen, dat spreekt mij nog het meest aan. Het is fascinerend om te zien hoe deelnemers hier met hun dromen aan de slag gaan. En dat bijna alles mogelijk blijkt, als je maar wilt. Er wordt hier nauwelijks in beperkingen gedacht. Om daaraan bij te dragen, dat schept een enorme voldoening.’

Hardnekkig pijnpunt

Toch zijn er ook pijnpunten. Deelnemers worden nog vaak met de nek aangekeken, anders gevonden. En er zijn nog genoeg ondernemers die twijfelen om samen te werken, angst hebben of onwetend zijn. ‘Ze durven het nog niet aan. Het kost ze te veel tijd, men vindt het gedoe. Wat precies de belemmeringen zijn om het op z’n minst een keer te proberen, daar komen we niet altijd achter. Die ondernemers zien ook het rendement nog niet. Wat ze ervoor terugkrijgen. Dat zit ‘m niet zozeer direct in productie, maar vooral in energie. Als een deelnemer van ons een kans krijgt, slaat de positieve manier waarop ze in het leven staan meteen over. Dat levert respect en bewondering op en uiteindelijk energie en extra gezelligheid.’

Echt inclusief werken

Wat is haar bovenliggende doel? Ik hoop dat de Meelfabriek een voorbeeldfunctie kan verwerven. In eerste instantie voor de andere activiteitencentra van Gemiva, maar ook daarbuiten. Dat de Meelfabriek-methode het goede voorbeeld wordt van écht inclusief werken in de samenleving. We krijgen al veel aandacht hoor. Ook uit onverwachte hoek. Laatst is hier een delegatie uit Japan komen kijken. Prima, we dragen ons concept graag uit. Dagbesteding moet veel meer zijn dan tijdverdrijf. Dat woord ‘besteding’ is ook fout. Bij ons is werk primair nuttig en draagt bij aan de ontwikkeling van een deelnemer.’ 

Werk aan de winkel

Over drie jaar zal de volledige voormalige meelfabriek zijn getransformeerd in een inclusief dorp. ‘Ik verwacht dat ik er dan nog wel ben, ja. Ik heb nog plannen zat. De inrichting van onze cadeauwinkel heeft nog aandacht nodig, met betere zichtlijnen. We willen ook vraag en aanbod dichter bij elkaar brengen. Het is leuk hoor, dat er bij Gemiva creatief wordt gewerkt aan mooie producten, maar het verhaal achter die producten moet óók verteld. Onze klanten kopen hier bij voorkeur niet alleen een product, maar ook graag een verhaal. We willen op sociale media actiever worden en aansluiten op evenementen in Leiden. Daar valt nog terrein te winnen. We zijn een jonge locatie, die zich nog veel beter op de kaart kan zetten. Misschien kan ik in de verre toekomst m’n kennis als diëtiste ook als voedingsdeskundige gaan inzetten voor Gemiva. Want overgewicht zal nog wel een tijdje ook in de gehandicaptenzorg aandacht krijgen. Dan komt echt alles samen. Maar dat is lange termijn.’

Laagdrempeligheid toelichten

Eerst komt ze haar verhaal vertellen tijdens de etalage-actie. ‘Ik ga op Hoog Catharijne allereerst vertellen hoe leuk het is om in de gehandicaptenzorg te werken. Want ook wij hebben vacatures. Ik merk dat onze dagactiviteiten aantrekkingskracht hebben op de arbeidsmarkt. Maar ik hoop er ook ondernemers te treffen. Dan kan ik de laagdrempeligheid van twee kanten toelichten: wij krijgen graag de kans om een werkplek in te vullen en we verzekeren dat het weinig vergt van een bedrijf om iemand van ons in het team op te nemen. Onze deelnemers werken heel zelfstandig zodra hun taak goed is uitgelegd. Wij sturen de collega’s niet alleen, al het nodig is komt er een stagiair-zorgprofessional mee, om in het begin extra begeleiding te bieden. Het is echt de moeite waard. In de horeca bijvoorbeeld is mijn ervaring dat klanten terugkeren in een restaurant of eetcafé, omdat vanwege de inzet van onze deelnemers de gunfactor is gaan spelen.’

‘Dus, ondernemers: kom op. Probeer dit eens uit, dan kun je er over meepraten. Ik heb contact met een grote horecaondernemer in Leiden, die op alle vestigingen op z’n minst een deelnemer van ons in zijn teams heeft. Anders is dat team niet compleet, vindt hij. Kijk, dat bedoel ik.’

Judith is bij de actie Gehandicaptenzorg in de etalage