“Als je de aanleiding van een agressie-incident weet te achterhalen, kan herhaling worden voorkomen. Ook bij cliënten met complexe problematiek. Soms gaat het om relatief kleine aanpassingen in de ondersteuning die medewerkers zelf direct kunnen doen.” Dat vindt Aart Bertijn, senior beleidsmedewerker bij de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) en lid van de stuurgroep actieplan Veilig Werken in de Zorg.
Vanuit de campagne ‘Wees duidelijk over agressie’ wordt de komende weken de aandacht gelegd op het omgaan met agressief gedrag van cliënten met een complexe problematiek in de langdurige zorg. Steeds meer zorginstellingen verminderen de inzet van vrijheidsbeperkende maatregelen om de kwaliteit van de zorg te verhogen, maar zoeken ook naar een manier om de veiligheid van de hulpverleners te borgen. Zorg- en jeugdzorgmedewerkers die hier in de dagelijkse praktijk mee te maken hebben krijgen tijdens RegioSessies op 13, 15 en 22 mei via voorbeelden te zien hoe ze met deze problematiek kunnen omgaan. Alles draait daarbij om kijken, luisteren en afstemmen. En over de interactie tussen de cliënt en de zorgverlener.
Omgaan met Agressie
Tijdens de RegioSessies gaan professionals in gesprek over de relatie tussen cliënt en begeleider. Wat gaat er goed en wat kan beter? Het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) laat aan de hand van praktijkvoorbeelden zien hoe zij instellingen en cliënten kunnen ondersteunen als er een uitzichtloze situatie dreigt te ontstaan. Het CCE is gespecialiseerd in het omgaan met ernstig probleemgedrag van cliënten in de langdurige zorg en kijkt daarbij naar de cliënt zelf, maar ook naar zijn of haar context en de betekenis van het gedrag.
‘Samen eten’
Kleine veranderingen in de ondersteuning aan een cliënt kunnen inderdaad incidenten voorkomen, weet ook Aart Bertijn: “Zo ken ik het praktijkvoorbeeld van een cliënt die tijdens het eten regelmatig agressief werd. Op zijn woonlocatie was de regel: we eten allemaal samen aan één tafel. Door met een andere blik naar de cliënt en zijn situatie te kijken, kwam het team tot de conclusie dat het in dit geval beter was om de cliënt alleen te laten eten. Door de huisregel van ‘samen eten’ simpelweg te laten vervallen nam niet alleen het aantal incidenten substantieel af, maar at de cliënt ook veel beter.”
Dit vraagt wel om een onbevangen blik richting de cliënt en de durf om met elkaar te bespreken wat de mogelijke achtergrond zou kunnen zijn van agressie-incidenten, denkt Aart Bertijn: “Blame Free uiteraard. Dit is geen oplossing voor alle knelpunten, maar door gebruik te maken van de eigen regelruimte kun je de veiligheid op de afdeling vaak al een stuk vergroten.”
Veilig Werken in de Zorg
De RegioSessies ‘Omgaan met agressie' zijn onderdeel van de campagne ‘Wees duidelijk over agressie’ van sociale partners uit de zorg en jeugdzorg in het kader van het actieplan ‘Veilig Werken in de Zorg’. Initiatiefnemers zijn Abvakabo FNV, ActiZ, BTN, CNV Publieke Zaak, FBZ, GGZ Nederland, Jeugdzorg Nederland, NFU, NU’91, NVZ en VGN, met ondersteuning van het ministerie van VWS.
