Het ondersteuningsplan is één van de belangrijkste instrumenten in de gehandicaptenzorg. In dit plan ligt vast wat belangrijk is voor de cliënt en zijn ontwikkeling, en hoe hij ondersteund wordt bij het bereiken van zijn doelen. Maar wat hoort er wel en niet in het plan, en hoe kun je de cliënt beter betrekken bij het schrijven ervan? Abrona, organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking, werkte samen met cliënten aan het verbeteren van haar ondersteuningsplannen.
Enkele jaren geleden introduceerde Abrona een nieuwe methodiek rond het ondersteuningsplan. “Ons systeem is heel compleet en uitgebreid”, zegt projectleider Helena Neven. “Maar we merkten dat het ook best ingewikkeld is en dat er veel aandacht ging naar vragen als ‘in welk vakje moet ik wat invullen?’. Terwijl een ondersteuningsplan juist om de cliënt en zijn ontwikkeling moet draaien. We wilden dat het plan veel meer van de cliënt werd. Onze Centrale Cliëntenraad merkte ook dat het systeem veel inzet kostte en dat de focus niet altijd even sterk op de cliënt lag. Daarom adviseerden ze ons om cliënten te trainen in het omgaan met een ondersteuningsplan. De start van het leernetwerk Ondersteuningsplannen sloot daar perfect op aan.”
Handreiking
Abrona startte de samenwerking met de organisatie OPsterk, die bijeenkomsten en trainingen rond het ondersteuningsplan organiseert. “Tijdens een pilot leerden collega’s en cliënten samen te werken aan het ondersteuningsplan, met de handvatten van OPsterk”, vertelt Helena. “Tijdens het leernetwerk namen we onze methodiek bovendien onder de loep. Waar staan we nu, wat kan er beter? De tijdens het project ontwikkelde handreiking Ondersteuningsplannen heeft ons hier goed bij geholpen. Deze handreiking beschrijft precies waar een ondersteuningsplan aan moet voldoen. Ook daaruit bleek dat de dialoog met de cliënt het belangrijkste is: de cliënt moet zich in het plan herkennen, je maakt het plan echt samen. We trokken de conclusie dat onze ondersteuningsplannen te ingewikkeld zijn, te uitgebreid en dat we cliënten er te weinig bij betrekken. Het leernetwerk maakte ons duidelijk wat er anders moet. We bekijken nu hoe we dat het beste kunnen doen.”
Trainingen
Zowel cliënten als medewerkers volgden trainingen over het ondersteuningsplan. Medewerkers werden getraind in het samen maken van ondersteuningsplannen waarbij de eigen regie van de cliënt wordt versterkt. Hoe kunnen ze zijn wensen op een goede manier in het ondersteuningsplan verwerken? “Cliënten kregen informatie over hun rol en rechten bij het schrijven van hun plan, maar ook over het ‘hoe’”, zegt Helena. “Hoe zeg je dat iets wilt of niet wilt, hoe praat je met je begeleider? We gebruiken onder andere een poster die door OPsterk is ontwikkeld en die helpt bij het aangaan van het gesprek. Zo werken cliënten aan hun weerbaarheid. Daarnaast zijn er twee cliënten opgeleid tot OPsterk-trainer. Een van de cliënten zat bovendien in de projectgroep en dat was een groot succes. Hij is zich nu erg bewust van het feit dat het ondersteuningsplan ook van hem is. ‘Ik schrijf mijn eigen ondersteuningsplan’ roept hij regelmatig. En die bewustwording wilden we bereiken.”
Voor meer informatie
