Tijdens de coronapandemie moeten medewerkers en cliënten in de langdurige zorg vaak worden getest of ze wel of niet besmet zijn met het virus. Ook in de endemische fase zal dit waarschijnlijk nog het geval zijn. Totdat de testuitslag bekend is moeten zij in quarantaine. Zeker als de medewerker nog dezelfde dag aan het werk moet en er geen vervanging is, wil je testuitslag zo snel mogelijk weten. Ook bij cliënten waarbij een quarantaineperiode lastig uitvoerbaar is wil je deze periode zo kort mogelijk houden. Dit is sinds kort mogelijk door de inzet van moleculaire Point of Care Test (mPOCT).
Validiteit Moleculaire PCR testen
De moleculaire Point of Care testen werken volgens het zogenoemde NAAT (nucleic acid amplification test) principe. De ID NOW is één van de systemen deze testmethodiek gebruik maakt. Het RIVM heeft aangeven dat deze testmethodiek en het ID NOW-systeem gelijkwaardig is aan de andere PCR-testsystemen die worden gebruikt om vast te stellen of iemand besmet is met het Coronavirus. Zij het dat het apparaat scoort in de onderste regionen van de acceptabele scores. Een Medisch Microbiologisch laboratorium moet een validatietest uitvoeren voordat de ID NOW kan worden ingezet. Daarna is dit apparaat inzetbaar voor de langdurige zorg.
Testsnelheid en inzetmogelijkheden
Het inzetten van de ID NOW heeft vooral meerwaarde als de testuitslag zo snel mogelijk beschikbaar moet zijn. Bijvoorbeeld omdat een medewerker binnen een uur moet worden ingezet of de quarantaine bij een cliënt bijna niet uitvoerbaar is. In situaties waar je absoluut zekerheid met hoge specificiteit wenst heeft PCR de voorkeur. Zoals bij cliënten die zeer kwetsbaar voor een ernstig verloop van een coronabesmetting.
Het testen van één monster duurt minimaal 15 minuten. Maar de totale doorlooptijd is langer, omdat er een mondneusswap moet worden afgenomen en het monster moet worden klaargemaakt. Daarna moet het apparaat worden schoongemaakt voor de volgende test en de uitslag worden doorgegeven aan de medewerker of cliënt. Positieve testuitslagen moeten ook worden gemeld bij de GGD.
Als de mondneusswap en het terugkoppelen van de testuitslag in een andere ruimte worden afgenomen kan de testcapaciteit van de ID NOW optimaal worden benut. Zeker als er twee of meer apparaten worden neergezet. De monsters zijn onder voorwaarden vervoerbaar naar de testlocatie. Daarmee is het goed inzetbaar bij medewerkers en cliënten waarvan je direct wil weten of ze met het coronavirus besmet zijn of niet. Bijvoorbeeld omdat de avonddienst over één/twee uur begint. Voor grote aantallen testen blijft het handiger om gebruik te maken van de GGD/externe laboratoria.
Toestemming AVG/SO
Het besluit om een mPOCT test in te zetten voor cliënten is een medisch besluit die door de AVG-arts of de Specialist Ouderenzorg genomen moet worden. Bijvoorbeeld voor een cliënt die de quarantaine continu verbreekt.
RSV en influenza
In deze tijd is de focus gericht het snel vast kunnen stellen van de besmetting met het coronavirus. Maar ook besmettingen met het andere virussen zoals het RS-virus en het influenzavirus komen voor. Ook dan is het belangrijk om snel te kunnen handelen. In overleg met het Medisch Microbiologische laboratorium kan de ID NOW ook voor het snel opsporen van deze virussen worden ingezet.
Voorwaarden voor gebruik
De ID NOW kan alleen worden ingezet in samenwerking met een Medisch Microbiologisch laboratorium die gekwalificeerd is om met deze apparaten te werken. Dit kan een (streek)laboratorium zijn waar u al mee samenwerkt. Of een Laboratorium waarmee u hiervoor een overeenkomst afsluit. Daarbij is het belangrijk dat u informeert of het Laboratorium beschikt over de juiste NEN-normering en de validatietest om met de ID NOW of soortgelijke mPOCT apparatuur te mogen werken. In de bijlage vindt u een overzicht van de laboratoria waar wij mee hebben gesproken. Het Laboratorium zal eisen stellen aan de zorgorganisatie en het proces:
- De zorgorganisatie krijgt de ID NOW in bruikleen
- De inrichting van de testruimten en testprocedure
- De opleiding en training van het bedienend personeel
- Een controle bij het in gebruik nemen van de ID NOW
- Een periodieke controle op de inzet en uitvoering
Wij adviseren u om hier vooraf goede afspraken over te met het laboratorium van uw keuze.
Doormelding aan het GGD
De positieve PRC-testuitslag moeten worden doorgegeven aan de GGD. Op deze wijze houdt het RIVM zicht op de verspreiding van het coronavirus én het kan van belang voor het verkrijgen van een DCC of QR-code (recent doorgemaakt infectie). Mogelijk kan het laboratorium dit voor de zorgorganisatie verzorgen. Maar de zorgorganisatie kan er ook voor kiezen om de positieve testuitslagen zelf door te geven via het Meldportaal Testuitslagen (coronatest.nl). Op deze site kunt u ook de werkinstructie raadplegen.
Praktijkervaringen
Een aantal zorgorganisaties maken al gebruik van de ID NOW en hun ervaringen zijn positief. Bijvoorbeeld Gemiva SVG. In de bijgevoegde factsheet van de gehandicaptenzorgorganisatie SWZ en NoviCare is beschreven hoe zij ID NOW inzetten en wat hun eerste resultaten zijn. De werkwijze en procedures die zij hiervoor hebben ontwikkeld, vindt u in de bijlagen.
Bijlagen
- Procedure Gemiva SVG
- Factsheet SWZ/NoviCare
- MOLECULAIRE RESULTATEN IN EEN OOGWENK™ . ID NOW. 2021 Abbott. (PDF)
