Agressie en geweld tegen medewerkers in de zorg moet vaker worden opgevolgd. In het geval van ernstige incidenten kan dat door het doen van aangifte. Als de veroorzaker een familielid of bezoeker van de cliënt is, ligt de stap naar de politie vaak voor de hand. Maar tegen cliënten wordt zelden aangifte gedaan, terwijl dat wel degelijk zin heeft.
Dat is één van de leerpunten uit de regiosessies ‘Over de grens’ die in mei in het kader van de campagne ‘Wees duidelijk over agressie’ werden georganiseerd. Ruim 100 professionals uit de (jeugd)zorg gingen met politie en het Openbaar Ministerie in gesprek over de opvolging van incidenten waarbij de veroorzaker – een cliënt, familielid of bezoeker – duidelijk over de grens is gegaan.
Praktijk weerbarstig
Sander Flight, adviseur veiligheid en sessieleider van de drie regiosessies, heeft een jaar lang zorgaanbieders begeleid bij de aanpak van agressie: “Meestal is het formele beleid van een zorginstelling wel in orde: altijd melden, bespreken en handelen. Maar de praktijk blijkt een stuk weerbarstiger. Soms is er nog onduidelijkheid over hoe te handelen bij het doen van aangifte. Vaak wordt een incident afgedaan als ‘risico van het vak’. Er wordt dan niet naar de veroorzaker gereageerd, omdat het agressieve gedrag bij het ziektebeeld hoort of uit een verstandelijke beperking voortkomt.”
Altijd handelen
Toch is het altijd wenselijk én mogelijk om te handelen. “Zeker bij de meer ernstige incidenten is het belangrijk om duidelijk aan te geven dat er een grens is overschreden”, vindt Gertrude van den Brink, bestuurder VGN. “Agressie tegen zorgmedewerkers is onacceptabel en werkgevers moeten hun personeel hierin beschermen. Onder andere door training, teamafspraken en alarmeringsmogelijkheden. Het doen van aangifte kan een helder signaal zijn dat agressief gedrag niet wordt geaccepteerd. Indien een cliënt de veroorzaker is, is het zoeken naar een goed evenwicht. Straffen is niet het doel, maar het realiseren van een gedragsverandering bij de cliënt en/of het beschermen van de werknemer wél.”
Actieplan ‘Veilig Werken in de Zorg’
De regiosessies en campagne ‘Wees duidelijk over agressie’ maken deel uit van actieplan ‘Veilig Werken in de Zorg’ van sociale partners uit de zorg en jeugdzorg. Initiatiefnemers zijn ActiZ, BTN, CNV Zorg & Welzijn, FBZ, FNV, GGZ Nederland, Jeugdzorg Nederland, NFU, NU’91, NVZ en VGN, met ondersteuning van het ministerie van VWS.
