Publicatie sectoroverstijgende verkenning naar AI ter vermindering van registratielast
De interesse in het gebruik van AI-systemen tegen registratielast is aanwezig over de volle breedte van de zorg. Vooral spraakgestuurd rapporteren staat op de meeste agenda’s. In gekozen aanpak en voor welk doel men AI-systemen gebruikt verschillen de zorgsectoren nauwelijks. Wel zijn er verschillen te zien in welke fase zorgaanbieders en sectoren zich bevinden. Dit blijkt uit de eerste cross-sectorale verkenning naar AI-systemen tegen registratielast in Nederland.
Verkenning AI-systemen tegen registratielast: 2 publicaties en adviezen
In het najaar van 2024 heeft Nictiz een vragenlijst uitgezet in samenwerking met tien partnerorganisaties waaronder de VGN, Academy Het Dorp, ActiZ, de Nederlandse ggz, Health-RI, InEen, NL-AIC, Vilans, V&VN en Zorgthuisnl. Zorgprofessionals, beleidsmakers en onderzoekers werd gevraagd of en hoe zij AI-systemen (willen gaan) inzetten tegen registratielast. De resultaten van de uitvraag zijn in twee publicaties te lezen: de verkenning ‘AI-systemen tegen registratielast’ met daarin de volledige resultaten, en het magazine ‘AI tegen registratielast, #nooitmeertypen’: een glossy met verdiepende verhalen. De links zijn onderaan dit artikel toegevoegd.
Daarnaast levert het resultaat een aantal adviezen op aan zorgaanbieders en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Ook geeft het richting aan activiteiten van Nictiz zelf. Lees hieronder de adviezen.
AI dwingt tot maken van keuzes
Respondenten geven aan dat de inzet van AI-systemen tijdswinst, werkplezier en meer focus op patiënt en cliënt oplevert. Ook levert de tijdswinst vragen op. Wordt deze gewonnen tijd gebruikt om productie te vergroten door meer cliënten te zien, om kwaliteit te verhogen door meer tijd voor elke cliënt te nemen of voor een betere privé-werk balans voor medewerkers? Om deze vragen te beantwoorden, adviseert Nictiz zorgaanbieders het gesprek te voeren over de gewonnen tijd door de inzet van AI-systemen.
Duidelijkheid over noodzakelijke registraties
De inzet van AI-systemen roept vragen op die niet per se met technologie te maken hebben, bijvoorbeeld over wat het verminderen van registratielast precies betekent. Volgens de respondenten is dat enerzijds het verminderen van kopieer- en plakwerk en dubbel invullen van gegevens, anderzijds het verminderen van de hoeveelheid registraties. Moeten we dus minder of beter registreren? Nictiz roept beslissers binnen de zorgaanbieders op eerst duidelijkheid te verkrijgen over noodzakelijke registraties, om deze dan in makkelijkere processen te regelen. Met name daarvoor zijn AI-systemen een veelbelovend hulpmiddel.
Aansluiten bij werkwijze professionals
AI-systemen zijn geen technische quick-fix. Ze vereisen integratie in bestaande werkprocessen, nieuwe kennis en vaardigheden, verandermanagement en het aanpakken van ethische vraagstukken zoals duurzaamheid, privacy en afhankelijkheid van technologie en -bedrijven. Daarom zijn AI-systemen niet alleen relevant voor techneuten, maar ook voor bestuurders, managers, en zorgprofessionals. Het betrekken van zorgprofessionals bij het ontwerpproces helpt zodat systemen goed aansluiten bij hun werkwijze. Nictiz raadt zorgaanbieders aan om veilige testomgevingen te creëren waarin zorgverleners zelf de systemen kunnen testen en resultaten kunnen zien. Dit kan de houding ten opzichte van AI positief beïnvloeden.
Praktijkverhalen over #nooitmeertypen
De resultaten van de uitvraag leveren inzichten op die én sector overstijgend zijn én specifiek op registratielast ingaan. De verkenning bevat aandachtspunten, ‘draaiknoppen’, waar geïnteresseerden mee verder kunnen. Aanvullend aan de uitvraag, publiceert Nictiz het magazine ‘AI tegen registratielast, #nooitmeertypen’ met verhalen uit de zorgpraktijk die de cijfers nog verder inkleuren. De glossy uitgave biedt een genuanceerdere en diepere en inkijk in de huidige praktijk van AI-systemen voor registratie. Vanuit de gehandicaptenzorg deelt Salo van Berg, specialist op het gebied van digitale innovatie bij Ipse de Bruggen, zijn ervaringen.
Over Nictiz
Nictiz is de Nederlandse kennisorganisatie voor digitale informatievoorziening in de zorg. Als stelselbeheerder zorgen zij voor samenhang en richting, zodat zorgpartijen effectief kunnen samenwerken. Nictiz ontwikkelt en beheert standaarden voor eenduidige vastlegging en uitwisseling van gezondheidsinformatie. Ze delen kennis, adviseren en spelen actief in op nationale en internationale ontwikkelingen en wetgeving. De VGN werkt waar passend samen met Nictiz aan gemeenschappelijke doelstellingen.
